Film & Theatre

6 ταινίες του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν με ελληνικούς υπότιτλους

Ο Ίνγκμαρ Μπέργκμαν γεννήθηκε στις 14 Ιουλίου 1918 στην Ουψάλα και μεγάλωσε στη Στοκχόλμη. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του στο Τμήμα Ιστορίας και Φιλολογίας του πανεπιστημίου της σουηδικής πόλης άρχισε να ασχολείται με τη σκηνοθεσία, πρώτα στο θέατρο και στη συνέχεια στον κινηματογράφο. Εργάστηκε στα σημαντικότερα θέατρα της Σουηδίας ανεβάζοντας έργα των Στρίντμπεργκ, Σαίξπηρ, Λουίτζι Πιραντέλο, Αλμπέρ Καμύ, Τένεσι Ουίλιαμς, Ζαν Ανούιγ, Μπέρτολντ Μπρεχτ, Άντον Τσέχοφ, αλλά και δικά του. Παράλληλα σκηνοθέτησε μεγάλο αριθμό ταινιών με σενάρια που έγραψε ο ίδιος, με τις οποίες αναδείχτηκε διεθνώς ως ένας από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες του κινηματογράφου.

Κύρια θέματα των ταινιών του είναι η αδυναμία ουσιαστικής επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων, η αντιπαράθεση του ανθρώπου με τον εαυτό του και με τον Θεό και η αμφισβήτηση του τελευταίου, η ανάλυση των διαπροσωπικών σχέσεων και κυρίως των σχέσεων μεταξύ των δύο φύλων και η αναζήτηση του νοήματος της ζωής.


ΠΕΡΣΟΝΑ (1966)

Η ηθοποιός Ελίζαμπεθ Βόγκλερ, παντρεμένη και με ένα μικρό γιο, καταρρέει κατά τη διάρκεια μιας παράστασης της Ηλέκτρας. Στη συνέχεια καταφεύγει στη σιωπή και την απομόνωση από τον υπόλοιπο κόσμο. Η νοσοκόμα που την περιποιείται, η Άλμα, τη συνοδεύει στο παραθαλάσσιο σπίτι της γιατρού της, για να βελτιωθούν οι συνθήκες ανάρρωσης της. Η Άλμα προσπαθεί συνεχώς να διαλευκάνει ποιος είναι ο λόγος που η Ελίζαμπεθ έχει επιλέξει τη σιωπή (η οποία μετατρέπεται σιγά σιγά σε κατατονία) μιας και πιστεύει ότι διαθέτει ένα είδος «εσωτερικής δύναμης» που την έχει ωθήσει σε τούτη της την επιλογή. Παρότι εντελώς αντίθετοι χαρακτήρες μια περίεργη όσμωση θα δημιουργηθεί ανάμεσα στις δύο γυναίκες.

Επειδή ο γιατρός που παρακολουθούσε την Ελίζαμπεθ έχει απαγορεύσει τις επισκέψεις, η Άλμα μιλάει συνεχώς στην Άλμα προσπαθώντας να της εκμαιεύσει λεπτομέρειες της ζωής της. Οι μέρες περνούν και η Άλμα προκειμένου να κάνει την Ελίζαμπεθ να αντιδράσει, της μιλάει διαρκώς, χωρίς ποτέ να λαμβάνει απάντηση και σύντομα θα αρχίσει να της εξομολογείται όλα της τα μυστικά της και τις πιο μύχιες σκέψεις της. Σ’ αυτό το διάστημα της συγκατοίκησης και της απομόνωσης, ανάμεσα στις δυο γυναίκες που μοιάζουν πολύ στην εξωτερική εμφάνιση, αναπτύσσεται μια παράξενη σχέση η οποία οδηγεί σταδιακά και με έναν παράξενο τρόπο, στην συγχώνευση των προσωπικοτήτων τους, της μίας μέσα στην άλλη.

Η ΩΡΑ ΤΟΥ ΛΥΚΟΥ (1968)

Στοιχειωμένος από τους δαίμονες του χτες και του σήμερα, ο καλλιτέχνης Γιόχαν Μποργκ παλεύει μάταια να ανακτήσει τα λογικά του και να κρατήσει τις καλλιτεχνικές του ικανότητες. Η σύζυγός του, Άλμα, προσπαθεί απεγνωσμένα να τον βοηθήσει, ωστόσο και η ίδια αρχίζει να μοιράζεται τις παραισθήσεις του. Η λεπτή διαχωριστική γραμμή μεταξύ ιδιοφυΐας και τρέλας σταθμίζεται υπέροχα σε έναν αριστουργηματικό συνδυασμό σουρεαλισμού, εξπρεσιονισμού και του απόλυτου γοτθικού τρόμου.

