Ίσως θα πρέπει να ξεχάσεις τα συμπληρώματα διατροφής και τα super foods ως όπλα κατά του κορονοϊού. Δεν είναι τίποτα παραπάνω από τα μαγικά φίλτρα του μοντέρνου κόσμου.
Το 1918, η ισπανική γρίπη ήταν η πιο θανατηφόρα επιδημία που κατέγραψε ποτέ η ιστορία. Σχεδόν 500 εκατ. άνθρωποι μολύνθηκαν από τον ιό (σχεδόν το ένα τέταρτο του πληθυσμού τότε) και περίπου 10 εκατ. πέθαναν παγκοσμίως. Δοθείσης ευκαιρίας, πολλοί έμποροι άρχισαν να παρουσιάζουν διάφορα σκευάσματα για την καταπολέμηση του ιού. Αντισηπτικό από λάδι φιδιού, χάπια από μανδραγόρα και καθαρτικό από βρωμιούχο κινίνη ήταν κάποια από τα “φαρμακευτικά” σκευάσματα που προστάτευαν από τον ιό.
Πίσω στο 2020, τα πράγματα δεν έχουν αλλάξει ιδιαίτερα παρόλες τις ιατρικές ανακαλύψεις που έχουν γίνει από την εποχή της ισπανικής γρίπης. Πλέον, μπορεί να μην αλειφόμαστε με αντισηπτικό από λάδι φιδιού, αλλά υπάρχουν ακόμα πολλά φαρμακευτικά παρασκευάσματα και γιατροσόφια που η αποτελεσματικότητά τους είναι αμφισβητήσιμη. Αυτή την φορά, το θέμα είναι η “ενίσχυση” του ανοσοποιητικού συστήματος.
Από τις φήμες που κυκλοφορούν στα κοινωνικά μέσα δικτύωσης, και μία από τις πιο περίεργες, είναι η ιδέα ότι μπορείς να αυξήσεις τον αριθμό των λευκών αιμοσφαιρίων σου με το να αυνανίζεσαι περισσότερο. Επίσης, οι άπειρες διατροφικές συμβουλές δεν απουσιάζουν, όπως για τρόφιμα πλούσια σε αντιοξειδωτικά και βιταμίνη C (το 1918, οι άνθρωποι έπρεπε να τρώνε περισσότερα κρεμμύδια), ενώ υπάρχουν και οι ψευδοεπιστήμονες που συνιστούν κάποια πιο trendy προϊόντα, όπως το τσάι kombucha και τα προβιοτικά. Σύμφωνα με μία άλλη πηγή, το πιπέρι cayenne και το πράσινο τσάι προσφέρουν καλύτερη προστασία από τον COVID-19, ακόμα και από μία μάσκα.
Παρακάτω ακολουθούν οι 5 μύθοι που σχετίζονται με την ενίσχυση του ανοσοποιητικού. Τους εντοπίσαμε και σου τους παρουσιάζουμε.
1. Δεν υπάρχει ενισχυμένη ανοσία
Δυστυχώς, η άποψη ότι οι βιταμίνες, τα superfoods ή κάποιες συνήθειες ευεξίας μπορούν να προσφέρουν ένα υγιές ανοσοποιητικό σύστημα είναι απλά ένας μύθος. Στην πραγματικότητα, η έννοια της “ενίσχυσης” του ανοσοποιητικού μας συστήματος δεν έχει καμία επιστημονική βάση.
