Η παράσταση “Τα απέχοντα μυριάδες μυριάδων έτη φωτός … άστρα” ξεκίνησε από μία φράση από το “Αρχείον” του Νίκου-Γαβριήλ Πεντζίκη. Με αυτήν ως αφετηρία, οι Σοφία Κορώνη και Κατερίνα Κλειτσιώτη αναφέρονται σε έννοιες που τριβελίζουν το μυαλό όλων στις πιο προσωπικές φιλοσοφικές αναζητήσεις τους, στην πρώτη τους κοινή παράσταση ως Horses in my Dreams.
*Η παράσταση “Τα Απέχοντα Μυριάδες Μυριάδων Έτη Φωτός … Άστρα” παρουσιάζεται μέχρι τις 26 Δεκεμβρίου στον Πολυχώρο Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων.
#1. Πείτε μας λίγα λόγια για την παράσταση “Τα απέχοντα μυριάδες μυριάδων έτη φωτός … άστρα“.
Aυτή συνήθως είναι και η πιο δύσκολη ερώτηση. Από πού να ξεκινήσεις και πού να τελειώσεις.
Λοιπόν, η παράστασή μας ξεκίνησε με αφορμή ένα απόσπασμα από το “Αρχείον” του Πεντζίκη που αναφέρει το εξής: “Κείμενο όπου συγκρίνονται οι μεταξύ των ανθρώπων αποστάσεις προς εκείνες που χωρίζουν τα απέχοντα μυριάδες μυριάδων έτη φωτός άστρα”. Η φράση αυτή λειτούργησε κατά ένα περίεργο τρόπο καταλυτικά στο μέχρι τότε ψάξιμο των κειμένων μας κι ενώ ετοιμάζαμε ένα project για τη μνήμη, αποφασίσαμε να το κάνουμε στην άκρη και να ασχοληθούμε καθαρά με το απόσπασμα αυτό και τις δυναμικές που μπορεί να δημιουργήσει μια σειρά απο συσχετισμούς ανθρώπων και άστρων. Από το “Αρχείον” αντλήσαμε και το μεγαλύτερο μέρος του υλικού μας, καθώς βρήκαμε εκεί μέσα τον πρώτο συσχετισμό ουρανού και γης, έναν απόλυτα ιδιαίτερο έρωτα του Αντώνη και της Άννας. Οι “ήρωες” αυτοί αγωνίζονται με πολύ πάθος να γεφυρώσουν την μεταξύ τους απόσταση, έχοντας ως κύριο αντίπαλο το χρόνο στην πιο ονειρική του διάσταση. Έπειτα μελετώντας κείμενα, ταινίες, φωτογραφικό υλικο, που κάπως μας κινητοποιούσαν (ενδεικτικά απο Sylvia Plath, Fabrice Melquiot, Catherine Anne, Isabel Coixet) προέκυψε η ανάγκη να παρασταθεί και μια δεύτερη ιστορία, της Χάννα και της Έλενας δύο κοριτσιών, παιδικές φίλες από την ίδια επαρχία και αργότερα συμφοιτήτριες στη νοσηλευτική σχολή, που θα χωρίσει ένας απρόσμενος πόλεμος.Ο πόλεμος εδώ είχε το βάρος του πολέμου με την πιο γενικευμένη οδυνηρή του έννοια, και όχι μιας συνθήκης σε κάποια συγκεκριμένη περιοχή. Την απόσταση λοιπόν, εδώ θα προσπαθήσουν να γεφυρώσουν οι “ήρωιδες” μέσα από τις αναμνήσεις της μίας για την άλλη. Κοινός τόπος όλων των μοναχικών αυτών προσώπων είναι να ζήσουν, να ξαναζήσουν, να καταλάβουν, να διαλυθούν και κυρίως να σπάσουν τα όρια του γήινου σύμπαντος και να εκτοξευτούν στα αστέρια.
#2. Πρόκειται για τη πρώτη ολοκληρωμένη σας δουλειά ως Horses in my Dreams. Πόσο εύκολη είναι η συνεργασία σας;
Η δημιουργία μίας ομάδας από ανθρώπους με κοινή καλλιτεχνική αντίληψη και η προσπάθεια για το ανέβασμα μίας καθαρά προσωπικής δουλειάς ξεκινά πάντα με ένα φοβερό ενθουσιασμό και μία απίστευτη ανάγκη να εκφράσεις και να χωρέσεις εκεί μέσα όλο το υλικό που κουβαλάς σαν άνθρωπος.
