Photo: Nikolas Ventourakis
Ο Τέο Μιχαήλ, πριν οκτώ χρόνια, άφησε την Θεσσαλονίκη γιά το Λονδίνο. Εκεί όπου ως ένας εκκεντρικός που αποφεύγει την ρουτίνα και τις τυπικότητες, πίνει τον καφέ του στο Broadway Market, συχνάζει στο υπόγειο του βοβλιοπωλείου Quinto (ψαρεύοντας Αρχαιολογία, Ιστορία και Παλαιοντολογία) και, φυσικά, επισκέπετεται τα προσφιλή του Μουσεία – όπως tο John Soane Museum, το Βρεττανικό ή το Pitt Rivers της Οξφόρδης. Στην πρώτη ατομική του έκθεση με τον τίτλο Smoke from the Edge of the Known, στον νέο χώρο AMP WORKS της γκαλλερί AMP (έως τις 7 Νοεμβρίου) παρουσιάζει μία σειρά έργων σε χαρτί – έναν συνδυασμό από σχέδια, collage και εκτυπώσεις – και μερικές προθήκες (cabinets) κατοικημένες από αξιοπερίεργα και εξωτικά αντικείμενα…
Καπνός από την άκρη του κόσμου μας… Τι ακριβώς καίγεται εκεί; Υπάρχουν κάποια δυσοίωνα νέα, που μας μεταφέρεις; Ο κόσμος μας καπνίζει, ούτως ή άλλως, όχι μόνο στις άκρες, αλλά και στο κέντρο, επίσης. Τα πιό σημαντικά γεγονότα του νέου αιώνα ήταν η υστερία της 9/11, ο πανικός γιά την υπερθέρμανση του πλανήτη και η δυσφορία της οικονομικής ύφεσης… Η συμβατική πρόοδος, όπως την γνωρίζουμε, έχει περιορισθεί στο Youtube, στο Facebook και στο Wi-Fi. Ο κόσμος μας έχει να κάνει περισσότερο με την καταστροφή, παρά με την πρόοδο, Με την δουλειά μου, τοποθετώ στο τραπέζι την ιδέα της υποτροπής ως τη νέα πρόοοδο. Κάτι όχι και τόσο τρομερό, αν αποδεχθούμε τό ότι οι ιδέες και οι επενδύσεις των προηγούμενων δεκαετιών είναι πλέον προβληματικές.
Πρώτα από όλα ένας συλλέκτης εικόνων και αντικειμένων. Και στη συνέχεια ένας collageur, ένας bricoleur και ένας ζωγράφος. Ποιά είναι η διαδικασία παραγωγής των έργων σου; Συλλέγω οποιαδήποτε εικόνα μου αποσπά την προσοχή, ανεξαρτήτως προέλευσης – μία αυτοματοποιημένη διαδικασία, που ακολουθώ τα τελευταία δέκα χρόνια. Εχω ένα ψηφιακό αν-αρχείο (χωρίς ταξινόμηση, χωρίς τίτλους) 80.000 εικόνων που διαρκώς μεγαλώνει. Αυτό λειτουργεί σαν ημερολόγιο, αλλά περισσότερο σαν χάρτης του εγκεφάλου μου, σαν κάτι που με βοηθάει να σκέφτομαι όταν το κοιτάω. Ετσι ξεκινά η δουλειά μου, από τυχαίες και ανεξέλεγκτες συνδέσεις των εικόνων, που μπορεί να πάρουν οποιαδήποτε μορφή, αφού δεν με ενδιαφέρει το μέσον…
80.000 ίχνη, υπολλείματα, ντοκουμέντα, απολιθώματα, ερείπια άλλων εποχών… Υπάρχει κάτι το γοητευτικό στην αισθητική των ερειπίων; Τα ερείπια είναι το υπόβαθρο και ταυτόχρονα ο τελικός προορισμός κάθε πολιτισμού και βλέποντάς τα, παίρνουμε μία εσφαλμένη και ψευδή αίσθηση της προόδου.
