Υπάρχει τελικά ένας ελέφαντας στο δωμάτιο; Ο γνωστός αγγλικός ιδιωματισμός elephant in the room, που εννοεί ότι υπάρχει ένα σοβαρό ζήτημα το οποίο όσο κι αν δεν θέλουμε να το αντιμετωπίσουμε δεν γίνεται, μετατρέπεται από τον Daniel Firman από φαντασίωση σε πράξη και αναπαριστάται με τον πιο απροσδόκητο τρόπο.
Γεννημένος στη Μπρον το 1966, ο Γάλλος καλλιτέχνης εξέφρασε από μικρός την ανησυχία του απέναντι στην απάθεια πολιτείας και πολιτών σε διάφορα κοινωνικοπολιτικά ζητήματα της εποχής. Τα έργα του, κατασκευασμένα από γύψο, συνήθως αιωρούνται στο χώρο, αναστέλλοντας την έννοια της κίνησης, του χρόνου, της βαρύτητας και της ενέργειας. Ωστόσο, με την διάταξή τους θέτουν το θεατή σε ένα αισθητικό κενό, προκαλώντας τον να αναθεωρήσει για όλες αυτές τις έννοιες, τις οποίες θεωρούσε δεδομένες.
Το Wûrsa, που παρουσιάστηκε το 2008 στο Palais De Tokyo, αποτελεί το πιο δημοφιλές του δημιούργημα, καθώς συνοψίζει το σκοπό του έργου του: η αλληγορία του ελέφαντα στο δωμάτιο (Νasutanamus) αφορά ακριβώς αυτή τη σχέση μεταξύ δράσης και αδράνειας, που χαρακτηρίζει εν γένει την εποχή μας. O χώρος αλλάζει μορφή, μετατρέπεται σε ένα είδος «βαρυτικής δυσλειτουργίας» (όρος που χρησιμοποίησε ο ίδιος ο Firman), κάνοντας αβέβαιες τις τέσσερις διαστάσεις. Κατά τη Θεωρία της Σχετικότητας, οι τρεις διαστάσεις του στερεού εξαρτώνται και από την κίνησή του στο χώρο. Κατ’ αυτή την έννοια, υφίσταται η τέταρτη διάσταση στο χώρο του R4, που λέγεται και «χώρος τεσσάρων διαστάσεων» (στη σχετικότητα η διάσταση αυτή είναι ο χρόνος). Έτσι, το σώμα του ελέφαντα δεν αποτελεί από μόνο του έργο τέχνης αλλά παίζει το ρόλο ενός εργαλείου πληροφόρησης που τροποποιεί την αντίληψη που έχουμε για τον πραγματικό χώρο.
Σημαντική θέση στα έργα του Daniel Firman έχει και η ανθρώπινη φιγούρα, στην οποία ποτέ δεν φαίνεται το πρόσωπο. Οι άνθρωποι του Firman αψηφούν τον έντονο ρεαλισμό, παίρνουν πόζες άβολες που θυμίζουν κούκλες και συχνά στηρίζουν δύσκαμπτες κατασκευές πάνω από τους ώμους τους. «Όταν δημιουργώ έχω άτομα που αναπαριστούν την ιδέα μου. Τους ζητώ να μείνουν ακίνητα μέχρι να εξαντληθούν και όταν αρχίζει το σώμα να σπάει βρίσκω την ιδανική φόρμα, την οποία μετατρέπω σε γλυπτό», τονίζει.
Και μέσα από τον άνθρωπο, το ρούχο. Και μέσα από το ρούχο, η μόδα. Και ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που ο Firman έχει συνεργαστεί με γνωστούς οίκους, με χαρακτηριστικό το έργο του Bunny για τις βιτρίνες της Louis Vuitton boutique, στη Lyon το 2009, ωστόσο ο ίδιος μάλλον ειρωνεύεται αυτή τη βιομηχανία, μια και οι ανθρώπινες κατασκευές του δείχνουν να εγκλωβίζονται μέσα στα ρούχα. Και ενώ τα περισσότερα από αυτά παραπέμπουν είτε στις ενδυματολογικές συνήθειες των νέων του 1990 είτε στις σύγχρονες εργατικές στολές, αναφορές αρκετά ρεαλιστικές, ωστόσο, συνδυάζονται με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι σουρεαλιστικά.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο OZONRAW 121
Από τον Λάζαρο Τζοβάρα