Μια τέτοια συνεργασία λοιπόν ξεκινά με τις καλύτερες προδιαγραφές, δηλαδή με μία συνθήκη απόλυτης ελευθερίας κι αυτό την κάνει ιδιαίτερα θελκτική και ενδιαφέρουσα. Στην πορεία έρχεσαι αναπόφευκτα αντιμέτωπος με το προσωπικό σύμπαν του άλλου και τις πιο εξεζητημένες ανάγκες του, που συχνά θα έρθουν σε σύγκρουση με τις δικές σου. Πρέπει επομένως, να εφεύρεις μία κοινή γλώσσα επικοινωνίας. Αρχικά, συλλαβίζεις και μπερδεύεσαι. Σίγουρα σε αυτό το στάδιο, οι σχέσεις δοκιμάζονται και χρειάζεται να επιδείξεις μεγάλη εμπιστοσύνη, κατανόηση και κυρίως επιμονή για να πετύχεις τελικά ένα αποτέλεσμα όσο το δυνατό πιο ικανοποιητικό για όλους. Βάση όλων αυτών σίγουρα η συνεργασία μας σαν πρώτη δεν ήταν ιδιαίτερα εύκολη, μας έμαθε όμως να αρθρώνουμε πιο καθαρά τον από μέσα λόγο μας.
#3. Μιλάτε για συναντήσεις που δεν έγιναν, λέξεις που δεν ειπώθηκαν, ραντεβού που ακυρώθηκαν, το Απραγματοποίητο. Θεωρείτε πως το προσπερνάμε στη ζωή μας και ζούμε με τις συνέπειές του ή ότι μας “στοιχειώνει” ως μια μετάνοια για αυτό που δεν συνέβη;
Το “απραγματοποίητο” έχει μπροστά αυτό το απλό στερητικό “α” που το κρατά ωστόσο τόσο σφιχτά απόμακρο από το “πραγματικό” κι αυτό είναι μία μεγάλη ιστορία για τις λέξεις και την έννοια που φέρουν. Είναι δηλαδή μια πολύ λεπτή κλωστή που μας χωρίζει από αυτό που θέλουμε κι αυτό που στερούμαστε και σίγουρα η στέρηση αφήνει μια μόνιμη εκκρεμότητα που πιθανόν να αιωρείται μέχρι τέλους. Η ελπίδα πάντως να ζήσουμε ή καλύτερα να πραγματώσουμε αυτό που ποθήσαμε, που δεν προλάβαμε, που δεν εξαντλήσαμε, δημιουργεί συχνά μια δυνατή ώθηση προς τα πέρα, μια ώθηση που αξιοποιώντας την επιτυγχάνουμε το άλμα έξω από τα όριά μας. Με αυτή την έννοια το απραγματοποίητο πιθανόν να υπάρχει όχι για να το προσπερνάς, αλλά για να το βλέπεις κάπου εκεί στην άκρη του ορίζοντα και να μην χάνεις τον προσανατολισμό σου. Λειτουργεί θα μπορούσαμε να πούμε, όπως ο πολικός αστέρας για τους ναυτικούς (για να βάλουμε και τα αστέρια στην κουβέντα μας).
#4. Αποστάσεις που διανύονται με το νου, ταξίδια που δεν πραγματοποιήθηκαν, αναμνήσεις πρώτης ανάγκης τοποθετημένες στη βαλίτσα για μια βόλτα στον κόσμο, με λίγα λόγια αποστάσεις είτε νοητές είτε πραγματικές. Ποια απόσταση μπορεί να γεφυρωθεί πιο δύσκολα, η νοητή ή η πραγματική; Ποια είναι αυτή που υπερισχύει της άλλης;
Εδώ τα πράγματα περιπλέκονται λίγο. Ξεκινώντας να δουλεύουμε την παράσταση και ψάχνοντας πάνω στο θέμα “απόσταση”, είδαμε ότι πραγματολογικά στο ανθρώπινο σύμπαν έχουν εφευρεθεί δεκάδες τρόποι για να μετρήσεις την απόσταση ενός υποκειμένου από ένα άλλο, μπαίνοντας ωστόσο πιο βαθιά, καταλήξαμε σε μία πιο παράδοξη ίσως αντίληψη: ότι όλες οι αποστάσεις είναι πρωτίστως νοητές ή τουλάχιστον διανύονται νοητικά. Ψιθυρίζουμε για παράδειγμα, κάποια στιγμή στην παράσταση το τραγουδάκι “θα σε πάρω να φύγουμε σ’ άλλη γη σ’ άλλα μέρη” και ταυτόχρονα συμπληρώνουμε “Καραϊβική, Τζαμάικα ,Νησιά Φίτζι, Κανάρια Νησιά”, κτλ. Η επιθυμία,ή καλύτερα η “κάψα” και μόνο του “να σε πάρω να φύγουμε”, έχει καλύψει μία τεράστια απόσταση και έχει κάνει ένα μεγάλο κύκλο γύρω από όλα αυτά τα μέρη, κι ας μην τα έχουν δει οι ήρωες ποτέ. Ίσως αυτό να είναι και μία προσωπική παρηγοριά για τον καθένα μας, ότι δηλαδή μπορεί να μη διανύσαμε όσα μίλια θα θέλαμε σε ένα κόσμο που τεχνολογικά τα πάντα είναι άμεσα προσβάσιμα, αλλά φαντασιωθήκαμε τόσο γλαφυρά άγνωστα μέρη που είναι σαν να βρεθήκαμε κάποτε εκεί. Η νοητή απόσταση λοιπόν, σαν κατακλείδα, είναι ίσως και η μόνη απόσταση που καλούμαστε να διανύσουμε στην εποχή μας κι υπάρχει έτσι σοβαρή πιθανότητα ακόμα και να βρεθούμε ανάμεσα στα άστρα.
