Αν νομίζετε ότι τα sex toys είναι εφεύρεση της σύγχρονης εποχής, κάνετε λάθος. Η ιστορία του δονητή -ή, για να το πούμε όπως του αξίζει, του πιο διαχρονικού αντικειμένου απόλαυσης- ξεκινά δεκάδες χιλιάδες χρόνια πριν.
Από τις σπηλιές της προϊστορίας μέχρι τα ράφια των καταστημάτων ευεξίας, το ταπεινό αντικείμενο με το σχήμα φαλλού έχει διαγράψει μια πορεία που αντικατοπτρίζει όχι μόνο την ανθρώπινη επιθυμία, αλλά και τη θέση της γυναίκας μέσα στις κοινωνίες.
Η ιστορία του δονητή
Η παλαιότερη γνωστή «σεξουαλική συσκευή» στον κόσμο χρονολογείται περίπου 30.000 χρόνια πριν. Ανακαλύφθηκε το 2005 σε μια σπηλιά στη Γερμανία και είναι φτιαγμένη από αμμόλιθο. Οι αρχαιολόγοι, στην προσπάθειά τους να της αποδώσουν μια «μη σεξουαλική χρήση», δυσκολεύτηκαν: το αντικείμενο ήταν λείανσης και στίλβωσης τέτοιας ακρίβειας που αποκλείεται να χρησίμευε ως εργαλείο. Όλα δείχνουν πως οι πρώτοι άνθρωποι είχαν ήδη ανακαλύψει τον τρόπο να ανάβουν «άλλες φωτιές».
Αρχαία Ελλάδα: Ολίσβοι και ψωμιά για… κάθε χρήση
Στην αρχαία Ελλάδα, η ελευθερία γύρω από το σώμα και τη σεξουαλικότητα ήταν ευρέως αποδεκτή -τουλάχιστον μέχρι ενός σημείου. Οι Έλληνες είχαν επινοήσει τον ολίσβο, έναν φαλλικό αντικείμενο κατασκευασμένο από δέρμα ή κερί, συχνά αλειμμένο με ελαιόλαδο για ευκολία χρήσης. Υπήρχαν ακόμη και… βρώσιμες εκδοχές, οι ολισβοκολλίκες, δηλαδή ψωμιά σε σχήμα φαλλού που, πριν καταναλωθούν, χρησίμευαν σε πολύ διαφορετικά «τραπέζια».
Στην ελληνιστική λογοτεχνία βρίσκουμε αναφορές σε γυναίκες που συζητούν για το ποια θα χρησιμοποιήσει πρώτη τον δονητή -μια πρόωρη μορφή γυναικείας χειραφέτησης, θα λέγαμε. Παρ’ όλα αυτά, η κοινωνία εξακολουθούσε να έχει αυστηρούς κανόνες: το να χρησιμοποιεί μια γυναίκα δονητή σε άνδρα θεωρούταν «ανδρική πράξη» και επομένως απαγορευμένη.
Αρχαία Ινδία: Το Κάμα Σούτρα και η τέχνη της ικανοποίησης
Το περίφημο Κάμα Σούτρα, γραμμένο μεταξύ 400 π.Χ. και 200 μ.Χ., δεν είναι απλώς ένα «εγχειρίδιο στάσεων». Είναι μια φιλοσοφία ζωής γύρω από την ηδονή και την αρμονία. Εκεί γίνεται και η πρώτη αναφορά σε δονητές ή φαλλικά βοηθήματα, τα οποία προτείνονταν σε άνδρες που δεν μπορούσαν να ικανοποιήσουν τις συντρόφους τους. Σε αντίθεση με τη μεταγενέστερη δυτική νοοτροπία, η χρήση τέτοιων αντικειμένων δεν θεωρούνταν καθόλου υποτιμητική -αντίθετα, έδειχνε φροντίδα, σεβασμό και επιθυμία για κοινή απόλαυση.
Ευρώπη του 16ου-18ου αιώνα: Ο φόβος του ανδρικού εγωισμού
Αν η αρχαιότητα φλέρταρε με την απόλαυση, η Ευρώπη της Αναγέννησης την καταδίκασε. Τον 16ο αιώνα, ο δονητής έγινε σύμβολο απειλής για την ανδρική «τιμή». Σατιρικά ποιήματα, όπως το The Merrie Ballad of Nash, His Dildo του Thomas Nashe, γελοιοποιούσαν τους άνδρες που δεν μπορούσαν να ανταγωνιστούν το άψυχο αλλά αλάνθαστο αντικείμενο. Σύντομα, οι αρχές άρχισαν να το απαγορεύουν. Στην Αγγλία, από το 1670, οι δονητές κατασχέθηκαν, ενώ γυναίκες διώκονταν για την κατοχή τους.
