Όλα όσα πρέπει να γνωρίζεις για την ζωή και το έργο του καλλιτέχνη που με το όραμα και τη ριζοσπαστική τέχνη του καθόρισε την εποχή του.
Από το Radiant Baby που διακοσμούσε τους τοίχους του μετρό στη Νέα Υόρκη μέχρι την τοιχογραφία Crack is Wack στο Χάρλεμ, το έργο του Αμερικάνου καλλιτέχνη Keith Haring έχει κερδίσει το σεβασμό και την αναγνωρισιμότητα παγκοσμίως. Μολονότι πέθανε σε ηλικία μόλις 31 ετών, λίγο αφότου διαγνώστηκε με AIDS το 1990, ο Haring μνημονεύεται ανάμεσα σε σύγχρονους καλλιτέχνες όπως ο Andy Warhol και ο Jean-Michel Basquiat μία προσωπικότητα που διαμόρφωσε τις εικαστικές τέχνες τη δεκαετία του 1980.
Η κληρονομιά που άφησε πίσω του παραμένει ζωντανή στα δημόσια έργα τέχνης που δημιούργησε σε ολόκληρο τον κόσμο, στις αξιομνημόνευτες συνεργασίες του με προσωπικότητες όπως η Vivienne Westwood και ο David Bowie αλλά και μέσα από το έργο του ιδρύματος Keith Haring Foundation, το οποίο χρηματοδοτεί ΜΚΟ με σκοπό την επιμόρφωση των νέων σχετικά με τον HIV και το AIDS. Ο εμβληματικός καλλιτέχνης που το όνομά του συνδέθηκε με την pop-art, το graffiti και τον ακτιβισμό κατάφερε να καθορίσει την εποχή του χάρη στο καινοτόμο του όραμα και να μείνει στην κοινή συνείδηση ως ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους καλλιτέχνες.
Παρακάτω σου παρουσιάζουμε 6 σημεία που υπήρξαν κομβικά στη ζωή και το έργο του αντισυμβατικού Keith Haring και τα οποία καθόρισαν την προσωπική αλλά και καλλιτεχνική του πορεία.
Έχει αντλήσει επιρροές από τα Looney Tunes και την αρχαία Αίγυπτο
Η τεχνική που ο Keith Haring χρησιμοποιούσε στα έργα του παρουσιάζει αρκετά επαναλαμβανόμενα μοτίβα και έχει χαρακτηριστικό και άμεσα αναγνωρίσιμο στιλ. Οι επιρροές πολλών από τα σχέδιά του βρίσκονται σε καρτούν σε σχέδια και μοτίβα που ο καλλιτέχνης αντλούσε από αρχαίους πολιτισμούς, όπως τα αιγυπτιακά ιερογλυφικά και οι ζωγραφιές των ιθαγενών της Αμερικής. Ο πατέρας του ήταν ερασιτέχνης cartoonist και δίδαξε στον Haring σχέδιο ενώ του μετέδωσε και το ενδιαφέρον για τις εικόνες του Walt Disney και του Dr. Seuss. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο που ο καλλιτέχνης δεν εγκατέλειψε το στοιχείο του καρτουνίστικου σουρεαλισμού στα έργα του, καταφέρνοντας έτσι να προσεγγίσει σοβαρά ζητήματα με έναν ανάλαφρο τρόπο. Και το τελευταίο αυτό στοιχείο υπήρξε καθοριστικό για την σύνδεσή του με το κοινό, καθώς με τον τρόπο του “έσπαγε” τα κοινωνικά φράγματα και δημιουργούσε μία ατμόσφαιρα ανοιχτή, που δεν αποκλείει κανέναν.
Δημιούργησε μία γλώσσα από εικόνες
Ως φοιτητής στη Σχολή Εικαστικών Τεχνών, ο Haring σπούδασε σημειωτική, η οποία και του γέννησε την επιθυμία να δημιουργήσει εικαστικά έργα που θα μπορούσαν να μεταφέρουν μηνύματα. Η αισθητική του καθορίζεται από έντονες γραμμές και φιγούρες που μοιάζουν με τοτέμ και όλα αυτά απεικονίζονται πάνω σε παλέτες με έντονα χρώματα. Με την επιθυμία ο κόσμος να αντιλαμβάνεται την τέχνη του ως μία μορφή γλώσσας, ο Haring είχε δηλώσει πως τον συναρπάζουν οι εικόνες που επέλεγαν οι άνθρωποι για να φτιάξουν μία γλώσσα και το ότι υπάρχουν κάποια χαρακτηριστικά που είναι κοινά σε όλες τις γλώσσες, όλους τους ανθρώπους και όλες τις εποχές.
