Την τελευταία περίοδο τα ζωγραφιστά πατώματα είναι και πάλι της μόδας. Από που ξεκίνησε όμως αυτή η ιδιαίτερη τεχνοτροπία και ποιο σκοπό εξυπηρετεί;
Την πρώτη φορά που είδα splatter-painted πάτωμα βρισκόμουν σ’ ένα μικρό σπιτάκι, πάνω σε έναν ανεμοδαρμένο λόφο στο Βλυχό της Λευκάδας, κοντά στο καρνάγιο του οικισμού. Εκεί ζούσε μία φιλική οικογένεια, την οποία επισκεπτόμασταν παλιά, ωστόσο η μνήμη από εκείνο το μέρος παραμένει μέσα μου ακόμη ζωντανή. Οι ξύλινες σανίδες στην vintage κουζίνα του σπιτιού, με τη λευκή πόρτα που οδηγούσε στην πίσω αυλή, όπου υπήρχε μία μεγάλη κληματαριά, ήταν ζωγραφισμένες με τιρκουάζ, κίτρινες και κόκκινες κηλίδες. Εκεί τρώγαμε τις καραμέλες βουτύρου και τα σοκολατένια μπισκότα, και μαζευόμασταν τα βράδια για να πούμε ιστορίες.
Θυμάμαι που τρέχαμε ξυπόλυτοι πάνω στις πιτσιλισμένες σανίδες και αν κοίταγες τα πόδια σου έμοιαζε σαν να περπατάς πάνω σε ένα ουράνιο τόξο. Μας φαινόταν μάλιστα τόσο όμορφο, που περισσότερο κοιτάγαμε κάτω, παρά μπροστά μας, πέφτοντας ενίοτε ο ένας πάνω στον άλλον, και μετά κυλιόμασταν κάτω από τα γέλια.
Εκτός από εκείνη την πανέμορφη καλοκαιρινή κατοικία στην Λευκάδα, δεν είχα την ευκαιρία να δω ξανά τέτοιο πάτωμα στην Ελλάδα, παρά μόνο στο εξωτερικό. Η εν λόγω τεχνοτροπία φέρει το όνομα “spatter-dashing” και φημολογείται ότι προέρχεται από την κακοτράχαλη ακτή του Cape Cod, όπου και μπορείς να συναντήσεις πολλές τέτοιες περιπτώσεις. Εκεί, τα εξαιρετικά εξοχικά σπίτια που χρονολογούνται στις αρχές του περασμένου αιώνα, σε ταξιδεύουν στον χρόνο με την διαχρονική και μαγική γοητεία τους.
Ο John Derian, ιδιοκτήτης μιας καλλιτεχνικής boutique στη Νέα Υόρκη, που έχει εγκυκλοπαιδική γνώση και καλλιτεχνική ματιά απέναντι στις αμερικανικές τέχνες, αγόρασε πριν από λίγα χρόνια ένα καπετανόσπιτο στο Provincetown της Μασαχουσέτης, το οποίο διέθετε αυτά τα ιδιαίτερα ζωγραφισμένα πατώματα, και δημοσίευσε την άποψή του σε έγκριτα περιοδικά της χώρας του. Μεταξύ άλλων δήλωσε πως πρόκειται για μια ιδιότροπη τεχνική της κληρονομιάς των Yankee, η οποία ακολούθησε της “stenciling” του δαπέδου, που επικράτησε κατά τον 18ο και 19ο αιώνα. Εκείνα τα χρόνια οι τεχνίτες ταξίδευαν από περιοχή σε περιοχή έχοντας λαξευμένα σχέδια σε χαρτιά, τα οποία και αποτύπωναν στις επιφάνειες, χρησιμοποιώντας λιναρόσπορο και διάφορες βαφές.
Αυτή η διακοσμητική τάση άλλαξε απότομα γύρω στα 1850, όταν από τα γεωμετρικά σχήματα οδηγηθήκαμε στα τυχαία σχέδια και τις εμπνευσμένες πιτσιλιές από λινέλαιο. Η απαρχή αυτής της ιδιαίτερης μόδας έγινε στην Αγγλία και οφειλόταν στο ότι αποτελούσε ένα καλό καμουφλάζ για τους ενοχλητικούς κόκκους άμμου που προσκολλώνται σε όλες τις επιφάνειες των παραθαλάσσιων σπιτιών.
Αν τύχει να βρεθείτε ποτέ σ’ ένα σπίτι με ζωγραφισμένα πατώματα, η καλλιτεχνική αφηρημάδα και η απρόσμενη ομορφιά του δαπέδου θα σας συνεπάρει. Και τότε θα αναρωτηθείτε, πως μια τόσο αφηρημένη καλλιτεχνική εξωτερίκευση μπορεί να δώσει μια ολοκληρωμένη και πλούσια σε ερεθίσματα εικόνα. Κι έτσι θα συνειδητοποιήσετε ότι μερικές μόλις χρωματιστές πιτσιλιές είναι αρκετές για να ζωντανέψουν έναν χώρο και να κάνουν ένα δωμάτιο ενδιαφέρον και ξεχωριστό.
Από τον Νικόλαο Μπάρδη