Κείμενο: Βάνια Μίχα
Photo: An existing 2 levels bus transformed to a moving Bed and Breakfast complex.
Ξεκίνησε τη ζωή του στην Αθήνα. Μεγάλωσε παρατηρώντας την πόλη του και ανακαλύπτοντας την ομορφιά της σε πράγματα που άλλοι περιφρονούσαν. Έκανε μερικές βόλτες στον μικρόκοσμο της βιολογίας, όμως η αγάπη για την αρχιτεκτονική, και η κλίση του στο σχέδιο τον έφεραν μερικά χρόνια μετά με ένα πτυχίο αρχιτεκτονικής από το ΕΜΠ. Η αναζήτηση συνεχίστηκε με ένα διδακτορικό φιλοσοφίας στο Παρίσι και με συζητήσεις με τον Derrida και άλλα ανήσυχα πνεύματα της παριζιάνικης διανόησης, ενώ όσο θυμάται τον εαυτό του, μία δύναμη τον οδηγεί να γράφει θεατρικά έργα και φιλοσοφικά μυθιστορήματα. Σήμερα, έχοντας επιστρέψει πια στην Αθήνα, ο Αριστείδης Αντονάς, με την ιδιότητα του αρχιτέκτονα, εξερευνά νέα οικιστικά μοντέλα, προτείνοντας νέες χρήσεις σε αντικείμενα που σε πρώτη φάση δεν σχεδιάστηκαν ως μέρη κατοικίας. Αυτή την περίοδο σχεδιάζει ένα σπίτι που ονομάζεται ‘Responsible House’ και είναι ένας χώρος αδράνειας, μία κατοικία για να μην κάνει κανείς τίποτε, ένα πρότζεκτ που διερευνά τη ρήση του Ζίζεκ, ότι ίσως η πιο υπεύθυνη πολιτική στάση στη σημερινή εποχή είναι η απραξία. Στις αρχές Οκτωβρίου θα παρουσιάσει τη δουλειά του στο Politecnico di Milano, ενώ το τελευταίο του θεατρικό έργο με τίτλο ‘Tα Κτίσματα’ πρόκειται να εκδοθεί μέσα στο έτος από τις εκδόσεις Άγρα.
-Ξέρω πως δεν προτιμάς τα πρότζεκτ που έχουν προκαθορισμένες προϋποθέσεις από τον πελάτη, όμως όταν καλείσαι να αναλάβεις κάτι τέτοιο, πώς αντιμετωπίζεις το μπανάλ και το κλισέ; Πώς βρίσκεις τα επιμέρους στοιχεία των ʻπαράδοξων συνθέσεώνʼ σου;
Με ενδιαφέρει το μπανάλ και το κλισέ. Δεν είμαι εναντίον τους. Τα πρότζεκτ μου χαρακτηρίζονται ʻπαράδοξες συνθέσειςʼ επειδή υπάρχει το μπανάλ και το κλισέ. Μάλλον αυτά είναι το φυσικό περιβάλλον όσων κάνω. Το κοινότοπο έχει κάτι σκανδαλώδες. Στον Κάφκα το έμαθα αυτό. Το μπανάλ κρύβει τερατογεννέσεις ή αόρατες υπερβολές. Ακούω λοιπόν προσεκτικά όσους μου αναθέτουν κάτι και συνεννοούμαι μαζί τους καλά, αλλιώς δεν μπορώ να δουλέψω. Τα επιμέρους στοιχεία μου είναι υπαρκτά αντικείμενα, πράγματα ή συμβάντα που βρέθηκαν ή έγιναν μπροστά μου. Δεν είναι σπάνια. Η δουλειά μου είναι η σύνδεσή τους. Δεν υπακούει σε κανόνες.
-Στοχεύεις στην πραγματοποίηση των ʻφανταστικώνʼ πρότζεκτ σου ή απλά θέλεις να δώσεις μία δόση φαντασίας στον αυστηρό, ίσως στημένο κόσμο της αρχιτεκτονικής;
Οι μελέτες μου γίνονται για να υλοποιηθούν. Μου κάνουν συχνά αυτή την ερώτηση. Τα σχέδια, αλλά και τα κείμενα καμιά φορά, είναι παρτιτούρες για κάτι που πρόκειται να ακολουθήσει. Η δομή του θεατρικού έργου είναι κυρίαρχη. Κανένα πρόγραμμα δεν παίρνει τελική μορφή. Σαν άπαικτες ακόμη παρτιτούρες. Αν στην κατάσταση που τα αφήνω λειτουργούν ως σχόλια ή ως διατυπώσεις, τόσο το καλύτερο.
