Ο Πάμπλο Πικάσο μέσα από τα μάτια μιας ταλαντούχου φωτογράφου!
Πολλές ήταν οι γυναίκες καλλιτέχνιδες που ξεχώρισαν τον 20ο αιώνα για την συμβολή τους στον χώρο των γραμμάτων και των τεχνών. Μια από αυτές είναι και η φωτογράφος Dora Maar, η οποία κατέγραψε με την κάμερα της την ζωή, το έργο και τις πιο προσωπικές στιγμές του Πάμπλο Πικάσο.
During the 1930s, Dora Maar’s photomontages became celebrated icons of surrealism. They played with the unusual, creating uncanny combinations of objects, textures and forms.
The artist was was born #OnThisDay in 1907. pic.twitter.com/7AiBP3W0Xh
— Aesthetica Magazine (@AestheticaMag) November 22, 2021
Η περιπετειώδης ζωή της
H Maar γεννήθηκε στο Παρίσι ως Χενριέτ Θεοδώρα Μάρκοβιτς το 1907. Η μητέρα της ήταν Ρωμαιοκαθολική Γαλλίδα και ο πατέρας της ένας εξόριστος αρχιτέκτονας με καταγωγή από την Κροατία που ασχολήθηκε με σημαντικά έργα στην Αργεντινή. Εκεί μάλιστα μετακόμισε με την οικογένεια του για μια εικοσαετία. Ωστόσο, ποτέ του δεν κατάφερε να πετύχει οικονομικά.
Όταν η οικογένεια της Maar επέστρεψε στο Παρίσι από την Αργεντινή, η νεαρή κοπέλα σπούδασε ζωγραφική και διακόσμηση πριν ασχοληθεί επαγγελματικά με την φωτογραφία, όχι μόνο για να εκφραστεί αλλά και για να εξασφαλίσει τα προς το ζην. Πριν καν λοιπόν κλείσει τα 25 έτη, η Maar κατάφερε λόγω του ταλέντου της στην φωτογραφία μόδας και στην δημιουργία ασυνήθιστων πορτραίτων, να ανοίξει το πρώτο της studio μαζί με τον σχεδιαστή σκηνικών Πιέρ Κέφερ.
Η Maar μάλιστα άφησε εποχή μέσα από τα φωτομοντάζ που δημιουργούσε και έμοιαζαν με εξωκοσμικά ζώα. Το πιο διάσημο από αυτό ίσως είναι αυτό που έχει την ονομασία Ubu Roi (1936) και δείχνει ένα μυστηριωδες ων που μοιάζει με αρμαντίλο χωρίς όντως να είναι.
Από την άλλη, η Maar είχε την τάση να απεικονίζει σε εικόνες την φτώχεια που επικρατούσε τότε στο Παρίσι σε αντίθεση με το γκλάμουρ των πλούσιων. Το 1932, η Maar ταξίδεψε στην Βαρκελώνη όπου κατέγραψε σε εικόνες τους φτωχούς που κυκλοφορούσαν στις πόλεις της, με κάποια από αυτά να είναι ιδιαιτέρως προκλητικά.
‘All Picasso’s portraits of me are lies. They’re all Picassos.
Not one is Dora Maar.’Dora Maar & Pablo Picasso, Juan-les-Pins, France, 1937
©️ Tate, Eileen Agar pic.twitter.com/w01plVIV9S
— Ina de Bree (@InadeBree) November 22, 2022
Self-Portrait; after The Years Lie In Wait For You by Dora Maar, 1936 pic.twitter.com/ND53necCBp
— Joan Pope (@sexdeathrebirth) November 22, 2022
Η γνωριμία με τον Πικάσο, ο έρωτας και η ταραγμένη σχέση
Η Maar γνώρισε τον Πικάσο το 1935, ένα δηλαδή χρόνο πριν την έναρξη του εμφυλίου πολέμου στην Ισπανία. Ο καλλιτέχνης δεν εντυπωσιάστηκε μόνο από την ομορφιά της και την καλλιτεχνική της φύση αλλά και από την γλωσσομάθεια της, αφού μιλούσε άπταιστα ισπανικά.
Ο Πικάσο, που ήταν ήδη παντρεμένος με την Olga Jojlova και διατηρούσε σχέση με μια ερωμένη (την Μαρί-Τερέζ Γουόλτερ) ερωτεύτηκε παράφορα τη νεαρή φωτογράφο. Η πρώτη φορά μάλιστα που την πρόσεξε ήταν σε μια καφετέρια όταν η Maar κόπηκε με ένα μαχαίρι και ο καλλιτέχνης πήρε ως ενθύμιο από εκείνη το ματωμένο γάντι της.
Η νεαρή έζησε οκτώ χρόνια μαζί με τον Πικάσσο, περίοδος που υπήρξε ιδιαίτερα παραγωγική για τον καλλιτέχνη, αφού τότε δημιούργησε κάποια από τα πιο σημαντικά του έργα. Η Maar αρχικά κατέγραφε σε φωτογραφίες την διαδικασία παραγωγής των έργων του μέχρι που ο Πικάσο την έπεισε να αφήσει την φωτογραφία και να ασχοληθεί αποκλειστικά με την ζωγραφική.
Η Maar ωστόσο πάλευε όλη την περίοδο που ήταν μαζί του ιδιαιτέρως λόγω της συμπεριφοράς του καλλιτέχνη που ήταν δυναστική. Οι δυο τους κατέληξαν να χωρίσουν με τον δε Πικάσο να βρίσκει καινούργια ερωμένη και την μεν Maar να κλείνεται σε ψυχιατρείο, να υποβάλλεται σε ηλεκτροσόκ και τέλος να απομονώνεται ώσπου να αφοσιωθεί στο Ρωμαιοκαθολικό μυστικισμό. Όπως η ίδια έλεγε “μετά τον Πικάσο, μόνον ο Θεός”.
Dora Maar, photographiée par Man Ray, 1936. pic.twitter.com/5y3wErgfC2
— Contessa Néra (@HeleneNera) December 20, 2022
Boy with a Cat in his Arms Leaning Against a Shop Window, 1934
Dora Maar pic.twitter.com/kyA51cXBuY— panthera.streets (@93DWTW) November 7, 2022
Κεντρική φωτογραφία: Koλάζ από εικόνες