Το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή αφιερώνει μια ολόκληρη έκθεση στο κίνημα του Νέου Ρεαλισμού, το οποίο ιδρύθηκε το 1960 και ως κίνημα τέχνης βρίσκεται στο μεταίχμιο μεταξύ του Dada και της Pop Art. Πάμε όμως να μάθουμε περισσότερα για την έκθεση που υπόσχεται να αφήσει το δικό της στίγμα στην Αθήνα και τον κόσμο.
Με μεγάλη χαρά, το Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή παρουσιάζει φέτος τον χειμώνα στο Μουσείο της Αθήνας μια διεθνή έκθεση αφιερωμένη στο Nouveau Réalisme. Ένα εκρηκτικό, επαναστατικό κίνημα μεταξύ των Dada και της Pop Art, το οποίο ανέτρεψε τα μέχρι τότε δεδομένα της τέχνης του 20ου αιώνα.
Nέος Ρεαλισμός: Το καλλιτεχνικό κίνημα ανάμεσα στο Dada και την Pop Art
Το Nouveau Réalisme, ή Νέος Ρεαλισμός, είναι ένα από τα μείζονα καλλιτεχνικά κινήματα του 20ου αιώνα. Αναπτύχθηκε σε μια εποχή μεταίχμιο της Ιστορίας, όπου η τέχνη έπαψε να χαρακτηρίζεται μοντέρνα για να ονομαστεί σύγχρονη. Κάποια από τα δεκατρία μέλη που συγκρότησαν το κίνημα σήμερα συγκαταλέγονται στα διάσημα πλέον ονόματα, με ισχυρό καλλιτεχνικό στίγμα.
Οκτώ από αυτούς τους καλλιτέχνες ήταν παρόντες στις 27 Οκτωβρίου του 1960, ημέρα της υπογραφής μιας κοινής διακήρυξης που είχε συντάξει ο κριτικός τέχνης Pierre Restany και η οποία όριζε συνοπτικά τον Νέο Ρεαλισμό ως τις «νέες αντιληπτικές προσεγγίσεις του πραγματικού». Οι καλλιτέχνες αυτοί ήταν, με αλφαβητική σειρά, οι Arman, François Dufrêne, Raymond Hains, Yves Klein, Martial Raysse, Daniel Spoerri, Jean Tinguely και Jacques Villeglé.
Αργότερα, και μετά από πρόσκληση του Restany, προστέθηκαν στην ομάδα οι César, Mimmo Rotella, Niki de Saint Phalle, Gérard Deschamps και εν συνεχεία ο Christo. Τα περισσότερα από τα κοινά σχέδιά τους ξεδιπλώθηκαν ανάμεσα στο 1960 και το 1963 και συνεχίστηκαν με πιο αραιούς ρυθμούς μέχρι το 1970, χρονιά που η ομάδα γιόρτασε πανηγυρικά στο Μιλάνο τη δέκατη επέτειο από την ίδρυσή της.
Ο όρος Ρεαλισμός, που επέλεξε ο Restany, δεν ήταν τυχαίος. Αποτελούσε αναφορά στο καλλιτεχνικό και λογοτεχνικό κίνημα που αναπτύχθηκε στη Δυτική Ευρώπη στα μέσα του 19ου αιώνα. Στον εικαστικό τομέα, κύριος εκπρόσωπός του υπήρξε ο Gustave Courbet, ο οποίος τον χαρακτήρισε ως «την άρνηση του ιδεώδους». Ακολουθώντας το παράδειγμά του, τα μέλη του Νέου Ρεαλισμού ήρθαν να μεταγράψουν στην τέχνη τους τη δική τους αντίληψη για τον κόσμο, μέσα σε μια κοινωνία βιομηχανοποιημένη πλέον, αστική στο μεγαλύτερο μέρος της, και στην οποία κυριαρχούν η διαφήμιση και η μαζική παραγωγή.
