Το ίδρυμα Fondazione Prada φιλοξένησε μία διαφορετική έκθεση που εξερευνά ένα νέο είδος αγάπης της σύγχρονης εποχής: την αγάπη για τις κούκλες από σιλικόνη.
Για όσους δεν το γνωρίζουν, οι κούκλες από σιλικόνη δεν έχουν τίποτα κοινό με τις Barbie που μας έρχονται κατευθείαν στο μυαλό. Αντίθετα, έχουν περισσότερα κοινά με τους πραγματικούς ανθρώπους. Για την ακρίβεια, είναι πιστή αναπαράσταση των ανθρώπων, φτιαγμένες με όσο πιο ρεαλιστικά χαρακτηριστικά γίνεται, με μία μόνο διαφορά: είναι κούκλες.
Η έκθεση Surrogati: Un amore ideale (Surrogate: A love Ideal) που πραγματοποιήθηκε το 2019 στο ινστιτούτο Fondazione Prada (ίδρυμα αφιερωμένο στις τέχνες και τον πολιτισμό με προέδρους τη Miuccia Prada και τον Patrizio Bertelli), πραγματευόταν αυτό ακριβώς το είδος αγάπης, δηλαδή την υποκατάστατη αγάπη για άψυχα, ανθρωπόμορφα αντικείμενα όπως οι κούκλες σιλικόνης. Παρόλο που η έκθεση έχει ολοκληρωθεί, ο προβληματισμός και τα ανάμικτα συναισθήματα που προκάλεσε παραμένουν, στα πλαίσια μιας συζήτησης για το τι θεωρείται αποδεκτό, πόσο ο άνθρωπος εθελοτυφλεί ή αποδέχεται ότι παίζει ένα παιχνίδι με συναισθηματικές προεκτάσεις.
Για την υλοποίηση της έκθεσης αυτής συνενώθηκαν τα έργα δύο διαφορετικών καλλιτεχνών, της Elena Dorfman και της Jamie Diamond. Η πρώτη πέρασε πέντε χρόνια φωτογραφίζοντας οικογένειες που είχαν «δεσμούς» με κούκλες σιλικόνης. Οι κούκλες αυτές είχαν διαφορετικούς ρόλους: ήταν ερωμένες, σύζυγοι ή ακόμα και κόρες που φωτογραφίζονταν σε καθημερινά στιγμιότυπα στο σπίτι της οικογένειας. Έτσι μπορεί κανείς να τις δει να παρακολουθούν τηλεόραση, να παίζουν επιτραπέζια ή ακόμη να κάνουν σεξ με κάποιο από τα μέλη της οικογένειας.
Αυτό που ήθελε η φωτογράφος Elena Dorfman να αποτυπωθεί ήταν η «αληθινή αγάπη» απέναντι στις κούκλες, ανεξάρτητα από τη συναισθηματική σχέση που είχαν με τα άτομα στο σπίτι. Η ευτυχία και το αίσθημα της πληρότητας που προκαλούν μέσα στην οικογένεια καθώς και η τάση να τους αποδίδονται χαρακτηριστικά και προσωπικότητες από τα «υποκείμενα» του project είναι ένα συναρπαστικό πείραμα το οποίο βλέπει ο θεατής να παίρνει σάρκα και οστά μέσα από τις φωτογραφίες της καλλιτέχνιδας.
Η Jamie Diamond προσέγγισε το ίδιο concept με έναν διαφορετικό τρόπο. Η καλλιτέχνης πέρασε έξι χρόνια φωτογραφίζοντας γυναίκες που είχαν υιοθετήσει τα περιβόητα reborn babies, τα μωρά από σιλικόνη που πολλές γυναίκες χρησιμοποιούν ως υποκατάστατα αληθινών μωρών, είτε επειδή δεν μπορούν οι ίδιες να κάνουν παιδιά είτε επειδή απλά δεν θέλουν. Η ίδια η Diamond ήταν το υποκείμενο πολλών από τις φωτογραφίες. Φορώντας μια μαύρη περούκα και μιμούμενη το στυλ της μητέρας της πόζαρε σε ανέμελες καθημερινές στιγμές έχοντας στην αγκαλιά της μωρά από σιλικόνη.
Όπως υποστηρίζει η Jamie Diamond, η οποία πλέον κατασκευάζει και η ίδια reborn babies, οι κούκλες από σιλικόνη είναι ένας τρόπος οι άνθρωποι να εκφράσουν ανοιχτά τα πραγματικά τους συναισθήματα, τα οποία ήταν για πολύ καιρό ενοχικά κρυμμένα αλλά πλέον μπορούν να βγουν στην επιφάνεια. Και οι δύο καλλιτέχνιδες εξηγούν πως κανένας από εκείνους που συμμετείχαν στο project δεν έτρεφε την ψευδαίσθηση ότι είχε απέναντί του αληθινό άνθρωπο, όμως ήταν εξαιρετικά ενδιαφέρον να παρατηρεί κανείς την εξέλιξη των συναισθημάτων και το πόσο μακριά μπορεί να φτάσει η ανθρώπινη φαντασία.
Το αμφιλεγόμενο αυτό project που μπορεί να προξενήσει διαφορετικά συναισθήματα, από συμπάθεια και τρυφερότητα μέχρι αποστροφή και θυμό, σίγουρα αξίζει την προσοχή μας γιατί καταφέρνει δεξιοτεχνικά να ενώσει αντιφατικά στοιχεία όπως η πραγματικότητα και η φαντασία, η αληθινή αγάπη και η προβολή και ίσως να ανοίξει νέους ορίζοντες για το τι είναι φυσιολογικό και τι όχι.