Η Ιταλία, από την άλλη, ήταν ο βασικός «προμηθευτής» -τόσο που οι δονητές έγιναν γνωστοί ως Signor Dildo. Ένα όνομα που τρόμαξε τους Άγγλους όσο και η ιδέα ότι μια γυναίκα θα μπορούσε να βρει ικανοποίηση χωρίς ανδρική συμμετοχή.
Ιαπωνία, 17ος-18ος αιώνας: Απόλαυση χωρίς ενοχές
Την ίδια εποχή, στην Ιαπωνία, η στάση απέναντι στη σεξουαλικότητα ήταν πολύ πιο χαλαρή. Τα περίφημα shunga, ερωτικά χαρακτικά και βιβλία, απεικόνιζαν σκηνές σεξουαλικής ευχαρίστησης, συχνά με τη συμμετοχή δονητών. Μια δημοφιλής εικονογράφηση δείχνει μια ομάδα γυναικών να διαλέγει δονητές σε ένα υπαίθριο παζάρι, γελώντας και σχολιάζοντας το μέγεθος. Ακόμη κι όταν τα shunga απαγορεύτηκαν το 1722, κυκλοφορούσαν υπόγεια, αποδεικνύοντας ότι η επιθυμία δύσκολα λογοκρίνεται.
Διαβάστε και για τον Bad Bunny, τον Πορτορικανό καλλιτέχνη που θα γράψει ιστορία στο Super Bowl
18ος-19ος αιώνας: Όταν ο δονητής «θεραπεύει» την υστερία
Εδώ η ιστορία αγγίζει το παράδοξο: ο δονητής εισέρχεται στην ιατρική. Οι γιατροί της εποχής πίστευαν ότι οι γυναίκες που υπέφεραν από «υστερία» έπρεπε να «ανακουφιστούν» μέσω σεξουαλικής διέγερσης. Για να μην κουράζονται τα χέρια τους από τις λεγόμενες «θεραπείες πυελικού μασάζ», το 1734 στη Γαλλία εφευρέθηκε ο tremoussoir, μια δονητική συσκευή.
Έναν αιώνα αργότερα, ο δρ Joseph Granville δημιούργησε τον πρώτο φορητό δονητή, γνωστό ως Granville’s Hammer. Κυκλοφόρησε ως ιατρική συσκευή για «ανακούφιση των νεύρων», αλλά η πραγματική του χρήση δεν άργησε να αποκαλυφθεί.
Από το 1960 μέχρι σήμερα: Η τεχνολογία της ηδονής
Η δεκαετία του ’60 σηματοδότησε τη δεύτερη «επανάσταση» του δονητή. Το 1965, ο Gosnell Duncan, ένας μηχανικός που είχε μείνει παράλυτος, επινόησε τον πρώτο δονητή από σιλικόνη -ασφαλέστερο, ανθεκτικό και κατάλληλο για όλους. Λίγο αργότερα, η ιαπωνική εταιρεία Hitachi παρουσίασε το Magic Wand, αρχικά ως «μασάζ πλάτης». Όταν όμως η sex educator Betty Dodson το ανέδειξε ως εργαλείο γυναικείας απόλαυσης, το προϊόν έγινε εμβληματικό. Το 2002, μετά την εμφάνισή του στο Sex and the City, εξαντλήθηκε από τα ράφια παγκοσμίως.
Έρευνες του 2008 κατέδειξαν ότι 93% των γυναικών με δυσκολία οργασμού μπορούσαν να φτάσουν σε οργασμό με τη χρήση του Magic Wand. Το αποτέλεσμα ήταν ξεκάθαρο: η τεχνολογία είχε απελευθερώσει, με τρόπο κυριολεκτικό και μεταφορικό, το γυναικείο σώμα.
Από ντροπή σε δύναμη
Από εργαλείο καταπίεσης και απαγόρευσης, ο δονητής έχει μετατραπεί σε σύμβολο αυτογνωσίας και αυτοδιάθεσης. Αντιπροσωπεύει την αποδοχή της επιθυμίας χωρίς ενοχή και την αναγνώριση ότι η σεξουαλικότητα είναι δικαίωμα, όχι προνόμιο.
Ίσως αυτό είναι και το πιο ενδιαφέρον σημείο της ιστορίας του: ότι ένα αντικείμενο που κάποτε χρησιμοποιήθηκε για να «θεραπεύσει» γυναίκες από την επιθυμία τους, σήμερα τις βοηθά να τη διεκδικήσουν ελεύθερα.