Στο Μεξικό των δεκαετιών του ’50 και του ’60, ανάμεσα σε φτωχά χωριά και ξεχασμένες επαρχίες, γεννήθηκε μία από τις πιο ανατριχιαστικές ιστορίες μαζικών εγκλημάτων στη Λατινική Αμερική.
Ένα χρονικό που φαντάζει βγαλμένο από ταινία τρόμου, αλλά είναι πέρα για πέρα αληθινό. Οι αδελφές Γκονζάλες Βαλενθουέλα -γνωστές ως Las Poquianchis- έγιναν συνώνυμες της φρίκης, με 90 καταγεγραμμένους φόνους και δεκάδες ακόμη θύματα που δεν βρέθηκαν ποτέ. Πίσω από τον αριθμό, όμως, κρύβεται κάτι βαθύτερο: μια χώρα που είχε μάθει να σωπαίνει. Μια κοινωνία που, μέσα στη φτώχεια και τη διαφθορά, έκανε πως δεν βλέπει.
Οι Νεκρές: Η ιστορία πίσω από τη νέα σειρά του Netflix
Η Μαρία Δελφίνα, η Μαρία δελ Κάρμεν, η Μαρία Λουίζα και η Μαρία δε Χεσούς Γκονζάλες Βαλενθουέλα ξεκίνησαν τη «δραστηριότητά» τους τη δεκαετία του ’40. Λειτουργούσαν οίκους ανοχής στα κρατίδια Jalisco και Guanajuato, προσελκύοντας νεαρά κορίτσια από φτωχές οικογένειες με την υπόσχεση εργασίας. Τα περισσότερα προέρχονταν από επαρχίες όπου η πείνα και η έλλειψη ευκαιριών έκαναν τις υποσχέσεις τους να μοιάζουν με σωτηρία.
Όταν έφταναν εκεί, όμως, τα πράγματα άλλαζαν. Οι γυναίκες έχαναν την ελευθερία τους και γίνονταν σκλάβες. Υποβάλλονταν σε εξαναγκασμούς, ξυλοδαρμούς, εκτρώσεις, βασανιστήρια. Κάποιες πέθαιναν από αρρώστιες ή εξάντληση, άλλες, όταν έπαυαν να είναι «χρήσιμες», θανατώνονταν και θάβονταν μυστικά στην αυλή του σπιτιού. Όλα αυτά συνέβαιναν για χρόνια, χωρίς καμία αρχή να παρεμβαίνει.
Η τοπική αστυνομία γνώριζε, αλλά έκανε τα στραβά μάτια. Κάποιοι αξιωματούχοι λέγεται πως έπαιρναν χρήματα για να προστατεύουν την «επιχείρηση». Η διαφθορά ήταν τόσο βαθιά ριζωμένη, που μόνο ένα τυχαίο γεγονός αποκάλυψε τη φρίκη. Το 1964, δύο νεαρά κορίτσια κατάφεραν να δραπετεύσουν και να ειδοποιήσουν τις αρχές. Οι έρευνες που ακολούθησαν αποκάλυψαν 90 νεκρές γυναίκες και κορίτσια -ορισμένες θαμμένες ζωντανές, άλλες παρατημένες σαν ζώα.
Η δίκη των αδελφών προκάλεσε σοκ σε όλο το Μεξικό. Οι λεπτομέρειες που ήρθαν στο φως ήταν απερίγραπτες. Οι Poquianchis καταδικάστηκαν σε πολυετείς ποινές φυλάκισης, ωστόσο πέθαναν στη φυλακή χωρίς ποτέ να δείξουν μεταμέλεια.
Η υπόθεση αυτή, που αρχικά απασχόλησε τον Τύπο ως σκάνδαλο, μετατράπηκε σταδιακά σε σύμβολο ενός συστήματος που αποτυγχάνει να προστατεύσει τους πιο αδύναμους. Το 1977, ο Μεξικανός συγγραφέας Jorge Ibargüengoitia έγραψε το μυθιστόρημα Las Muertas («Οι Νεκρές»), εμπνευσμένο από τα γεγονότα. Στο βιβλίο, ο συγγραφέας επιλέγει έναν ειρωνικό, σχεδόν σατιρικό τόνο και χρησιμοποιεί τη μυθοπλασία για να αποκαλύψει τη βαρβαρότητα όχι μόνο των δραστών, αλλά και μιας κοινωνίας που συναινεί μέσα από τη σιωπή.
Σχεδόν πενήντα χρόνια μετά, το Netflix επαναφέρει την ιστορία στο προσκήνιο με τη σειρά Las Muertas (ή The Dead Girls), σε σκηνοθεσία του Luis Estrada. Η σειρά, βασισμένη στο μυθιστόρημα, δεν αναπαριστά απλώς τα γεγονότα -τα μεταμορφώνει σε κάτι πιο σύνθετο, ένα πορτρέτο της φτώχειας, της πατριαρχίας, της απανθρωπιάς. Μια ματιά στη σκιά της ηθικής, εκεί όπου το κακό δεν είναι πια εξαίρεση αλλά καθημερινότητα.
Στο Μεξικό του τότε -και δυστυχώς, σε μεγάλο βαθμό και του σήμερα- η βία κατά των γυναικών είναι συστηματική. Η υπόθεση των Poquianchis μοιάζει να προαναγγέλλει τις εκατοντάδες δολοφονίες γυναικών που συγκλονίζουν κάθε χρόνο τη χώρα. Μια χώρα όπου ο όρος feminicidio (γυναικοκτονία) έγινε κομμάτι της καθημερινής ειδησεογραφίας.
Η σειρά και το βιβλίο δεν μένουν μόνο στο σοκ. Δείχνουν πώς η φτώχεια, η ανισότητα, η διαφθορά και ο σεξισμός συνθέτουν ένα τοξικό περιβάλλον που επιτρέπει τέτοια εγκλήματα. Οι Poquianchis δεν είναι απλώς «τέρατα»· είναι προϊόντα μιας κοινωνίας που δεν νοιάστηκε να προστατεύσει τα θύματά τους. Κι αυτό κάνει την ιστορία τους ακόμη πιο τρομακτική.