Οι καλλιτέχνες είθισται να περνούν τα πιο άγρια όνειρά τους, τις επιθυμίες και τα συναισθήματά τους στο έργο τους. Αυτό βέβαια, θα μπορούσε να εντοπιστεί και στις ντουλάπες τους, οι οποίες αποτελούν μαρτυρικές αποδείξεις και πειστήρια όχι μόνο της αισθητικής, αλλά και του πνεύματός τους. «Η ομορφιά και η ασχήμια είναι ένας αντικατοπτρισμός», όπως έλεγε η Frida Kahlo. «Όλοι καταλήγουν στο τέλος να βλέπουν πώς είμαστε μέσα μας».
Εν συνεχεία λοιπόν σας παραθέτουμε οχτώ συνολικά καλλιτέχνες, των οποίων το προσωπικό και ιδιαίτερο στιλ φανέρωνε κάτι ουσιαστικό για τον χαρακτήρα τους, και σε ορισμένες περιπτώσεις αποτέλεσε από μόνο του ένα θέμα για καλλιτεχνική συζήτηση και έμπνευση για τον κόσμο της μόδας. Από την Georgia O’Keeffe και τον Jean-Michel Basquiat, μέχρι την Louise Bourgeois και τον Robert Mapplethorpe, οι παρακάτω καλλιτέχνες έμειναν στην ιστορία ως μούσες της υψηλής ραπτικής και αυθεντικά style icons.
1. Frida Kahlo
Το φανταχτερό και πολύχρωμο ύφος της Frida Kahlo φανέρωνε τον εσώτερο κόσμο της, που ήταν ισχυρός, πολύπλοκος και μοναδικός. Τα ζωγραφικά εργαλεία, τα χρωματιστά λουλούδια, τα περίτεχνα ασημένια κοσμήματα,και τα παραδοσιακά φορέματα του Μεξικού είναι μερικά από τα στοιχεία που εντοπίζει κανείς στις αυτοπροσωπογραφίες της, οι οποίες έχουν αγαπηθεί από όλο τον κόσμο.
Η πολιομυελίτιδα που βίωσε σε μικρή ηλικία και το ατύχημα στα 18 της, έκαναν το σώμα της Frida ανομοιογενές, και γι’ αυτό η ίδια προσπαθούσε να κρύψει τα πόδια της κάτω από τα ιδιαίτερα μεξικάνικα φορέματα. Τα φορέματα αυτά είχαν και μία εννοιολογική σημασία για την καλλιτέχνιδα, καθώς προερχόταν από την περιοχή Tehuantepec, που ήταν μια γνωστή μητριαρχική κοινωνία, η οποία διευθύνονταν από ισχυρές γυναίκες.
Ακόμη, η Frida τόνισε τα ήδη έντονα φυσικά χαρακτηριστικά της. Σκούρυνε τα φρύδια της, τα οποία ο σύζυγός της Diego Rivera χαρακτήρισε κάποτε ως “hummingbird’s wings”, χρησιμοποιώντας μαύρο μολύβι, τοποθετούσε στα μαλλιά της κορδέλες, στεφάνια από λουλούδια του κήπου της και έκανε ξεχωριστές πλεξούδες. Αυτά και άλλα πολλά στοιχεία του ελεύθερου και φλογερού πνεύματος της καλλιτέχνιδας επηρέασαν μεγάλους σχεδιαστές μόδας, από τον Riccardo Tisci και τους Dolce & Gabbana, μέχρι τον Jean Paul Gaultier, του οποίου η κολεξιόν Άνοιξη-Καλοκαίρι 1998 ήταν ένα ξεκάθαρος φόρος τιμής στην μεγάλη ζωγράφο.
2. Jean-Michel Basquiat
Στη δεκαετία του ’80, το cult φιλμ “ Downtown 81” παρουσιάζει τον Basquiat να περιπλανιέται στους δρόμους της Νέας Υόρκης, με τα χαρακτηριστικά dreadlocks (ράστα), τα οποία είχε πιασμένα, το μεγάλο παλτό που έπεφτε στους ώμους του και ένα κόκκινο πουκάμισο, το οποίο κούμπωνε σφιχτά μέχρι το λαιμό του. Περιστασιακά, έπαιρνε ένα σπρέι και αποτύπωνε στους τοίχους της μεγαλούπολης την ποίηση του δρόμου.
