Art & Design

Tom of Finland, ο καλλιτέχνης που διαμόρφωσε την πιο cult gay αισθητική

Ο κόσμος που δημιούργησε ο Tom of Finland μέσα από τις gay ερωτικές εικονογραφήσεις του είναι πλέον εμβληματικός. Στο ευρύ κοινό παρουσίασε την δουλειά του για πρώτη φορά την δεκαετία του πενήντα όταν δημοσιεύθηκε στο αμερικανικό περιοδικό Physique Pictorial. Οι ασπρόμαυρες ζωγραφιές του αποπνέουν μια στυλιζαρισμένη αισθητική αφού δείχνουν υπέρ-γυμνασμένους άνδρες να συμμετέχουν σε ομοφυλοφιλικές, φετιχιστικές ερωτικές πράξεις.

Γεννημένος το 1920 ο Tom of Finland κατά τη διάρκεια της μέρας εργαζόταν ως καλλιτεχνικός διευθυντής στην διαφημιστική εταιρεία McCann Erickson της Φιλανδίας όπου χρησιμοποιούσε το πραγματικό του όνομα που ήταν Touko Laaksonen. Στον ελεύθερο χρόνο του όμως άφηνε ελεύθερη την δημιουργικότητα και τις ερωτικές φαντασιώσεις του και εμπνεόταν τολμηρά σκίτσα ανδρών που ανήκαν σε ομάδες της εργατικής κοινωνικής τάξης που στερεοτυπικά θεωρούνται υπέρ-αρρενωπές όπως ναύτες, μοτοσικλετιστές, υλοτόμοι και εργάτες οικοδομής, τα οποία υπέγραφε με το ψευδώνυμό του. Ο Tom of Finland χρησιμοποιούσε την τέχνη ως μέσο για να εναντιωθεί στην έντονη προκατάληψη και την ωμή βία της αστυνομίας απέναντι στους gay άνδρες, που επικρατούσε την εποχή εκείνη, αφού στην Φιλανδία η ομοφυλοφιλία αποποινικοποιήθηκε το 1971. Με την δουλειά του στην ουσία γελοιοποιούσε τις αρχές ζωγραφίζοντας αστυνομικούς με παιχνιδιάρικα χαμόγελα και υπέρ-διογκωμένα πέη να κάνουν σεξ με άλλους άνδρες. Οι εικόνες του Tom of Finland, έδωσαν την σπίθα για να «ανάψει» και να εξαπλωθεί ένα ενδυματολογικό κίνημα με αναφορές σε στολές αστυνομικών και στρατιωτικών που επηρέασε και υιοθετήθηκε από πολλούς άλλους αστέρες της εποχής μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται ο τραγουδιστής των Queen Freddie Mercury, Frankie Goes to Hollywood και φυσικά ο άνδρας με τα δερμάτινα από τους Village People.


Η δουλειά του βέβαια, χαίρει αναγνώρισης για την καλλιτεχνική του αξία και πέρα από το κοινό της LGBTQ κοινότητας. Σύγχρονοί του καλλιτέχνες όπως ο Andy Warhol, ο Robert Mapplethorpe, ο Raymond Pettibon και ο Mike Kelley θαύμαζαν και στήριζαν την δημιουργική συνεισφορά του στο κόσμο της τέχνης. Επιπλέον, μέχρι σήμερα, έχουν πραγματοποιηθεί πολλές εκθέσεις σε όλο τον κόσμο που παρουσιάζουν τις σαγηνευτικές και συχνά προκλητικές εικονογραφίσεις του, με πιο γνωστές την Tom of Finland: The Pleasure of Play στη Νέα Υόρκη και Ecce Homo – The Preliminary Drawings στο Βερολίνο καθώς και τα εκθέματα που συγκαταλέγονται στην μόνιμη συλλογή του MoMa. Το 2014 η Φιλανδία αναγνώρισε υπερήφανα την πολιτιστική κληρονομιά που άφησε, εκδίδοντας μία σειρά από γραμματόσημα που είχαν πάνω τους σχέδια του Tom of Finland.

Tom of Finland

Ο θαυμασμός για την δουλειά του υπάρχει ακόμα και ανάμεσα στους millennials. «Στην Φιλανδία μπορεί να δεις 15-χρονα κορίτσια να κυκλοφορούν με Tom of Finland T-shirts. Είναι cool, είναι σέξι και είναι και τολμηρό, οι ζωγραφιές είναι εκπληκτικές – Υπάρχει κάτι στην διάθεση τους που ελκύει και τις νεαρές γυναίκες» δηλώνει ο Dome Karukoski. Ο Karukoski σκηνοθέτησε την ταινία Tom of Finland η οποία βασίζεται στην ζωή του και κυκλοφόρησε στις κινηματογραφικές αίθουσες τον περασμένο Φεβρουάριο (24/02). Η ταινία παρουσιάζει αναδρομικά λεπτομέρειες από την ταραχώδη αλλά και συναρπαστική ζωή του καλλιτέχνη που έζησε σε μία εποχή έντονης καταπίεσης.

Tom of Finland

Ο Tom of Finland έχει αφήσει ανεξίτηλο το σημάδι του στο κόσμο της ερωτικής τέχνης και το έργο του θα συνεχίσει να εντυπωσιάζει και να εμπνέει τις επόμενες γενιές όπως έκανε και με τις περασμένες. Τη διαχείριση της καλλιτεχνικής κληρονομιάς που άφησε, την ανέλαβε μετά το θάνατό του το 1991 ο φίλος του Durk Dehner, ο οποίος λειτουργεί και το φιλανθρωπικό ίδρυμα στο όνομα του Tom of Finland που έχει ως στόχο την προστασία και τη διατήρηση της ερωτικής τέχνης.

Πηγή

 

Από το Θάνο Αραμπατζή

Κράτα το