Ένα κρύο Κυριακάτικο πρωινό τον Φεβρουάριο του 1983, ο Αμερικανός καλλιτέχνης David Hammons βρέθηκε ανάμεσα στους ανώνυμους πωλητές του δρόμου στην Cooper Square της Νέας Υόρκης και παρουσίασε μια performance που συζητιέται ακόμα και σήμερα.
Μια performance στον δρόμο
Χωρίς επιγραφές, χωρίς εξηγήσεις και χωρίς θεατρικότητα, άπλωσε ένα χαλί στο πεζοδρόμιο και τοποθέτησε πάνω του χιονόμπαλες, προσεκτικά ταξινομημένες ανά μέγεθος και τις διέθεσε προς πώληση για ένα δολάριο την καθεμία. Το έργο έμεινε στην ιστορία ως Bliz-aard Ball Sale. Σαν πρώτη εντύπωση, έμοιαζε με αστείο ή με μία περίεργη παρεμβολή στην καθημερινότητα, ποιος πουλάει χιονόμπαλες;
Όμως, όπως αναλύουν ιστορικοί της τέχνης, το Bliz-aard Ball Sale δεν ήταν απλά μια «παρωδία» του δρόμου. Ήταν μια ενσυνείδητη και μετρημένη χειρονομία με πολλαπλά επίπεδα ανάγνωσης. Μετατρέποντας ένα εύθραυστο, παροδικό υλικό σε αντικείμενο ανταλλαγής, ο Hammons θίγει ευθέως το ερώτημα: ποιος αποφασίζει τι έχει αξία; Το ίδιο το αντικείμενο, μια χιονόμπαλα, είναι εκ φύσεως προσωρινό, προορισμένο να λιώσει και να εξαφανιστεί, αφήνοντας πίσω του μόνο μια ανάμνηση.
View this post on Instagram
Το αντισυμβατικό έργο του Hammons
Συνοδευόμενος από τον φωτογράφο Dawoud Bey, που απαθανάτισε την performance όπως εξελισσόταν ανάμεσα στους καθημερινούς ανθρώπους, και όχι σε ένα επιμελημένο καλλιτεχνικό χώρο, ο Hammons επέλεξε συνειδητά να αφήσει την τέχνη του να υπάρξει εντός της πραγματικής ζωής και της καθημερινότητας. Οι περαστικοί, χωρίς να γνωρίζουν ότι πρόκειται για έργο τέχνης, αντιμετώπιζαν τις χιονόμπαλες με την ίδια περιέργεια που μπορεί να δείχνουν σε έναν πωλητή με απροσδόκητο προϊόν στο πεζοδρόμιο.
Αυτή η επιλογή είναι απολύτως εναρμονισμένη με τη συνολική στάση του Hammons απέναντι στη φήμη και τους θεσμούς. Γεννημένος το 1943 στο Σπρίνγκφιλντ, ο David Hammons αντλεί συστηματικά έμπνευση από τις ρίζες του και την αφροαμερικανική εμπειρία. Παρότι θεωρείται ένας από τους πιο επιδραστικούς Αμερικανούς καλλιτέχνες της εποχής του, παραμένει εσκεμμένα απόμακρος, αφήνοντας το έργο να μιλά χωρίς επεξηγήσεις ή εμπορική διαμεσολάβηση
Σε άλλα νέα, «I Feel Love»: το τραγούδι που πριν 48 χρόνια όρισε τον ήχο του μέλλοντος.
H τέχνη ως κοινωνικό σχόλιο
Το Bliz-aard Ball Sale λειτουργεί ταυτόχρονα ως σχόλιο για την εφήμερη και συχνά παράλογη φύση της αξίας, είτε αυτή αναφέρεται στο χρηματικό κόστος, είτε στην καλλιτεχνική αναγνώριση. Ο Hammons δεν πουλά ένα αντικείμενο που θα διαρκέσει, πουλά μια στιγμή, μια εμπειρία, μια φευγαλέα σκέψη που μπορεί να δημιουργήσει στον θεατή. Η επιλογή του να πουλά χιονόμπαλες, κάτι που ενδέχεται να λιώσει πριν καν το αγοράσει κανείς αποτελεί μια ενσάρκωση της εφήμερης φύσης της τέχνης και της ζωής.
Αν και η ενέργεια αυτή διήρκησε μόνο μερικές ώρες και δεν ανακοινώθηκε ποτέ εκ των προτέρων, έχει μείνει χαραγμένη στη σύγχρονη ιστορία της τέχνης ως ένα από τα πιο ευφυή και προκλητικά έργα του Hammons. Μέσα από τη χρήση απλών υλικών, ο καλλιτέχνης υπενθυμίζει πως η τέχνη δεν χρειάζεται να περιορίζεται στις αίθουσες των μουσείων για να αμφισβητήσει, να κινητοποιήσει και να προκαλέσει σκέψη.
Πηγές: Dazed, The COLD magazine, Art Explora Academy, Southwest Contemporary
Photo © Dawoud Bey
Ακολούθησέ μας στο Instagram για να μαθαίνεις γρήγορα τα νέα που σε ενδιαφέρουν!