ΣΚΗΝΕΣ ΑΠΟ ΕΝΑΝ ΓΑΜΟ (1973)

Ο τίτλος τα λέει όλα «Σκηνές από ένα Γάμο». Μια παθιασμένη και ειλικρινής ματιά πανω στον γάμο, τη διάλυση του και τη σχέση που ακολουθεί. Ο Μπέργκμαν εξετάζει το τραύμα του διαλυμένου γάμου και των αισθημάτων αμφιβολίας, απόγνωσης, σύγχυσης και μοναξιάς που δημιουργούνται. Το σίγουρο είναι ότι ο γάμος δεν περιγράφεται και με τον πιο γοητευτικό τρόπο.

ΑΓΡΙΕΣ ΦΡΑΟΥΛΕΣ (1957)

Ο 70χρονος καθηγητής Μποργκ, πηγαίνοντας με το αυτοκίνητό του στο Πανεπιστήμιο της Λουντ για να εορτάσει το Ιωβηλαίο του, αναπολεί σημαντικές στιγμές από τα νιάτα του και βρίσκει την ευκαιρία να επικοινωνήσει για πρώτη φορά με τη νύφη του, η οποία τον συνοδεύει, όπως και να συμφιλιωθεί με το γιο του. Η πιο αισιόδοξη ταινία του Μπέργκμαν θεωρείται και η καλύτερή του. Κολοσσιαίας σημασίας ταινία, με πρωτοποριακό μοντάζ στην εποχή του.

Η ΝΤΡΟΠΗ (1968)

Η Ντροπή είναι ένα ξεχωριστό έργο στη φιλμογραφία του Bergman. Η απόφασή του να αποδραματοποιήσει έναν πόλεμο, μεταφέρει όλη την τραγωδία στους ήρωες του και αναπόφευκτα στο κοινό. Πρόκειται για μια καθαρά ψυχολογική εμπειρία, γιατί η εξωστρέφεια και η απόσταση που ένας πόλεμος έχει συνήθως στις ταινίες του είδους γίνεται τώρα ένα μέρος του εαυτού σου. Ακόμα και αν δεν υπάρχει κάποιος προφανής εχθρός γύρω σου θα πρέπει να προετοιμαστείς είτε να αλλάξεις πριν να είναι πολύ αργά είτε να αποδεχθείς την μοίρα σου και να γίνεις το θύμα που δεν θέλεις να είσαι. Η παγίδα είναι πως όποια από τις δύο επιλογές επιλέξεις θα είναι το ίδιο ντροπιαστική όσο και η άλλη. Πηγή

ΧΕΙΜΩΝΙΑΤΙΚΟ ΦΩΣ (1963)

Ο Τόμας, ιερέας σ’ ένα μικρό παραθαλάσσιο χωριό, έχει χάσει την πίστη του προς τον Θεό, συνεχίζει όμως να εκτελεί μηχανικά τα ιερατικά του καθήκοντα. Η Μάρτα, η δασκάλα του χωριού και πρώην ερωμένη του, συνεχίζει να τον πολιορκεί ερωτικά, εκείνος όμως αρνείται να την παντρευτεί. Ένας ενορίτης που ζει κάτω από τον τρόμο μιας επικείμενης πυρηνικής καταστροφής και έχει χάσει επίσης την πίστη του στο Θεό, ζητά από τον Τόμας να τον βοηθήσει, αλλά τα λόγια του τελευταίου δεν του προσφέρουν καμία θεολογική παρηγοριά.
Το δεύτερο μέρος της τριλογίας των «ταινιών δωματίου», με πρωτότυπο τίτλο «Το Χειμωνιάτικο Φως», δίνει μια οριστική απάντηση στο θέμα της ύπαρξης του Θεού, που βασανίζει ένα μεγάλο μέρος του έργου του Μπέργκμαν.Τιμήθηκε μεταξύ άλλων με το Βραβείο γυναικείας ερμηνείας για την Ίνγκριντ Τούλιν στο Φεστιβάλ Λισσαβόνας.