-Πώς θέτεις τα όρια μεταξύ του απλού και του ναρκισσιστικού στην Αρχιτεκτονική;
Δεν υπάρχουν όρια ανάμεσα σε αυτές τις δύο κατηγορίες. Ναρκισσιστικό ονομάζω κάτι που ζητάει να αναγνωριστεί η υπεροχή του. Το ζητάει με πολύπλοκο ή με απλό τρόπο. Η ανυπομονησία για υπεροχή σκεπάζει τότε το έργο. Συνήθως έτσι αναγνωρίζω κάποιο είδος ενοχλητικού ναρκισσισμού. Κουράζει, όπως με κουράζουν οι άνθρωποι που μιλάνε πολύ για τον εαυτό τους και θέλουν να πιστέψουμε ότι είναι καταπληκτικοί. Αυτό γίνεται και με τα πράγματα που βρίσκονται γύρω μας, με όσα γράφουμε ή σχεδιάζουμε. Πολλοί νομίζουμε ότι είμαστε καταπληκτικοί αλλά όταν σωπαίνουμε φαινόμαστε καλύτεροι. Η τέχνη είναι φτιαγμένη από στρατηγικές του ναρκισσισμού. Θα ήταν υποκριτικό να ζητάμε μια μη ναρκισσιστική τέχνη. Χρειάζεται όμως να χειριστούμε κάπως το ναρκισσισμό.
-Το θέμα του τεύχους είναι το τραγούδι ʻBack to lifeʼ. Επιστρέφοντας στην πραγματικότητα της Αθήνας, πώς πιστεύεις ότι επηρεάζει ο τρόπος που κατοικείται η Αθήνα σήμερα, τον τρόπο ζωής και τον πολιτισμό των κατοίκων της;
Ο τρόπος που κατοικείται η πόλη δεν ξεχωρίζει από τον πολιτισμό ούτε από τον τρόπο ζωής των κατοίκων. Η Αθήνα προσφέρει ένα πολύπλοκο κέλυφος. Φαντάζομαι πάντα το κέλυφος σαν να ήταν ερώτημα. Ο τρόπος που κατοικείται είναι μία πιθανή απάντηση. Ο πολιτισμός των κατοίκων του κελύφους είναι το όνομα για την απάντηση αυτή που ζητούσε το κέλυφος. Αν θέλουμε να βρούμε μια σημασία για την επιστροφή στη ζωή της Αθήνας θα έπρεπε να κατοικήσουμε με άλλους τρόπους το κέλυφος της πόλης, εφόσον αποφασίσουμε να μην το αλλάξουμε.
-Ποια είναι τα στοιχεία της Αθήνας που εσύ δεν θα άλλαζες;
Αυτά που πρέπει να μείνουν όπως έχουν είναι πολλά. Στην Αθήνα γίνομαι συντηρητικός. Πολλές πολυκατοικίες, περιοχές ολόκληρες, για διάφορους λόγους, έπρεπε να είναι διατηρητέες. Μου αρέσει η πόλη που γεννήθηκα. Δεν είναι η κοιτίδα του πολιτισμού ούτε όμως μια καταραμένη πόλη. Είναι μια αξιομνημόνευτα ομοιογενής πόλη, μια ιδιαίτερη μοντέρνα πόλη. Έχω κάνει αρκετά σχέδια για την Αθήνα. Μου φαίνεται σαν πεδίο φτιαγμένο για παραμορφώσεις. Μελέτησα δύο πλατείες, τα αστικά δώματα, μια γέφυρα στον αρχαιολογικό χώρο του Κεραμεικού, έναν δρόμο στο Μεταξουργείο… Έχω καθοριστεί από την Αθήνα. Σε αυτή την πόλη μεγάλωσα ενώ οι περισσότεροι την κακολογούσαν. Εγώ στην Αθήνα συνειδητοποίησα την κατασκευαστική δύναμη της παρατήρησης. Θα άλλαζα κάποια δομικά της χαρακτηριστικά λοιπόν σχετικά με τις υποδομές. Το κέλυφός της όμως είναι μαγικό, αυτό που βλέπουμε δηλαδή. Είναι πολύ λιγότερο πληκτικό από το κέλυφος τόσων ευρωπαϊκών πόλεων που υποτίθεται ότι είναι όμορφες.
-Δουλεύεις με φοιτητές, μέσα σε πανεπιστήμια αλλά και σε εργαστήρια, όπως το ʻBuilt Event Groupʼ που μέρος του έργου του συμμετείχε στην 2η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης και στην 9η Διεθνή Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας. Πώς βλέπεις τους νέους, μελλοντικούς αρχιτέκτονες στην Ελλάδα;
Πιστεύω στις μεγάλες ομάδες, στους κοινούς στόχους, στη συνθήκη του εργαστηρίου, σε συνεργασίες με ανθρώπους μικρότερους ή μεγαλύτερους. Η εποχή δεν ζητά πρόσωπα αλλά εργασίες. Θα έπρεπε νομίζω να είμαι αισιόδοξος για το μέλλον και να περιμένω πολλά αφού βλέπω κοινές εργασίες σε εξέλιξη και ικανούς ανθρώπους.
Link: Aristide Antonas site