Ο νέος τότε αυτός εκφραστής του εξπρεσιονισμού έγινε γνωστός για την ενσωμάτωση στο έργο του αναφορών από την ιστορία της τέχνης και διαφορετικών κουλτουρών. Υιοθέτησε στοιχεία από τον κόσμο του graffiti, του hip hop και της street κουλτούρας του Μπρούκλιν. Η γκαρνταρόμπα αυτού του ανθρώπου ήταν εξίσου εκλεκτική και ενέπνευσε πολύ κόσμο. Ο σχεδιαστής κοστουμιών John Dunn, ο οποίος επεξεργάστηκε την ντουλάπα του Basquiat το 1996, περιέγραψε το ύφος του καλλιτέχνη σαν «το ρετρό που συναντά το hip-hop, το preppy, και τη θεϊκή έμπνευση».
Είτε στο studio του, είτε βγαίνοντας σε κάποιο από τα αγαπημένα του στέκια, όπως το Mudd Club, ο Basquiat συνδύαζε φορεμένα Adidas με ευρωπαϊκά κοστούμια αξίας 800 €, τζιν με σκισίματα με ενδιαφέροντα σακάκια, και polos με φόρμες γυμναστικής. Το στιλ του εξίταρε τη ματιά του σχεδιαστή Rei Kawakubo, ο οποίος και τον έβαλε να περπατήσει για το Comme des Garçons το 1987. Έκτοτε έχει εμπνεύσει τα προσωπικά στιλ αμέτρητων σχεδιαστών, τραγουδιστών και πολλών παιδιών.
3. Robert Mapplethorpe
Σε ένα στιγμιότυπο του Mapplethorpe, που είναι ενσωματωμένο στις σελίδες του φωτογραφικού βιβλίου της Judy Linn του 2011, “Patti Smith 1969-1976”, στο μέρος που αναφέρεται στον κύκλο που περιέβαλλε τον Smith, απεικονίζεται ο ίδιος να ανάβει ένα τσιγάρο, φορώντας μόνο ένα δερμάτινο εσώρουχο, μία αλυσίδα ως κολιέ στο λαιμό και ένα βραχιόλι. Ο νεαρός φωτογράφος ήταν γνωστός σε όλες τις γκαλερί και τα γκέι κλαμπ που σύχναζε – από το Max’s Kansas City έως το Mineshaft – για τα ωμά, στιλιζαρισμένα πορτραίτα λουλουδιών, υποταγής και των πιο λαμπρών και φρέσκων πραγμάτων της Νέας Υόρκης.
Το προσωπικό του ύφος, το οποίο αποθανάτισε ο ίδιος σε πολυάριθμες αυτοπροσωπογραφίες του, ξεχώρισε επίσης. Σε μικρότερη ηλικία πόζαρε συχνά χωρίς μπλουζάκι, ή με ανοιχτό το πουκάμισο, και φορούσε χοντροκομμένα ασημένια δαχτυλίδια, περιδέραια διακοσμημένα με χάντρες και κοχύλια, ενώ άφηνε τα σγουρά του μαλλιά χαλαρά και άγρια. Σε μεταγενέστερες φωτογραφίες έκανε τα μαλλιά του πίσω και κάλυπτε το γυμνασμένο σώμα του με δερμάτινα, ένα look που παραπέμπει στο “greaser style” του 1950 και στα στολίδια του S & M.
Η Vogue έχει εντοπίσει μία συγχρονική σχέση ανάμεσα στην αισθητική του Mapplethorpe και τα ρούχα που δημιούργησαν οι Hedi Slimane, Alexander Wang και Hood Sayne Oliver’s Hood by Air, ενώ ο Raf Simons αναφέρθηκε ρητά στην εμφάνιση του φωτογράφου στην κολεξιόν του Άνοιξη 2017.
4. Andy Warhol
Το 2012, όταν η Vogue εξέταζε στα αρχεία της αναφορές στον Warhol, φανερώθηκε πως στις σελίδες του δημοφιλούς περιοδικού, υπήρχαν περισσότερα από 1.000 αποτελέσματα, τα οποία αναδείκνυαν τον Warhol ως πρωτοπόρο, τόσο στην σφαίρα της τέχνης, όσο και της μόδας.
Αν περπατούσατε στο κέντρο της Νέας Υόρκης στις αρχές της δεκαετίας του 1960, ίσως να βλέπατε τον θεό της Pop Art με τα χαρακτηριστικά ξανθά μαλλιά του, στην απόχρωση της πλατίνας, και τα κλασικά Ray-Ban Wayfarers του. Με την πάροδο του χρόνου, πρόσθεσε στο look του clear-rimmed γυαλιά, φαρδιές τσέπες με ρίγες και safari jackets. Όλα αυτά τα αξεσουάρ εκλαϊκεύτηκαν χάρη στον Warhol, σύμφωνα με το περιοδικό GQ.