Είχε συλληφθεί επειδή έκανε γκράφιτι στον υπόγειο σιδηρόδρομο
Μερικά από τα πιο διάσημα έργα του Haring έχουν δημιουργηθεί στους τοίχους του μετρό της Νέας Υόρκης. Όταν ο καλλιτέχνης παρατήρησε πως υπήρχε κενός χώρος στους διαφημιστικούς πίνακες, εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία να τους χρησιμοποιήσει ως καμβάδες και να ζωγραφίσει επάνω τους με λευκή κιμωλία. Μολονότι τα σχέδιά του ήταν απλά, ο Haring δημιουργούσε δεκάδες από αυτά κάθε μέρα με αποτέλεσμα τα μοτίβα του να αρχίσουν να τραβούν την προσοχή των περαστικών. Και ενώ οι περισσότεροι από αυτούς ήταν απλά περίεργοι παρατηρητές, τα έργα έγιναν σιγά σιγά τόσο διάσημα που κάποιοι άρχισαν να τα κλέβουν και να τα πουλάνε, με αποτέλεσμα ο καλλιτέχνης να συλληφθεί κατηγορούμενος για βανδαλισμό.
Photographed by Tseng Kwong Chi © Keith Haring Foundation
“Η τέχνη ανήκει σε όλους”
Ο Haring ήταν ανένδοτος στο να μείνει η τέχνη του διαθέσιμη σε όλους και να μην απορροφηθεί στον μικρό κόσμο της ελίτ επιμελητών και συλλεκτών. Όσο τα έργα του γίνονταν πιο διάσημα και πιο ακριβά, τα έργα του άρχισαν σιγά σιγά να εξαφανίζονται από τον υπόγειο σιδηρόδρομο και να αποκτούν πρόσβαση σε αυτά όλο και λιγότεροι άνθρωποι. Αυτό έδωσε κίνητρο για τη δημιουργία του Pop Shop του το 1986. Αυτό το κατάστημα πουλούσε t-shirts και άλλα είδη με σκοπό να προσελκύσει το ίδιο κοινό με αυτό του μετρό και να εξασφαλίσει πως η τέχνη του θα συνεχίσει να περνά μηνύματα πέρα από την πολιτική που υπάρχει στην αγορά έργων τέχνης.
Μαχόταν συνεχώς για τα δικαιώματα των μειονοτήτων
Μολονότι επιφανής εικαστικός καλλιτέχνης ο Haring υπήρξε και φανατικός υπέρμαχος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αντιμετώπιζε την τέχνη ως κάτι που πρέπει να είναι προσβάσιμο σε όλους και να περνά μηνύματα σχετικά με σοβαρά πολιτικά, κοινωνικά και παγκόσμια ζητήματα. Τα έργα του περιείχαν μηνύματα υπέρ των ομοφυλόφιλων, της κλιματικής αλλαγής, της κοινωνικής ισότητας, της ασφάλειας στο σεξ ενώ περιέκλειαν και “προφητικές” δηλώσεις σχετικά με τους κινδύνους της τεχνολογίας και της σχέσης εθισμού που ο σύγχρονος άνθρωπος αναπτύσσει μαζί της.
Μετά το θάνατό του, ανέθεσε στη Yoko Ono να μεταφέρει τις στάχτες του στο Παρίσι… ή τουλάχιστον έτσι λέει ο θρύλος
Το 2008 η παραγωγός ταινιών Christina Clausen έφτιαξε ένα ντοκιμαντέρ με τίτλο The Universe of Keith Haring, στο οποίο συμπεριέλαβε πρωτότυπο υλικό και συνεντεύξεις με φίλους και θαυμαστές του. Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες πληροφορίες που ανακάλυψε ήρθε από την Yoko Ono, η οποία της αποκάλυψε ότι το πνεύμα του Haring ήρθε και την συνάντησε στην κηδεία του. Μάλιστα, της ζήτησε να μεταφέρει τις στάχτες του στο Παρίσι, μία πόλη που υπήρξε πηγή έμπνευσης για εκείνον από τότε που ήταν 10 ετών. Η Ono ισχυρίστηκε πως τίμησε την τελευταία επιθυμία του φίλου της, μεταφέροντας τις στάχτες του στην αγαπημένη του πόλη και σκορπίζοντάς τες κοντά στο Place Vendôme.
