Στο χωριό Σπηλιές Κυθήρων βρίσκεται μία πρόσφατα ανακαινισμένη αγροικία με φρουριακή φυσιογνωμία!
Πρόσφατα, ο αρχιτέκτονας Παναγιώτης Παπανικολάου προχώρησε στην ανακαίνιση μιας παραδοσιακής αγροικίας στο χωριό Σπηλιές Κυθήρων, η οποία κατασκευάστηκε για πρώτη φορά το 1910. Ο αρχιτέκτονας είχε ως γνώμονα του, κατά την διάρκεια της ανακαίνισης, την αποκατάσταση των στοιχείων του κτίσματος που ήταν πιο αυθεντικά αλλά και το να αναδειχθεί η φρουριακή του φυσιογνωμία.
Τοίχοι από πέτρα, που καταλήγουν σε καμινάδες – γλυπτά και φέρουν μικρά ανοίγματα, προσθέτουν πλαστικότητα στην όλη ογκοπλασία της σύνθεσης. Η τελευταία οργανώνεται γύρω από μια αυλή στο κέντρο που “βλέπει” το τοπίο των Κυθήρων. Εκτός όμως από αυτό, πατητές τσιμεντοκονίες, ξύλινες οροφές αλλά και πέτρινα δάπεδα απαρτίζουν το αρχιτεκτονικό λεξιλόγιο της αγροικίας. Με στόχο τώρα την ομαλή ένταξη του σπιτιού στο φυσικό περιβάλλον των Κυθήρων έχει χρησιμοποιηθεί μια γήινη χρωματική παλέτα.
Κατοικία στα Κύθηρα: Η φρουριακή φυσιογνωμία, οι παχιές καμινάδες και τα μικρά ανοίγματα
Η κατοικία βρίσκεται στις Σπηλιές Κυθήρων και αποτελεί ένα χαρακτηριστικό δείγμα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής του νησιού. Χρονολογείται περίπου στο 1910 και αρχιτεκτονικά στοιχεία όπως οι πέτρινοι τοίχοι, οι παχιές καμινάδες και τα μικρά ανοίγματα μαρτυρούν τον παραδοσιακό της χαρακτήρα και τη φρουριακή φυσιογνωμία της. Η κατοικία αποτελείται από το κύριο κτίσμα, το οποίο αποτελούσε ιστορικά την κατοικία της οικογένειας καθώς και από ένα βοηθητικό κτίσμα, το οποίο χρησίμευε για την παραγωγή και το ψήσιμο του ψωμιού της οικογένειας. Κατά τη διάρκεια της μακράς της ζωής, η κατοικία είχε υποστεί παρεμβάσεις και φθορές, οι οποίες αλλοίωναν τον αρχιτεκτονικό της χαρακτήρα.
Επομένως, ένας από τους κυριότερους στόχους της παρέμβασης ήταν η αποκατάσταση της εξωτερικής της μορφής, σύμφωνα με την αρχική της κατάσταση και την αρχιτεκτονική γλώσσα της τοπικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής.
Κύθηρα: O παραδοσιακός φούρνος, τα σκαλοπάτια και ο ξενώνας
Σε επίπεδο κάτοψης, τα δύο εμπρόσθια δωμάτια της κατοικίας ενώθηκαν προκειμένου να σχηματιστεί ένας ενιαίος χώρος, ο οποίος φιλοξενεί το καθιστικό, την κουζίνα και τον χώρο του φαγητού ενώ το δευτερεύον κτίσμα μετατράπηκε σε ξενώνα, διατηρώντας τον παραδοσιακό φούρνο, ο οποίος αποτελεί το κυριότερο του χαρακτηριστικό. Καθώς η κατοικία βρίσκεται σε επικλινές τοπίο, μια διαδρομή με διαφορετικά επίπεδα και σκαλοπάτια οδηγεί στην αυλή, αποκαλύπτοντας σταδιακά τη θέα προς το Κυθηραϊκό τοπίο.
Η παραμυθένια αυλή στα Κύθηρα: Η πέργκολα και το “κάδρο” προς το τοπίο
Η αυλή αποτελεί τον πυρήνα της σύνθεσης, δημιουργώντας παράλληλα διάλογο μεταξύ των δυο κτισμάτων.
Τα δύο κτίσματα, ενοποιούνται νοητά μέσω μιας μια λεπτής πέργκολας με καλαμωτή, η οποία διαφοροποιείται από τις βαριές υφιστάμενες κατασκευές, παρέχοντας σκίαση και παράλληλα δημιουργώντας ένα κάδρο προς το τοπίο. Μορφολογικά, διατηρήθηκαν όλα τα παραδοσιακά στοιχεία της κατοικίας, ενώ οι καμινάδες, οι οποίες είχαν σχεδόν καταρρεύσει, επανασχεδιάστηκαν σύμφωνα με το τοπικό αρχιτεκτονικό λεξιλόγιο. Παράλληλα, ήταν σημαντικό να ξεχωρίσουν ογκομετρικά οι μεταγενέστερες προσθήκες, προκειμένου να αναδειχθούν οι κύριοι όγκοι της κατοικίας και να δημιουργηθεί μια ιεραρχία μεταξύ πρωτευόντων και δευτερευόντων όγκων. Αναφορικά με τις υλικότητες, χρησιμοποιήθηκαν παραδοσιακά φυσικά υλικά, όπως πέτρινες πλάκες στα δάπεδα, έγχρωμος πατητός σοβάς στην εξωτερική τοιχοποία και πατητή τσιμεντοκονία στους χώρους των λουτρών, προκειμένου να δοθεί διαχρονικός χαρακτήρας στη σύνθεση.
Τέλος θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η “ήσυχη” παλέτα χρωμάτων που επιλέχθηκε, ουσιαστικά έχει σκοπό να εντάξει ομαλά το κτήριο στο τοπίο, ενώ την ίδια στιγμή θα λειτουργεί με αρμονικό τρόπο και με άλλα σημαντικά στοιχεία του κτηρίου όπως η ξύλινη οροφή και το πέτρινο δάπεδο.
Πληροφορίες:
Τίτλος έργου Αγροικία στα Κύθηρα
Τυπολογία Κατοικία, Ανακαίνιση, Αποκατάσταση
Τοποθεσία Κύθηρα, Ελλάδα
Εμβαδόν 100 τ.μ.
Κατάσταση Ολοκληρωμένο, 2023
Αρχιτεκτονικός σχεδιασμός & Σχεδιασμός ειδικών κατασκευών Παναγιώτης Παπανικολάου
Κατασκευή M3 Κύθηρα
Έκδοση άδειας μικρής κλίμακας Nικόλαος Μαγουλάς (M3 Κύθηρα)
Στατική μελέτη Σωτήρης Μαγουλάς (M3 Κύθηρα)
Φωτογραφία Παναγιώτης Παπανικολάου
Kεντρική φωτογραφία, φωτογραφίες και πληροφορίες: archisearch.gr