Μάλιστα, φορούσε τα ιδιαίτερα αυτά ρούχα στα πάρτι που οργάνωνε στο ασημένιο απ’ άκρη σ’ άκρη studio του, ονόματι “The Factory”, το οποίο αποτέλεσε τη βάση διασκέδασης για τα μεγαλύτερα ονόματα της εποχής, από την Twiggy και τον Basquiat, έως τη Madonna και την Grace Jones. Με το ιδιαίτερο στιλ του φαίνεται εν τέλει να επηρέασε μία μεγάλη μερίδα σχεδιαστών και καλλιτεχνών, που τον είχαν ως αναφορά σε πολλές πτυχές της καθημερινότητάς τους, και μέσω αυτών εξασφάλισε την υστεροφημία.
5. Yoko Ono
Το κλασικό look της μουσικού και καλλιτέχνιδας Yoko Ono, εξακολουθεί ακόμη και σήμερα να είναι στη μόδα, χάρη στη διαχρονικότητα που το χαρακτηρίζει. Το total black look με τα γυαλιά ηλίου και το derby καπέλο, είναι ένα σύνολο που άνετα μπορεί να φορεθεί σήμερα στη Νέα Υόρκη, το Λονδίνο και το Παρίσι. Αυτό το «σκοτεινό» στιλ, δημιουργεί ένα μυστήριο για το πρόσωπο που το υιοθετεί και παραπέμπει εύκολα στη δημιουργό του.
Το ύφος της Ono αποτέλεσε κεντρικό θέμα συζήτησης στην ποπ κουλτούρα της δεκαετίας του 1960, όταν έγινε γνωστή μέσα από τις απαιτητικές παραστάσεις Fluxus, στις οποίες συνεργάστηκε με το είδωλο των Beatles, John Lennon. Τα μεταγενέστερα χρόνια φορούσε κυρίως άσπρο και μαύρο, ενώ χρησιμοποιούσε χρώμα στις ζωγραφιές της, στα βιβλία και σε κάποια γλυπτά που η ίδια χειροτεχνούσε.
Ένα μεγάλο μέρος του έργου της Ono είναι εμπνευσμένο από το αντιπολεμικό πνεύμα και το ιδανικό της ειρήνης, που μεταδίδεται μέσω του λευκού χρώματος. Είναι γνωστό ότι μαζί με τον Lennon φορούσαν λευκές πιτζάμες στις παραστάσεις Bed-In του 1969, τις οποίες αντιλαμβάνονταν ως διαδηλώσεις εναντίον του πολέμου στο Βιετνάμ.
6. Georgia O’Keeffe
Όταν η O’Keeffe ήταν 96 ετών, διέταξε τον Emsley να σχεδιάσει το τελευταίο κοστούμι της: ένα άψογο μαύρο σύνολο, αποτελούμενο από ένα παντελόνι, γιλέκο κι ένα ταιριαστό πανωφόρι.
Κατά τη διάρκεια της ζωής της, η O’Keeffe καλλιέργησε ένα προσωπικό στιλ που ήταν τόσο κομψό και τολμηρό, όσο οι ζωγραφιές της. Η ντουλάπα της, όπως και το καλλιτεχνικό της έργο, αμφισβήτησε τους στιλιστικούς κανόνες της εποχής, και η ίδια απομάκρυνε από δίπλα της τα κοριτσίστικα και γεμάτα χρώματα και σχέδια φορέματα, και στράφηκε σε ένα πιο αυστηρό και ανδρόγυνο look.
Κατά τα πρώτα της χρόνια στο Τέξας και τη Νέα Υόρκη, η O’Keeffe επέμενε σε συγκεκριμένα ασπρόμαυρα φορέματα, πουκάμισα και φούστες, και ενίοτε έριχνε στους ώμους της το παλτό του συζύγου της, Alfred Stieglitz. Μετά τη μετακόμισή της στο Νέο Μεξικό, η ντουλάπα της έγινε περισσότερο ανδρόγυνη, αποτελούμενη κυρίως από απλά φορέματα, μπλε τζιν, κοστούμια, κιμονό και καουμπόικα καπέλα.
