Η 6η Μπιενάλε της Αθήνας «τρέχει» για λίγες ακόμα μέρες, μέχρι τις 9.12. Αν δεν έχετε πάει ήδη, αξίζει 100% το χρόνο σας.
Από την ίδρυση της το 2005, η μεγαλύτερη συλλογική έκθεση σύγχρονης τέχνης της «ανήσυχης» Αθήνας συνεχίζει και παρουσιάζει έργα έντονα και αμφιλεγόμενα. Φέτος, το θέμα εξίσου δυνατό με τις προηγούμενες χρονιές: «ΑΝΤΙ-». Τι θα πει όμως αυτό; Προφανώς και είναι αυστηρά προσωπικό το πως το εκλαμβάνει κανείς, αλλά αξίζει να παρατηρήσουμε ότι φέτος, κλείνει μια δεκαετία που λίγο πολύ ιστορικά ταυτίζεται με αυτό που ονομάστηκε οικονομική/ κοινωνική κρίση στην Ελλάδα. Βεβαίως ήταν μια περίοδος που όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς διατυπώθηκαν μορφές αντίστασης, εναντίωσης, πολιτικού ανταγωνισμού αλλά ταυτόχρονα και αντίδρασης. Κάπως δηλαδή, το ΑΝΤΙ- να γίνεται η νέα κανονικότητα. Είναι παντού! Είναι οι αντί-ήρωες του Netflix, είμαστε εμείς από την μία και τα ψηφιακά άβαταρ μας από την άλλη. Και μπορεί να είναι εξόχως προοδευτικό, είναι όμως και εξόχως αντιδραστικό.
Αυτή η έκθεση ερευνά (χωρίς να προτείνει) τι είναι το ΑΝΤΙ- με τη βοήθεια 100 περίπου καλλιτεχνών που βοηθούν στην κατανόηση αυτού, χωρίς βέβαια να δηλώνουν ότι κάνουν κάτι τέτοιο. Εμείς καλούμαστε μέσα από τα έργα να δούμε το κάθε ΑΝΤΙ- που ενσαρκώνει κάθε καλλιτέχνης.
Καθώς η φύση της Μπιενάλε είναι τόσο αφηρημένη και «ρευστή», ιδανική επιλογή για κάποιον που θέλει να πάει την επίσκεψή του στο επόμενο επίπεδο είναι το Guided Tour που προσφέρει η διοργάνωση. Κάθε Παρασκευή, Σάββατο ή και Κυριακή γίνονται ξεναγήσεις στους χώρους (αποτελείται από τέσσερα κτίρια) της έκθεσης, όπου μέσω μιας ενδελεχούς παρουσίασης, η έκθεση γίνεται ακόμα πιο διαδραστική.
Η ροή της έκθεσης ξεκινάει στο κτίριο ΤΤΤ (Ταχυδρομείων, Τηλεγραφημάτων και Τηλεφωνίας) του ΟΤΕ. Από το ισόγειο μέχρι τον 5ο όροφο τα δωμάτια της πρώην βάσης του ΟΤΕ είναι γεμάτα με έργα τέχνης. Στο πρώτο επίπεδο, ξεχωρίζει μια ιδιαίτερη κολεξιόν μόδας του Άγγελου Φρέντζου. Το έργο αυτό αποτελείται από μια επίδειξη μόδας και ένα pop-up store. Κάποια από τα ενδύματα είναι εμπνευσμένα από τα γκράφιτι σε κεραμικά πλακίδια δημόσιων λουτρών και από πλακίδια κουζίνας, ενώ κάποια άλλα φαίνονται πολυτελή ενώ είναι κατασκευασμένα από τα πιο ευτελή υλικά. Πολλά μάλιστα υφάσματα που έχουν χρησιμοποιηθεί είναι κουρτίνες ή πετσέτες και σεντόνια ξενοδοχείων. Πίσω από τη λάμψη της μόδας κρύβεται μια υποβάθμιση και μια ανατροπή την πολυτέλειας που συνδέεται με την υψηλή ραπτική.
