Ο Banksy μπορεί να είναι το πιο αναγνωρίσιμο όνομα στη σύγχρονη street art, όμως δεν είναι μόνος.
Ανήκει σε μια ευρύτερη γενιά δημιουργών που έχουν μεταμορφώσει τους τοίχους των πόλεων σε αφηγήσεις γεμάτες σύμβολα, κοινωνικά σχόλια και καλλιτεχνική δύναμη. Από τους πρωτοπόρους της Νέας Υόρκης μέχρι τους ανώνυμους καλλιτέχνες του σήμερα, το graffiti και η street art έχουν διαγράψει μια πορεία από τα υπόγεια των πόλεων μέχρι τις αίθουσες των μεγαλύτερων μουσείων.
Ακολουθούν επτά εμβληματικοί καλλιτέχνες που, όπως ο Banksy, συνδυάζουν ανωνυμία, ανατρεπτικότητα και συλλεκτική αξία, καθορίζοντας τι σημαίνει σήμερα να είσαι street artist.
Stik: Ο σιωπηλός χρονικογράφος της ανθρώπινης σύνδεσης
Ο Βρετανός ανώνυμος καλλιτέχνης Stik έγινε γνωστός με τις λιτές φιγούρες του -μικρά «stickmen» που μέσα από απλές γραμμές αποτυπώνουν περίπλοκα συναισθήματα. Τα έργα του δεν είναι απλώς μινιμαλιστικά σχέδια, αλλά πράξεις αλληλεγγύης και κοινωνικής ενσυναίσθησης. Έχει δημιουργήσει τοιχογραφίες για νοσοκομεία, κοινότητες και δημόσιους χώρους, πάντα με στόχο την ενδυνάμωση και τη σύνδεση των ανθρώπων. Στην αγορά τέχνης θεωρείται ιδιαίτερα συλλεκτικός, με έργα που εξαφανίζονται από τις γκαλερί σε λίγα λεπτά.
Lefty Out There: Ο αρχιτέκτονας της εμμονής
Ο Αμερικανός Lefty Out There γεμίζει τοίχους, καμβάδες και αντικείμενα με επαναλαμβανόμενα μοτίβα, τα λεγόμενα «polymorphs». Τα σχέδιά του, που μοιάζουν με ψηφιακά αλλά είναι χειροποίητα, εξερευνούν την ψυχολογία της εμμονής και της υπερδιέγερσης στη σύγχρονη ζωή. Ξεκίνησε από τους δρόμους του Σικάγο και γρήγορα συνεργάστηκε με μεγάλες εταιρείες όπως η Adidas και η Porsche, ενώ πλέον θεωρείται ένα από τα ανερχόμενα ονόματα της παγκόσμιας street art.
KAWS: Από τις γωνιές των δρόμων στις παγκόσμιες συλλογές
Ο Brian Donnelly, γνωστός ως KAWS, ξεκίνησε στα 90s στη Νέα Υόρκη, τροποποιώντας διαφημιστικές αφίσες. Σήμερα, οι εμβληματικοί του χαρακτήρες με τα «Χ» στα μάτια έχουν γίνει σύμβολα της pop κουλτούρας. Έργα του έχουν πουληθεί σε τιμές-ρεκόρ, ενώ συλλέκτες όπως η Kylie Jenner και ο Pharrell Williams κατέχουν δημιουργίες του. Ανάμεσα σε street art, γλυπτική και design, ο KAWS κατάφερε να μετατρέψει το graffiti σε μια παγκόσμια γλώσσα με μαζική απήχηση.
Keith Haring: Η κίνηση που έγινε μήνυμα
Πριν τον Banksy, ο Keith Haring σχεδίαζε στα υπόγεια του μετρό στη Νέα Υόρκη. Με το χαρακτηριστικό του στιλ -έντονες γραμμές και φωτεινά χρώματα- μίλησε για το AIDS, τον ρατσισμό και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Παρότι έφυγε νωρίς από τη ζωή, στα 31 του χρόνια, το έργο του παραμένει ζωντανό, με τοιχογραφίες, prints και συνεργασίες που συνεχίζουν να εμπνέουν. Τα έργα του πωλούνται σε δημοπρασίες εκατομμυρίων και το όνομά του είναι πλέον άρρηκτα συνδεδεμένο με την τέχνη ως μέσο κοινωνικής αλλαγής.
Jean-Michel Basquiat: Ο ποιητής του graffiti
Ο Basquiat ξεκίνησε στη Νέα Υόρκη με το ψευδώνυμο SAMO, γράφοντας ποιητικά και κριτικά μηνύματα στους τοίχους. Σύντομα η δουλειά του εξελίχθηκε σε έναν εκρηκτικό συνδυασμό λέξεων, συμβόλων και εικόνων που κατέκλυσε τον κόσμο της σύγχρονης τέχνης. Το έργο του «Untitled» (1982) πωλήθηκε έναντι 110,5 εκατ. δολαρίων, καταρρίπτοντας ρεκόρ. Παρότι δεν περιορίστηκε στη street art, η κληρονομιά του συνεχίζει να εμπνέει καλλιτέχνες όπως ο Banksy, ενώ οι κώδικες και οι αναφορές του παραμένουν επίκαιροι.
Mr. Brainwash: Ο απόλυτος disruptor
Ο Thierry Guetta, γνωστός ως Mr. Brainwash, έγινε διάσημος μέσα από το ντοκιμαντέρ του Banksy «Exit Through the Gift Shop». Το έργο του είναι εκρηκτικό και pop, με σπρέι, στένσιλ και εικόνες διασήμων. Το σύνθημα «Life is Beautiful» είναι η πιο χαρακτηριστική του υπογραφή. Με επιρροές από Warhol και Banksy, έχει συνεργαστεί με διάσημους συλλέκτες όπως η Madonna και η οικογένεια Beckham, δημιουργώντας εκθέσεις που συνδυάζουν τέχνη και θέαμα.
Priest: Ο ανώνυμος επικριτής του καπιταλιστικού χάους
Με καταγωγή από τη Νέα Ζηλανδία και έδρα το Λονδίνο, ο ανώνυμος καλλιτέχνης Priest χρησιμοποιεί cartoons, videogames και σύμβολα της ποπ κουλτούρας για να σατιρίσει την κοινωνία. Τα έργα του είναι πολύχρωμα, ειρωνικά και ανατρεπτικά -όπως το «Bikini Bottom Bombers», όπου ο Μπομπ Σφουγγαράκης και ο Πάτρικ κάνουν graffiti σε αστυνομικό τμήμα. Η μυστικότητα γύρω από το όνομά του, σε συνδυασμό με τις αιχμηρές του αναφορές, τον καθιστούν έναν από τους πιο πολυσυζητημένους καλλιτέχνες της νέας γενιάς.