Οι αισθητικές επιλογές και οι καλλιτεχνικοί προβληματισμοί των μελών του εφήμερου αλλά σημαντικού αυτού κινήματος τους κατέστησαν πρωτοπόρους σε πολλά επίκαιρα ζητήματα που υπερβαίνουν τα όρια της τέχνης: όπως η αμφισημία του ρόλου της βιομηχανίας, η σπουδαιότητα της ανακύκλωσης, η αναγκαιότητα αναθεώρησης θεμάτων που άπτονται της κλιματικής αλλαγής και της οικολογίας.
Μια έκθεση στο Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή με πολλά έργα του Νέου Ρεαλισμού
Η έκθεση αυτή δεν στοχεύει σε μια εξαντλητική ιστορική προσέγγιση. Επιλογή μας είναι να αναδειχθεί το νεανικό, πληθωρικό, διασκεδαστικό πνεύμα των καλλιτεχνών, οι οποίοι άφησαν ισχυρό αποτύπωμα στην εποχή τους.
Η υλοποίηση του εικαστικού αυτού αφιερώματος δεν θα είχε επιτευχθεί χωρίς τη θερμή υποστήριξη των φορέων, τόσο θεσμικών όσο και ιδιωτικών, που μας δάνεισαν τα έργα και απάντησαν στην πρόσκλησή μας με γενναιοδωρία και ενθουσιασμό, μεταξύ άλλων και το Centre Pompidou στο Παρίσι.
Στην έκθεσή μας παρουσιάζεται επίσης ένα πλούσιο αρχείο, που μας ταξιδεύει στις πολλές και ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες εφήμερες δημιουργίες των καλλιτεχνών, καθώς και διάφορες συνεντεύξεις της εποχής.
Η έκθεση Nouveau réalisme, που συγκεντρώνει πάνω από 50 έργα, δικαιώνει το ένστικτο του Βασίλη και της Ελίζας Γουλανδρή που τίμησαν στη Συλλογή τους το κίνημα του Νέου Ρεαλισμού με έργα των Christo, Saint Phalle, Tinguely και κυρίως του César, που ήταν και προσωπικός τους φίλος.
Την έκθεση επιμελούνται η Marion Meyer, Πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Man Ray, που γνώρισε προσωπικά πολλούς Νέους Ρεαλιστές και η Μαρία Κουτσομάλλη-Moreau, Υπεύθυνη της Συλλογής του Ιδρύματος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή. Η σκηνογραφία της έκθεσης μελετήθηκε από τον Ανδρέα Γεωργιάδη και την Παρασκευή Γερολυμάτου.
Ο δίγλωσσος τόμος που συνοδεύει την έκθεση για το Νέο Ρεαλισμό
H έκθεση συνοδεύεται από έναν τόμο 300 σελίδων, ο οποίος είναι δίγλωσσος. Τα κείμενα του βιβλίου είναι της επιμελήτριας Μαρίας Κουτσομάλλη-Moreau αλλά και αρχειακό υλικό (που είναι πλούσιο). Η έκθεση γίνεται σε επιμέλεια της Μικρής Άρκτου και την έκδοση του ανέλαβε το Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή. Ειδικές ξεναγήσεις τέλος θα γίνονται και για το κοινό αλλά και προγράμματα εκπαίδευσης για ενήλικες και παιδιά.
Δες φωτογραφίες από την έκθεση εδώ:
Διάρκεια έκθεσης:
11 Ιανουαρίου – 9 Απριλίου 2023
Ώρες λειτουργίας:
Δευτέρα, Τετάρτη, Πέμπτη, Σάββατο & Κυριακή: 10.00-18.00, Παρασκευή: 10.00-20.00
Τρίτη κλειστά
Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή
Ερατοσθένους 13, Αθήνα 116 35
Τ: 210 725 2895
visit@goulandris.gr | goulandris.gr