[Τα εγκαίνια του πρώτου δημόσιου χώρου και του προγράμματος Δημόσιων Δράσεων της documenta 14]:
Το πρόγραμμα Δημόσιων Δράσεων της documenta 14 ανοίγει τις πόρτες του στο κοινό στις 14 Σεπτεμβρίου 2016 στο Κέντρο Τεχνών του Δήμου Αθηναίων στο Πάρκο Ελευθερίας. Από τις 14 μέχρι 24 Σεπτεμβρίου 2016 θα διαδεχθεί ένα πρόγραμμα δημόσιων δράσεων το οποίο θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων, συζητήσεις, περφόρμανς, ομάδες ανάγνωσης, εργαστήρια, προβολές και παρουσιάσεις.
Έως τα εγκαίνια της έκθεσης documenta 14 στην Αθήνα στις 8 Απριλίου 2017, το Κέντρο Τεχνών στο Πάρκο Ελευθερίας, ευγενική παραχώρηση του Δήμου Αθηναίων, θα μεταμορφωθεί σε έναν πειραματικό δημόσιο χώρο, συστήνοντας στο κοινό ένα πλήθος από Έλληνες και διεθνείς καλλιτέχνες, θεωρητικούς, ιστορικούς και επιμελητές.
34 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ
Οι 34 Ασκήσεις Ελευθερίας έχουν στόχο να συνθέσουν μια queer αντιαποικιακή ευρωπαϊκή συμφωνία με αφετηρία τη δεκαετία του 1960 έως σήμερα, εμπλέκοντας στον διάλογο και φέρνοντας στο προσκήνιο αντιφρονούσες, ετερογενείς και αποσιωπημένες αφηγήσεις.
Aπευθύνοντας πρόσκληση σε 45 συμμετέχοντες να πάρουν μέρος στη Βουλή των Σωμάτων και να «ασκήσουν την ελευθερία» μέσα σε αυτό το κτίριο, που, στην πρόσφατη ιστορία της Ελλάδας, χρησιμοποιούνταν ως έδρα της στρατιωτικής αστυνομίας κατά τη διάρκεια της επταετούς δικτατορίας. Το κτίριο που παραχωρείται στην documenta 14 χρησιμοποιείται τα τελευταία χρόνια ως χώρος εκθέσεων τέχνης και πολιτιστικών εκδηλώσεων του Δήμου Αθηναίων και είναι χαρακτηρισμένο διατηρητέο μνημείο ως χώρος στον οποίο η δημοκρατία έφθασε στο χαμηλότερο σημείο της στη σύγχρονη ελληνική ιστορία.
Δεν υπάρχουν ούτε ατομικά καθίσματα ούτε μια σταθερή αρχιτεκτονική στη Βουλή των Σωμάτων, καθώς το κοινό δεν αντιμετωπίζεται ως αισθητικός επισκέπτης ή νεοφιλελεύθερος καταναλωτής. Αντίθετα, διεκδικείται το ευκταίο της «ανοιχτής μορφής» στην πολιτική. Η μαλακή αρχιτεκτονική του Ανδρέα Αγγελιδάκη, που αποτελείται από 68 μπλοκ ερειπίων μπορεί να συναρμολογηθεί και να τοποθετηθεί εκ νέου με άπειρους τρόπους, δημιουργώντας πολλαπλές εφήμερες αρχιτεκτονικές για τη Βουλή των Σωμάτων. Ο κόσμος είναι ευπρόσδεκτος να συμμετάσχει στην καθημερινή διαμόρφωση αυτού του πολιτικού θέατρου που αμφισβητεί την τοποθεσία, την ιεραρχία, την ορατότητα, την κλίμακα…
Παραμερίζοντας την καθιερωμένη αντίθεση δικτατορίας και δημοκρατίας, θα επιχειρηθεί η ερμηνεία των αποτυχιών της μετάβασης από τη δικτατορία στη νεοφιλελεύθερη δημοκρατία, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στην Ισπανία, την Αργεντινή ή τη Χιλή: πώς η έννοια της ελευθερίας ταυτίστηκε με την ελεύθερη αγορά. Ενώ η δεκαετία του 1980 παρουσιάζεται συχνά ως η περίοδος όπου παρήκμασαν τα κινήματα κοινωνικής απελευθέρωσης και προαναγγέλθηκε η εμφάνιση μιας καινούργιας δημοκρατικής συναντίληψης μέσα στο πλαίσιο του καπιταλισμού –προτάσσοντας στη θέση της ιδεολογικής αντίθεσης την οινονομική ανάπτυξη– τα αντι-αποικιοκρατικά, φεμινιστικά, queer και αντι-AIDS κινήματα άρχισαν να καταδεικνύουν τα κενά στον δυτικό ηγεμονικό λόγο. Είναι άραγε δυνατό να συλληφθεί η ελευθερία πέρα από την καπιταλιστική της αντίληψη;
Σταδιακά, μέσα σε αυτόν τον δεκαήμερο διάλογο αναμένεται να ακουστούν σύγχρονες γλώσσες αντίστασης, από την κουρδική επανάσταση της Rojava έως τους queer, τρανσέξουαλ, εκδιδόμενους και τις φωνές των μεταναστών στην Τουρκία, την Ελλάδα, στο Μεξικό ή στη Βραζιλία, τους σύγχρονους αγώνες για την αποκατάσταση των αυτόχθονων πληθυσμών, τις νέες πολιτικές και καλλιτεχνικές πρακτικές που επινοούν νέες μορφές επίδρασης, γνώσης και πολιτικής υποκειμενικότητας, όπως ecosex, queer-indigenism και ριζοσπαστική επιτελεστικότητα.
