Το “κουκούλι” του Έλληνα στοχαστή!
Στην παραθαλάσσια πλευρά της περιοχής “Λιβάδι” στην Αίγινα, σώζεται απαράλλαχτο μέχρι τις μέρες μας, το σπίτι του Νίκου Καζαντζάκη. Αν και έζησε εκεί μέχρι το 1946, η αύρα της παρουσίας του είναι ακόμη παρούσα…
Το “κουκούλι” του
Μετά από ένα ταξίδι στην Ευρώπη, ο Καζαντζάκης πηγαίνει στην Αίγινα, τον Απρίλιο του 1933. Εκεί, τρία χρόνια αργότερα, επιλέγει να χτίσει ένα σπίτι για να εγκατασταθεί μόνιμα. Το 1937, εγκαθίσταται στο χώρο με τη σύζυγο του Ελένη, πριν ολοκληρωθούν οι οικοδομικές εργασίες. Όπως και ο τρόπος συγγραφής του, το κτίσμα κατέληξε να είναι λιτό, ακολουθώντας τη λογική των σπιτιών της υπαίθρου στο νησί. Παράλληλα, εναρμονιζόταν τέλεια με το άγονο περιβάλλον. Τα αρχιτεκτονικά σχέδια του κτηρίου ανήκαν στον Βασίλη Δούρα ενώ στις εργασίες, βοήθησε έμπρακτα και ο συγγραφέας. Δούλευε μαζί με τους χτίστες, αρμολογούσε και επέβλεπε.
Αργότερα, ο Καζαντζάκης θα περιέγραφε το οίκημα σαν το “κουκούλι” του, αφού ήταν το αγαπημένο του σημείο για χαλάρωση, συγγραφή και στοχασμό.
Η καθημερινότητα του στην Αίγινα
Βασική ενασχόληση του Καζαντζάκη, τις μέρες που βρισκόταν στο νησί, ήταν η μελέτη και η συγγραφή. Συνήθιζε να ξυπνάει πολύ νωρίς το πρωί και να δουλεύει στο γραφείο του μέχρι το μεσημέρι. Τότε ήταν που κοιμόταν για λίγο, μόνο για να συνεχίσει την μελέτη αμέσως μετά. Το δειλινό, πήγαινε για μεγάλους περιπάτους σ’ ερημικά ακρογιάλια, κυρίως όμως, του άρεσε να κάνει ανηφορικές διαδρομές στην εξοχή. Γι’ αυτό άλλωστε διάλεγε να μένει σε τόπους με μεγάλο υψόμετρο και κατ’ επέκταση, το γραφείο του ήταν σπάνια σε ισόγειο.
Δες ακόμη: To σπίτι του Άγγελου Σικελιανού στην Κόρινθο είναι πλέον ιταλικό εστιατόριο!
Ξυλόγλυπτη γοργόνα
Το σπίτι του, αν και ταπεινό, είχε ορισμένα στοιχεία που προκαλούσαν εντύπωση στον επισκέπτη. Ένα απ’ αυτά ήταν και μια ξυλόγλυπτη γοργόνα στο βορειοδυτικό υπόστεγο του κτίσματος, που ο Καζαντζάκης είχε δει σ’ ένα ταρσανά (ναύσταθμος ή ναυπηγείο) του νησιού. Από την άλλη, στο ανώφλι, υπήρχε ένα σύμβολο του Σιντοϊσμού, ο ιερός τροχός, αποτελούμενος από μαύρες και χρυσές ψηφίδες. Ο κήπος του σπιτιού τέλος ήταν λιτός, με διάσπαρτες γλάστρες και κηπάρια με λουλούδια.
Μέσα στους καλεσμένους, ο Σικελιανός
Στο περίφημο “κουκούλι” του συγγραφέα θα φιλοξενηθούν μεγάλες προσωπικότητες των γραμμάτων, μεταξύ των οποίων, ο ποιητής Άγγελος Σικελιανός, ο Πρεβελάκης, ο Κακρίδης και πολλοί ακόμη συγγραφείς. Στον χώρο του σπιτιού, ο Καζαντζάκης θα γράψει επίσης και το μεγαλύτερο μέρος του έργου του. Όμως, το ζεύγος Καζαντζάκη θα φύγει για πάντα από το οίκημα, το 1946.
“Εδώ έχει ζήσει ο Νίκος Καζαντζάκης”
Οι μεγάλες προσωπικότητες, δεν ξεχνιούνται εύκολα, τουλάχιστον στην Ελλάδα. Έτσι, περνώντας έξω από το οίκημα του συγγραφέα με τα γαλάζια παντζούρια κάποιο ηλιόλουστο πρωϊνό, μπορεί να παρατηρήσεις, έναν ξεχωριστό λίθο πάνω στον πέτρινο περίβολο. Ο λίθος αναγράφει με κεφαλαία γράμματα: “Εδώ έχει ζήσει ο Νίκος Καζαντάκης”, σαν μια υπενθύμιση της παρουσίας του στοχαστή στο νησί. Το σπίτι ωστόσο, δυστυχώς, δεν είναι ανοιχτό στο κοινό.
Kείμενο: Xρήστος Χατζής