#5. Ο σωστός τόπος και χρόνος είναι αυτό που ονομάζουμε καλό timing. Είναι τελικά, το σωστό timing το μόνο κομμάτι στη ζωή μας, στο οποίο υπεισέρχεται ο παράγοντας τύχη;
Για να βρεθείς στο σωστό τόπο την κατάλληλη ώρα ίσως αρκεί ένα απλό βήμα. Το βήμα αυτό εμπεριέχει όλη την έννοια της κίνησης και η αλήθεια είναι πως σχεδόν τα πάντα για να συμβούν πρέπει να κινηθούν και ακόμα καλύτερα, να μετακινηθούν προς κάτι. Η παθητικότητα είναι αυτή που ελαχιστοποιεί τις πιθανότητες ενός καλού timing και κατά μία έννοια, η τύχη ενέχει κάποια παθητικότητα. Για μας όλα είναι στο χέρι μας ή έστω στο κεφάλι μας.
#6. Μέσα από την παράσταση αυτή δεν στοχεύετε σε απαντήσεις ή ερωτήσεις, αλλά τη συγκίνηση, τον προσδιορισμό της ταυτότητας του θεατή. Εσείς πώς προσδιορίζεστε μέσα από το θέατρο;
Από την μεριά μας προσπαθούμε πολύ να αφουγκραστούμε, να κατανοήσουμε και τελικά να μιλήσουμε για όσα κι εμάς συγκινούν ή μας “κατατρώνε”. Σκοπός μας είναι να δημιουργήσουμε μία πιο άμεση γλώσσα επικοινωνίας με το θεατή που να στηρίζεται περισσότερο στην συναισθηματική νόηση των πραγμάτων, μέσα από την απόλυτη εμπλοκή του στα όσα συμβαίνουν. Ο θεατής είναι ένα έμψυχο δυναμικό, ένα σημαντικό κομμάτι της παράστασης. Θέλουμε να ξεφύγουμε από τις καθιερωμένες νόρμες του παραδοσιακού θεάτρου και να συνδυάσουμε την ποίηση, την εικόνα, το λυρισμό του ονείρου, την αποδόμηση της γραμμικής δομής και την διαδικασία του συνειρμικού τρόπου αφήγησης. Όπως λέει κάπου ο Τσέχωφ “Τη ζωή πρέπει να τη δείχνεις, όχι όπως είναι, ούτε όπως θα έπρεπε να είναι, αλλά όπως τη βλέπουμε στα όνειρά μας”. Αυτό σίγουρα είναι το είδος θεάτρου μας γοητεύει περισσότερο.
#7. Ποια είναι τα επόμενα σχέδια των Horses in my Dreams, μετά από την παράσταση στο Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων;
Θα συνεχίσουμε τη δουλειά μας πάνω σε ετερόκλιτα κείμενα, εικόνες, μελωδίες, αλλά αυτή τη φορά με αφετηρία το έργο του Άντων Τσέχωφ, “Οι τρεις αδερφές”, που θα παρουσιαστεί τέλη Απρίλη και πάλι στο Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων. Το ΚΕΤ άλλωστε είναι ένας χώρος που ειλικρινά νιώσαμε εξαρχής ότι μας “πάει” απόλυτα σαν νοοτροπία και σαν αισθητική. Ήδη είμαστε σε μία διαδικασία επιλογής κειμένων, αλλά είναι ακόμα νωρίς για να προσδιορίσουμε απόλυτα το θέμα που θα πραγματευτούμε. Δουλεύοντας ένα project από το γενικό στο πιο ειδικό και συγκεκριμένο έχεις πάντα αυτή τη δυσκολία.