Η Akiko Iwasaki, ανοσολόγος του πανεπιστήμιου Yale , μιλώντας στη Zaria Gorvett του BBC, αναφέρει ότι “Υπάρχουν τρία διαφορετικά συστατικά για την ανοσία,” λέει. “Υπάρχουν πράγματα όπως το δέρμα, οι αεραγωγοί και οι βλεννώδεις μεμβράνες που λειτουργούν ως εμπόδιο στην μόλυνση. Αλλά, όταν ο ιός περάσει αυτές τις άμυνες, τότε πρέπει να διεγείρουμε την “έμφυτη” ανοσοαπόκριση, που θα πολεμήσει τον εισβολέα. Όταν αυτό δεν αρκεί, ξυπνά το προσαρμόσιμο ανοσοποιητικό, που πολεμά συγκεκριμένα παθογόνα, αλλά αυτό χρειάζεται κάποιο χρόνο για να συμβεί. Οι περισσότερες λοιμώξεις, σταδιακά, τελικά θα προκαλέσουν την απαιτούμενη προσαρμόσιμη ανοσολογική απόκριση. Όμως, υπάρχει ένας άλλος τρόπος για να πετύχει αυτό, και αυτός είναι ο εμβολιασμός, που βοηθά τον οργανισμό να αναγνωρίσει τον αληθινό εχθρό όταν εισβάλει.”
Αλλά, ας θεωρήσουμε ότι μπορείς να “ενισχύσεις” το ανοσοποιητικό σου σύστημα. Για την ακρίβεια, ορισμένα προϊόντα μπορούν να βελτιώσουν την ανοσολογική σου απόκριση, αλλά δεν μπορούν να την ενισχύσουν, κυριολεκτικά. Σύμφωνα με την Iwasaki, “ το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι πολλοί από αυτούς τους ισχυρισμούς δε στηρίζονται από κάποιο επίσημο αποδεικτικό στοιχείο.”
2. Αν είσαι υγιής δεν χρειάζεσαι συμπληρώματα, μόνο βιταμίνη D
Σύμφωνα με ένα άρθρο του BBC Future, το 2016, τα συμπληρώματα βιταμινών δεν λειτουργούν σε υγιείς ανθρώπους, και σε ορισμένες περιπτώσεις μπορούν να βλάψουν και τον οργανισμό τους.
Στην περίπτωση της βιταμίνης C, οι ειδικοί πιστεύουν ότι η επιπλέον επιπλέον πρόσληψή της δε χρειάζεται αφού στον ανεπτυγμένο κόσμο, υπάρχει στο διαιτολόγιο του μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού. Από την άλλη, η υψηλή δοσολογία μπορεί να δημιουργήσει και πέτρες στα νεφρά.
Όμως, υπάρχει και η εξαίρεση της βιταμίνης D, όπου για την Iwasaki, η πρόσληψη συμπληρώματος δεν είναι κακή ιδέα. Αρκετές μελέτες έχουν συνδέσει τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D με υψηλότερο κίνδυνο αναπνευστικών λοιμώξεων. Επίσης, η έλλειψή της έχει συσχετιστεί με την ανάπτυξη αυτοάνοσων ασθενειών, όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας.
3. Όχι, ο αυνανισμός δε βοηθά στο ανοσοποιητικό
Για αιώνες, ο αυνανισμός έχει κατηγορηθεί για πολλά προβλήματα υγείας, από τύφλωση μέχρι νεύρωση. Τώρα τα πράγματα άλλαξαν και μία πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι μπορεί να έχει μερικά εκπληκτικά οφέλη για την υγεία. Στους άνδρες, για παράδειγμα, θεωρείται ότι βοηθά το σπέρμα να διατηρηθεί υγιές, και μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο για καρκίνο του προστάτη. Δυστυχώς, ο ισχυρισμός ότι ο αυνανισμός μπορεί να βελτιώσει την ανοσία σου ή να σε προστατεύσει από τον κορονοϊό είναι κάπως υπερβολικός.
4. Δεν υπάρχει λόγος να καταναλώνεις αντιοξειδωτικά χάπια
Το βασικό ερώτημα είναι αν μπορούν να βοηθήσουν το ανοσοποιητικό σου σύστημα.