Το θέμα του πρώτου ορόφου φαίνεται να είναι μια πρόβλεψη για το οργουελικό μέλλον που μας περιμένει. Γυμναστήρια του μέλλοντος, extreme παρεμβάσεις στα σώματά μας και νέοι πλανήτες. Μεγάλο ενδιαφέρον έχει το έργο του καλλιτέχνη Johannes Paul Raether– ο ίδιος φοράει μια στολή κατασκευασμένη από αμιγώς «τουριστικά» αντικείμενα (αναμνηστικά, selfie sticks, κτλ), βάφεται με έντονα χρώματα και πραγματοποιεί περφόμανς σε πολύ γνωστούς τουριστικούς χώρους. Στο πλαίσιο της Μπιενάλε μάλιστα, ντύθηκε με την ιδιαίτερη στολή του και μεταμορφώθηκε στο alter ego του, φέρνοντας αναστάτωση στο κέντρο της Αθήνας.
Μετά σειρά έχει ένας όροφος αφιερωμένος στο LARP- στο Live Action Role Playing. Σκεφθείτε σαν τα παιχνίδια που παίζουν τα παιδιά, με ένα ενήλικο twist. Ενδιαφέρον φαίνεται να έχει το έργο των Sascha Jahn & TheBoundCollective που κάνουν πειράματα με την τεχνική της μουμιοποίησης. Φυσικά, ανήκουν στο ρεύμα του BDSM, αλλά ταυτόχρονα πάνε τη μουμιοποίηση στο επόμενο επίπεδο, ασκώντας αυτήν τους την ενασχόληση σε δημόσιους χώρους, όπως έκαναν στην πλατεία Συντάγματος, στην Ερμού, και σε άλλα πολυσύχναστα μέρη. Στην έκθεση μπορείτε να δείτε από κοντά τα κουκούλια που έχουν χρησιμοποιηθεί αλλά και οπτικό υλικό των περφόμανς.
Με εξίσου ανατρεπτικά και άκρως ερεθιστικά για το μυαλό έργα, η έκθεση συνεχίζεται στους υπόλοιπους ορόφους με θέματα όπως τα ψηφιακά μας άβαταρ αλλά και μια ειρωνική(;) προσέγγιση στην κουλτούρα του Wellbeing. Και συνεχίζεται και σε άλλα τρία κτίρια! Μετά το ΤΤΤ σειρά έχει το ξενοδοχείο Esperia Palace. Το Esperia ήταν ένα από τα πιο γνωστά ξενοδοχεία 4* από το 1963 μέχρι την ξαφνική διακοπή της λειτουργίας του το 2010 και υπήρξε στέκι πολιτικών. Σε αυτό το κλίμα της πολιτικής αλλά και της ισορροπίας μεταξύ φθοράς και λάμψης «παίζουν» τα εκθέματα. Ένας πολυτελής μπουφές ξενοδοχείου με σάπια φαγητά, ένα άδειο καφέ και η δυνατότητα να ιδρύσεις το δικό σου φασιστικό κόμμα.
Επόμενη στάση η Μπενάκειος βιβλιοθήκη. Μέσα φαίνεται να υπάρχει έντονη η κριτική στην κρεατοφαγία- αλλά βέβαια καθώς όλα τα εκθέματα είναι άκρως υποκειμενικά- μπορεί αυτή η κριτική να είναι μόνο μια πλευρά του νομίσματος. Δύο εκθέματα, βασισμένα κατά πολύ στην παρουσίαση μέσω video, με μια γιγαντιαία κατασκευή που απεικονίζει ένα γιγαντιαίο γουρούνι-μητέρα να κλέβει την παράσταση.
Βγαίνοντας από τη Μπενάκειο είναι πολύ δύσκολο να μη δει κανείς την απέναντι βιτρίνα του ΤΣΜΕΔΕ– αυτή είναι άλλωστε και το τελευταίο έκθεμα. Ερωτικές φωτογραφίες, στις οποίες είναι pixelated τα επίμαχα σημεία. Ή ακόμα και κρυμμένα, ανάλογα με τη θέση του παρατηρητή. Το πνεύμα του ΑΝΤΙ- και της αναίρεσης φαίνεται να κορυφώνεται, καθώς η έκθεση έχει φτάσει στο τέλος της.
Δείτε στην gallery τα πιο περίεργα και όμορφα έργα που θα σας βάλουν σε σκέψεις!
Κείμενο: Μαρία Δάτσικα
Φωτογραφίες: Ναταλία Μαραγκού