Το μινιμαλιστικό, μη συμβατό στιλ της O’Keeffe θα συνεχίσει να επηρεάζει τους σχεδιαστές μόδας για τα επόμενα χρόνια. Το 1984, ο Calvin Klein δημιούργησε μια ολόκληρη κολεξιόν γύρω από την αισθητική της, και έπειτα ο Bruce Weber φωτογράφισε την εν λόγω καμπάνια στο σπίτι της στο Νέο Μεξικό, το λεγόμενο Ghost Ranch, στο Abiquiú. Πιο πρόσφατα, περιοδικά όπως η Vogue και σχεδιαστές όπως ο Valentino πήραν αρκετά στοιχεία από την προσωπικότητα και την εντυπωσιακή γκαρνταρόμπα αυτής της περσόνας, μετά από την έκθεση “Living Modern” που φιλοξενήθηκε στο Μουσείο Μπρούκλιν.
7. Pablo Picasso
Ο μύθος θέλει τον Πικάσο, τον μεγάλο εκφραστή του κυβισμού, να ζωγραφίζει πάντα ημίγυμνος, φορώντας μονάχα τα μπόξερ του. Μια φωτογραφία του 1957 από τον David Douglas Duncan δείχνει τον καλλιτέχνη να ζωγραφίζει ντυμένος στα λευκά. Όμως, ο μεγάλος ζωγράφος είναι περισσότερο γνωστός για την ντουλάπα του, που ήταν γεμάτη με ριγέ πουκάμισα.
Το ναυτικό στιλ, με τα λευκά και ριγέ ρούχα, τις πανέμορφες μαρινιέρες και τις εσπαντρίγιες, το οποίο είχε τόσο μέσα στο studio όπου ζωγράφιζε, αλλά κι έξω από αυτό, έχει τις ρίζες του στη Βρετάνη της Γαλλίας του 1800. Η εν λόγω ενδυμασία αποτελούσε την επίσημη στολή του Γαλλικού Ναυτικού και οι λωρίδες που υπήρχαν σε κάθε πουκάμισο αντιπροσώπευαν τον αριθμό των νικητών του Ναπολέοντα. Επίσης, διευκόλυναν τον εντοπισμό των Γάλλων ναυτικών από μακριά.
Στις μέρες μας πολλά περιοδικά και blog μόδας, από τη Vogue μέχρι το The Sartorialist, αναφέρονται συχνά στο στιλ του Πικάσο, και πολλά outfits εμπνέονται από τον ιδιαίτερο τρόπο με τον οποίο εκείνος ντύνονταν. Μάλιστα, η ανδρική κολεξιόν Fendi’s Spring 2017 επικεντρώθηκε στην στιλιστική ταυτότητα του ζωγράφου, βασιζόμενη σε φωτογραφίες του.
8. Louise Bourgeois
Τα πρωτοποριακά γλυπτά, τα σχέδια και οι παραστάσεις της Bourgeois μιλούσαν συχνά για τη σεξουαλικότητα και την ομορφιά του θηλυκού σώματος. Το ύφος της, όπως και η δουλειά της, γιόρταζε τη θηλυκότητα, την οποία χρησιμοποιούσε ως εργαλείο για να «προσελκύσει την προσοχή των ανδρών που κυριάρχησε στον κόσμο της τέχνης την δεκαετία του ’70», όπως εξηγεί η Δρ. Alice Blackhurst, μία επιστήμονας των visual studies.
Κατά τη διάρκεια της μακράς ζωής της, η Bourgeois έχτισε μια ντουλάπα προσανατολισμένη σε εξέχοντα αξεσουάρ: καπέλα και μπερέδες ψαράδων, φουτουριστικά γυαλιά ηλίου και χοντρά γούνινα παλτά. Το έργο της έδειχνε την πίστη του καλλιτέχνη στην δύναμη της ένδυσης να σοκάρει, να αλλάζει τις προοπτικές και να αποπλανεί. Στη δεκαετία του ’70 δημιούργησε και τα πρώτα φορέματα “έργα τέχνης”, που θύμιζαν γλυπτά και είχαν αναφορές στο θαλάσσιο περιβάλλον. Στο “A Fashion Show of Body Parts” που έγινε το 1978, έκανε την υπέρβαση, ντύνοντας πανομοιότυπα άντρες και γυναίκες. Έκτοτε, επηρέασε με την αισθητική και το στιλ της πολλούς σχεδιαστές μόδας, όπως οι Rei Kawakubo και Hussein Chalayan, και πιο πρόσφατα, η νέα σχεδιάστρια Simone Rocha δήλωσε ότι εμπνεύστηκε την αισθητική της από αυτή της Bourgeois.
Από τον Νικόλαο Μπάρδη