Συμμετέχουν: Αδέσποτες Σκύλες, AMOQA (Athens Museum of Queer Arts), Ανδρέας Αγγελιδάκης, Άννα Αποστολλέλη, Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ), Hawzhin Azeez, Άντζελα Μπρούσκου, Rüzgâr Buşki, Clémentine Deliss, Linnea Dick, Maria F. Dolores, Θέατρο Δωματίου, Bonita Ely, Παναγιώτης Ευαγγελίδης, Daniel García Andújar, Macarena Gómez-Barris, Στάθης Γουργουρής, Irena Haiduk, Jack Halberstam, Candice Hopkins, Regina José Galindo, Αρχηγός Robert Joseph, Νέλλη Καμπούρη, Βαγγέλης Καραμανωλάκης, Κωστής Καρπόζηλος, Κωστής Κορνέτης, Sevval Kılıç, Κατερίνα Λαμπρινού, Quinn Latimer, Πράσινη Λεσβία, Ana Longoni, MiniMaximum ImproVision, Naeem Mohaiemen, Antonio Negri, Gizem Oruç, Νένη Πανουργιά, Άννα Παπαέτη, Jørgen Flindt Pedersen, Paul B. Preciado, Judith Revel, Τάσος Σακελλαρόπουλος, Γεωργία Σαγρή, Niillas Somby, Annie Sprinkle και Beth Stephens, Erik Stephensen, Adam Szymczyk, Diana Taylor, Πρόδρομος Τσινικόρης, Μαργαρίτα Τσώμου, Ειρήνη Βακαλοπούλου, Ιωάννα Βόγλη, Τίνα Βορεάδη, Παντελής Βούλγαρης, Sergio Zevallos.
Σχετικά με την documenta 14
H documenta έχει αναγνωριστεί ως η μεγαλύτερη και πιο πολυσυζητημένη έκθεση σύγχρονης τέχνης στον κόσμο. Η δέκατη τέταρτη διοργάνωση της έκθεσης θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα (8 Απριλίου-16 Ιουλίου 2017) και στο Κάσελ (10 Ιουνίου-17 Σεπτεμβρίου 2017).
Για την documenta 14 ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής Adam Szymczyk έχει προτείνει μια διμερή δομή λειτουργίας της έκθεσης, με κατευθυντήρια αρχή της διοργάνωσης τον τίτλο εργασίας «Μαθαίνοντας από την Αθήνα».
Το 2017, η Αθήνα και το Κάσελ θα φιλοξενήσουν την έκθεση από κοινού και επί ίσοις όροις. Το Κάσελ, ο αδιαμφισβήτητος μέχρι σήμερα οικοδεσπότης της documenta, αναλαμβάνει τώρα έναν νέο ρόλο, αυτόν του φιλοξενούμενου στην Αθήνα. Οι διαφορετικοί τόποι, το πολιτιστικό υπόβαθρο και οι αποκλίνουσες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες στην Αθήνα και στο Κάσελ αποτελούν στοιχεία της ίδιας της δημιουργικής διαδικασίας και στα δύο μέρη της έκθεσης, διαμορφώνοντας και καθορίζοντας την ίδια στιγμή τα έργα των καλλιτεχνών.
Για την documenta 14 οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες έχουν κληθεί να σκεφτούν και να δημιουργήσουν με άξονα τη δυναμική σχέση που θα προκύψει ανάμεσα στις δύο πόλεις, παρουσιάζοντας ένα έργο σε κάθε τοποθεσία.
Η documenta 14 φιλοδοξεί να συμπεριλάβει πλήθος διαφορετικών φωνών μέσα, ανάμεσα και πέρα από τις δύο αυτές πόλεις, επιχειρώντας την υπέρβαση του ευρωπαϊκού πλαισίου από την πλεονεκτική θέση που της προσφέρει η Αθήνα, μια μεσογειακή μητρόπολη τοποθετημένη στο σταυροδρόμι μεταξύ Αφρικής, Μέσης Ανατολής και Ασίας. Τόσο η φυσική όσο και η μεταφορική απόσταση μεταξύ Αθήνας και Κάσελ θα αλλάξουν ριζικά τον τρόπο με τον οποίο θα βιώσουν οι επισκέπτες την documenta 14, προκαλώντας συναισθήματα απόστασης, απώλειας και προσμονής, διαμορφώνοντας εκ νέου την αντίληψή τους για το τι μπορεί να είναι μια τέτοια έκθεση.