Τα λευκά αιμοσφαίρια μπορούν να σκοτώσουν βακτήρια και ιούς και να τους εμποδίσουν να πολλαπλασιαστούν. Από την άλλη, μπορούν να βλάψουν τα υγιή κύτταρα, οδηγώντας σε καρκίνο, πρόωρη γήρανση, και καταστρέφοντας το ανοσοποιητικό σύστημα. Για να σταματήσει αυτή την λειτουργία, ο οργανισμός βασίζεται στα αντιοξειδωτικά, που βοηθούν στο να διατηρηθούν τα κύτταρά μας ασφαλή. Τροφές με πλούσια αντιοξειδωτική δράση είναι εκείνες που διαθέτουν έντονο χρώμα όπως τα καρότα, οι μελιτζάνες, τα μύρτιλα, ο κουρκουμάς, η κόκκινη λαχανίδα και οι φράουλες.
Παρόλα αυτά, και μέσα από έρευνες ετών, δεν έχει αποδειχθεί ότι οι μεγάλες δόσεις αντιοξειδωτικών μπορούν να ενισχύσουν το ανοσοποιητικό σύστημα ή να αποτρέψουν κάποια μόλυνση.
5. Τα προβιοτικά μπορεί να βοηθήσουν, μπορεί και όχι
Σύμφωνα με πολλούς ομοιοπαθητικούς, κάποια προβιοτικά (όπως το τσάι Kombucha) μπορούν να θεραπεύσουν αρκετές αρρώστιες, ακόμα και τον καρκίνο. Όμως, δεν υπάρχει ούτε μία επιβεβαιωμένη έρευνα που να αποδεικνύει κάτι τέτοιο.
Το 2015, μια μελέτη ανακάλυψε ότι τα προβιοτικά – ευεργετικοί μικροοργανισμοί που συγκεντρώνονται σε τρόφιμα, ροφήματα ή χάπια – μείωσαν σημαντικά τον αριθμό των λοιμώξεων του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος σε άτομα που έκαναν λήψη αυτών. Επίσης, μείωσαν, ελαφρώς, την χρήση αντιβιοτικών. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι μπορεί να είναι καλύτερες από τις placebo θεραπείες, αλλά επεσήμαναν ότι τα διαθέσιμα στοιχεία που είχαν στην κατοχή τους ήταν χαμηλής ποιότητας.
Συνεπώς, δεν υπάρχει κάτι επίσημο που να αποδεικνύει ότι τα προβιοτικά μπορούν να σε προστατέψουν από τον COVID-19.
Επομένως, τι μπορεί να βοηθήσει;
Η Iwasaki υποστηρίζει ότι οι περισσότεροι από αυτούς τους μύθους είναι σχετικά αθώοι – αλλά ο κίνδυνος να σου δώσουν μια ψευδή αίσθηση ασφάλειας, είναι μεγάλος. “Ένα πράγμα που προειδοποιώ είναι όταν οι άνθρωποι νομίζουν ότι είναι προστατευμένοι. Δεν πρέπει να αισθάνονται ανίκητοι όταν βγαίνουν έξω.”
Πέρα από τα προϊόντα ευεξίας, υπάρχουν μερικές προσεγγίσεις που μπορείς να ακολουθήσεις για να βοηθήσεις το ανοσοποιητικό σου σύστημα. Μπορεί να μην πωλούνται μέσα σε ένα μπουκάλι από influencers ευεξίας. Ωστόσο, έχουν αποδειχθεί ότι δουλεύουν και δεν απαιτούν να ξοδέψεις μία περιουσία σε αυτά.
Τι είναι; Αρκετός ύπνος, άσκηση, ισορροπημένη διατροφή και όχι άγχος.
Στην περίπτωση που δεν μπορέσεις να κάνεις τίποτα από τα παραπάνω, υπάρχει ένας σίγουρος τρόπος για να βελτιώσεις την ανοσία σου σε ορισμένα παθογόνα και δεν είναι άλλος από τον εμβολιασμό.
Με πληροφορίες από το BBC