Κείμενο: Ιωάννα Παπάζογλου | Photo: Frankie Nazardo | Link: IrisTouliatou.com
H νέα Ελληνίδα καλλιτέχνης Ίρις Τουλιάτου µιλάει στο ΟΖΟΝ λίγο µετά το πέρας της προσωπικής έκθεσής της στο Palais de Tokyo. Μετουσιώνοντας το επιστηµονικό της background και αλλάζοντας µέσο έκφρασης µεταπήδησε αρχικά από σπουδες κοινωνικών και πολιτικών επιστηµών στην ΑΝΩΤΑΤΗ ΣΧΟΛΗ ΚΑΛΩΝ ΤΕΧΝΩΝ και από εκεί στη διάσηµη École des Beaux-Arts. Εντοπίσαµε την διεθνώς αναγνωρισµένη καλλιτέχνιδα στη Νέα Υόρκη και µιλήσαµε για µύθους µοντερνισµού και προπαγάνδες που εµπνέουν.
-Έχεις ένα πολύ ενδιαφέρον background που συντίθεται από διαφορετικούς επιστηµονικούς κλάδους. Πόσο εµφανές είναι αυτό στον τρόπο που αναπαριστάς τα θέµατα που επιλέγεις;
Μεγάλωσα στην Ελλάδα του ‘80, σε ένα οικογενειακό περιβάλλον συναισθηµατικά φορτισµένου και εύθραυστου τεχνοκρατισµού και η δουλειά µου είναι θα έλεγα περισσότερο αποτέλεσµα µιας συνύπαρξης επιστηµονικής γνώσης, λαϊκής κουλτούρας, λίγης µαγείας, αρκετής πίστης και πολλής τραγωδίας. Όσο άναρχο κι αν ακούγεται αυτό το background, οι συσχετισµοί που δηµιουργώ στα έργα µου είναι κάθε άλλο παρά αυθαίρετοι. Αντίθετα, είναι αποτέλεσµα συνεπούς και µακρόχρονης έρευνας και µίας µεθοδολογίας που ηθεληµένα γίνεται αναπόσπαστο κοµµάτι του έργου.
-Έχεις συµµετάσχει σε εκθέσεις σε Ελλάδα, ∆ανία, Γαλλία. Αν λάβουµε υπόψιν πως παρουσιάζεις κοινωνικές δοµές που είναι άρρηκτα συνδεδεµένες µε το τόπο που τις έπλασε, διαφέρει η πρόσληψη των έργων σου από χώρα σε χώρα;
Σκοπός µου είναι κάθε φορά να παράγω φόρµες και να δηµιουργώ σχέσεις που αναφέρονται σε βασικές ανθρώπινες αισθήσεις και αισθήµατα, γεννούν συνειρµούς και παράγουν γνώση ανεξάρτητα από τις γεωγραφικές συντεταγµένες, ή ακόµα και από τον χρόνο, στις οποίες προβάλλονται.
-Ποια είναι η σχέση σου µε τη γαλλική πρωτεύουσα; Στις 3 Οκτωβρίου έκανε φινάλε η πρώτη σου σόλο έκθεση στο Palais de Tokyo.
Ζω και δουλεύω έξι χρόνια τώρα στο Παρίσι. Το Palais de Tokyo έχει στηρίξει την δουλειά µου µε ποικίλους τρόπους, τόσο µε το residency που µου προσέφερε µόλις τελείωσα τις σπουδές µου στην Beaux Arts όσο και µε την προσωπική µου έκθεση φέτος τον Σεπτέµβριο.
-Στο έργο ‘Apollo Goes On Holiday’ βλέπουµε έναν παγκόσµιο πόλεµο, µια αρχιτεκτονική άνθιση που ακολούθησε στην Ελλάδα του ‘60, την µετουσίωση αυτής σε τουριστική και έπειτα σε κινηµατογραφική προβολή. Και µετά η παρακµή αυτών των κτηρίων στο σήµερα. Τι ρόλο επιτελεί το ΧΕΝΙΑ -σαν σύµβολο µιας εποχής- στο έργο σου;
Η αρχιτεκτονική, η µελέτη της σχέσης του ανθρώπου µε το δοµηµένο περιβάλλον του και η τοποθέτηση της σε σχέση µε τα κοινωνικά ιδεώδη, το όνειρο και την πραγµατικότητα υπήρξε πάντα αναπόσπαστο κοµµάτι της δουλειάς µου. Τα ΧΕΝΙΑ, θεωρούνται η σηµαντικότερη παραγωγή δηµοσίων κτιρίων µεταπολεµικά. Αρχιτεκτονική και τουριστική προπαγάνδα της εκσυγχρονισµένης και εξευρωπαϊσµένης Ελλάδας. Είναι πολύ επιτυχηµένα σύµβολα µιας ελληνικής µοντερνιστικής αισθητικής και κυρίως µίας εποχής µε υπερβολικές φιλοδοξίες, όπως πολύ γλαφυρά αποτυπώθηκε στον ελληνικό κινηµατογράφο του ‘60 που τα χρησιµοποίησε προφητικά ως σκηνικά του.
-Ποιες είναι οι επόµενες καλλιτεχνικές δράσεις/συµµετοχές σου;
Αυτή την στιγµή ετοιµάζω την επόµενη ατοµική µου έκθεση που θα ανοίξει στην DUVE Gallery στο Βερολίνο τον Μάρτιο. Βρίσκοµαι στη Νέα Υόρκη και αναζητώ µεταξύ άλλων ένα τεύχος του New York Times Magazine που δηµοσιεύτηκε στις 29 Ιουνίου 1930. Στην σελίδα 77, υπάρχει ένα άρθρο που σχολιάζει την πρόταση του Frank Lloyd Wright για ένα γυάλινο ουρανοξύστη στο Βowery, ο οποίος δεν χτίστηκε ποτέ. Λέγεται, ότι ο Sergei Εisenstein έκοψε την φωτογραφία της µακέτας και την κόλλησε στο τετράδιο του, δίπλα στις σηµειώσεις του για το σενάριο του Glass House, µίας ταινίας που ούτε αυτός θα κατάφερνε να γυρίσει ποτέ. Παράλληλα συµµετέχω στην Αθήνα, στην έκθεση ‘Τέχνης Πολιτική’ στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και στην έκθεση Mountain/Hope στην Kunsthalle Athena.
-Ποια είναι η µεγαλύτερη φιλοδοξία – επιδίωξη ενός καλλιτέχνη;
Η συνειδητοποίηση της πραγµατικότητας του.
-Έχεις ερωτηθεί στο παρελθόν για το πώς η ελληνική καταγωγή σου επηρεάζει τη δουλειά σου. Αναρωτιέµαι όµως πώς η δουλειά σου στο εξωτερικό επηρεάζει το τρόπο που βλέπεις την ελληνική σου καταγωγή και την Ελλάδα.
Όλες οι υγιείς σχέσεις, είναι σχέσεις που δοκιµάζονται, επανεκτιµούνται και επαναπροσδιορίζονται.