Δυστοπικό, οπισθοδρομικό, σκοτεινό και όχι τόσο μακρινό. Ποιά είναι, λοιπόν, η ομορφιά του τέρατος που λέγεται Μέλλον; The Beauty of the Beast… (αν το μέλλον είναι τέρας, τότε τι να πούμε για το παρόν). Ο χρόνος έχει ενδιαφέρον σαν ιδέα, αλλά πιστεύω ότι θα μπορούσε να καταργηθεί, ως η τέταρτη διάσταση. Δηλαδή: Δεν έχω i-phone, άρα ζώ στο παρελθόν; Εργαζόμενοι της Sony, στο Τόκιο παίζουν με e-paper και 3D εκτυπωτές. Ζουν στο μέλλον; Φυλές του Αμαζονίου δεν έχουν δει ποτέ μέταλλο. Ζουν στο παρελθόν;
Κάπου στην πορεία θα κλωνοποιήσουμε εξαφανισμένα είδη, όπως μαμούθ και δεινόσαυρους. Αρα η επανεμφάνιση τους αποτελεί ένα φουτουριστικό σενάριο… Ολα αυτά είναι φαινόμενα που διαδραματίζονται στον χώρο και έτσι αντίληψη του χρόνου γίνεται μία γλωσσική, επικοινωνιακή σύμβαση.
Ως ένας «ξένος» στον ελληνικό χωρο-χρόνο, ποιές εικόνες θεωρείς αντιπροσωπευτικές αυτού που αποκαλούμε σύγχρονος ελληνικός πολιτισμός; Στην Αθήνα, οτιδήποτε βλέπω γύρω μου εξηγείται μέσα από την σχέση των δύο βασικών, εθνικών αφηγήσεων. Του κλασσικού πολιτισμού και του ορθόδοξου χριστιανισμού. Οι δύο αυτές, τελείως αντιφατικές και αντικρουέμενες κοσμοθεωρίες, έχουν δημιουργήσει αυτό το τόσο ειδικό νεο-ελληνικό προφίλ… Προσπαθώ να συλλέγω και να χρησιμοποιώ αντικείμενα και έγγραφα μικροιστορικής αξίας, στα οποία αποτυπώνεται αυτός ο νεο-ελληνικός χαρακτήρας.
Σε ένα από τα σχέδιά σου τοποθετείς το Νέο Μουσείο Ακρόπολης σε ένα απροσδιόριστο, σεληνιακό τοπίο. Υπονοείς κάτι ή διακινδυνεύεις μία μάλλον ζοφερή πρόβλεψη; Υπάρχουν πολλές σκέψεις γύρω από αυτήν την επιλογή, αλλά ταυτόχρονα μία δυσκολία διατύπωσής τους… Θέλω οι εικόνες, που δημιουργώ, να είναι ένα βήμα μπροστά από την γλώσσα – ακόμη και στο δικό μου μυαλό. Με ενδιαφέρει πάρα πολύ η ενστικτώδης εκτέλεση του έργου μου, σε μία προσπάθεια να αποδράσω από την κληρονομιά της λογικής – η οποία, ούτως ή άλλως κρίνεται αποτυχημένη. Δημιουργώ αυθόρμητα μία νέα εικόνα και δεν ψάχνω γιά διακαιολογίες… Οι ερμηνείες των έργων τέχνης, ουσιαστικά, είναι αχρείαστες εξηγήσεις γιά όλους αυτούς, που δεν είναι και τόσο σίγουροι γιά το γούστο τους – όταν στην πραγματικότητα, αυτό που μας έλκει και μας αρέσει, απλά το κοιτάμε… Και αν μας αρέσει πάρα πολύ, τότε το παίρνουμε και μαζί μας.
www.a-m-p.gr