Πολλές φορές στην αρχιτεκτονική, όπως και σε όλες τις τέχνες, το πιο δύσκολο είναι να ορίσεις τη φύση των πραγμάτων. Ακόμη και για όσους γνωρίζουν την Ιστορία των κινημάτων ανά τους αιώνες, οι γραμμές και οι μεταβατικές περίοδοι είναι πάντα λίγο θολές, αφού οι αρχιτέκτονες πάντα εμπνέονταν ο ένας από τη δουλειά του άλλου, με συνέπεια να αλληλοεπηρεάζονται.
Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο το κίνημα του Μεταμοντερνισμού φαίνεται με μια πρώτη ματιά δύσκολο να οριοθετηθεί με ακρίβεια. Πώς μπορούμε να πούμε πως ένα αρχιτεκτόνημα είναι μεταμοντέρνο; Αρκεί να αντιτίθεται στις αυστηρές και ομοιόμορφες γραμμές του Μοντερνισμού ή το ετερόκλητο αυτό κύμα είναι κάτι παραπάνω από τα επιμέρους χαρακτηριστικά του; Σε μία προσπάθεια να φωτίσουμε όλες τις διαφορετικές πλευρές που μπορεί να έχει ένα μεταμοντέρνο κτίριο, ξεχωρίσαμε 5 κτίρια που αναδεικνύουν την απροσδόκητη ομορφιά του «παρεξηγημένου» κινήματος. Γιατί, όπως είχε πει και ο Robert Venturi, «less is a bore»!
Walt Disney Concert Hall
Σχεδιασμένο από τον Frank Gehry, το Walt Disney Concert Hall, πέρα από ένα από τα πιο ενδιαφέροντα δείγματα της μεταμοντέρνας αρχιτεκτονικής, είναι και ένα ορόσημο για το Λος Άντζελες, όπου και βρίσκεται. Το κτίριο που φιλοξενεί τη φιλαρμονική ορχήστρα, αλλά και τη χορωδία του Λος Άντζελες, ξεκίνησε να κατασκευάζεται το 1998, ενώ χρειάστηκαν πέντε χρόνια για να ολοκληρωθεί η ανέγερσή του. Οι ιδιαίτεροι όγκοι του έχουν ως πηγή έμπνευσης τα ναυτικά πανιά, που φουσκώνουν καθώς τα φυσάνε οι άνεμοι.
Piazza d’ Italia
Όπως κάθε τι μη αναμενόμενο, έτσι και οι αρχιτεκτονικές δημιουργίες του Μεταμοντερνισμού διχάζουν de facto κοινό και ανθρώπους του χώρου. Όταν ο Charles Moore αποφάσισε να χτίσει μία πλατεία ως φόρο τιμής στην ιταλική κληρονομιά της Νέας Ορλεάνης, μάλλον οι κάτοικοι δεν περίμεναν ακριβώς αυτό το αποτέλεσμα. Θέλοντας να στραφεί 180⁰ μακριά από το όραμα του Μοντερνισμού, ο Moore δημιούργησε έναν δημόσιο χώρο που ήθελε να είναι αποκλειστικά σύμφυτος με το περιβάλλον της Νέας Ορλεάνης. Το έργο ολοκληρώθηκε το 1978 και από τότε μέχρι και το 2002 παρέμενε παραμελημένη και σχεδόν αδιάφορη για τους επισκέπτες, ενώ έγινε γνωστή και ως το πρώτο «μεταμοντέρνο ερείπιο».
M2 Building
Αν και διαφέρει πλήρως από όλα τα άλλα αρχιτεκτονήματα του Kengo Kuma, το M2 Building μπορεί να μας δώσει μια ιδέα για την τεχνική του κολάζ που χρησιμοποιείται συχνά στον Μεταμοντερνισμό. Το κτίριο που αρχικά σχεδιάστηκε ως showroom της Mazda στο Τόκιο, παντρεύει με έναν τρόπο εντελώς ετερόκλητες μεταξύ τους πινελιές, από τον κεντρικό στιβαρό σκελετό, μέχρι τον κίονα και τα τόξα.
Portland Municipal Services Building
Μπορεί να μη θυμίζει σε τίποτα τα δικά μας δημαρχεία, όμως το κτίριο του δήμου του Πόρτλαντ αποτελεί ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα της μεταμοντέρνας αρχιτεκτονικής – αν και έχει πολλούς και φανατικούς πολέμιους. Την υλοποίηση του έργου ανέλαβε ο Michael Graves, έπειτα από διαγωνισμό του δημοσίου τομέα που απαιτούσε μεταμοντέρνο σχεδιασμό. Με τα ιδιαίτερα ποπ χρώματα και τα γεωμετρικά σχήματα στο περίβλημά του, ο Graves είχε πει πως ήθελε να δημιουργήσει ένα ξεχωριστό κτίριο στην πόλη, αφού οι μοντερνιστές την έκαναν «βαρετή».
Kindergarten Die Katze
Στον κόσμο του Μεταμοντερνισμού, τα κτίρια πολλές φορές μοιάζουν με κάτι άλλο. Ακριβώς αυτό πρέπει να είχαν στο μυαλό τους ο καλλιτέχνης Tomi Ungerer και η αρχιτεκτόνισσα Ayla-Suzan Yöndel όταν αποφάσισαν να δημιουργήσουν ένα νηπιαγωγείο-πιστή αναπαράσταση μιας τεράστιας γάτας! Το ομολογουμένως πρωτότυπο αποτέλεσμα της έμπνευσής τους είναι το Kindergarten Die Katze, το οποίο προσφέρει στους μικρούς μαθητές άπλετο φυσικό φως που μπαίνει από τα παράθυρα-μάτια της γάτας. Έξτρα βαθμοί για την ουρά, που λειτουργεί και σαν τσουλήθρα!
Από τη Μαργαρίτα Κούτρα