Koyaniskaatsi: Ένα διαχρονικό πολυθέαμα με πανανθρώπινο μήνυμα έρχεται στις 30 Σεπτεμβρίου 2023 στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού. Θα το παρακολουθήσεις κι εσύ; Έχε στο νου ότι η προπώληση εισιτηρίων έχει ήδη ξεκινήσει.
Με αφορμή την συμπλήρωση 40 χρόνων από την παρθενική του παρουσίαση, το έργο “έμβλημα” Koyaanisqatsi: Life out of Balance θα παιχτεί στην ολότητα του. Η ταινία αυτή είναι προφητική και έχει γίνει σε παραγωγή του Francis Ford Coppola. Από την άλλη την μουσική της ταινίας έχει αναλάβει ο μινιμαλιστής συνθέτης Philip Glass και η σκηνοθεσία είναι του Godfrey Reggio.
Ταυτόχρονα, την ερμηνεία του soundtrack της ταινίας θα ερμηνεύσει το Philip Glass Ensemble, ένα καλλιτεχνικό όχημα του Philip Glass ενώ παράλληλα θα γίνεται η προβολή της εξαίσιας ταινίας. Να σημειωθεί σ’ αυτό το σημείο πως με το Philip Glass Ensemble θα συνεργαστεί η Academia Athens Youth Choir ενώ την διεύθυνση και των δύο την έχει αναλάβει ο Michael Riesman.
Το Ηρώδειο θα λειτουργήσει σαν ένας χώρος installation
Mε τους στίχους στη γλώσσα των ιθαγενών Χόπι, το installation λειτουργεί σαν μια αρμονική και πρωτοποριακή σύζευξη της μουσικής και του κινηματογράφου, όπου τα πάντα εξιστορούνται χωρίς διάλογο, αφήγηση και ηθοποιούς. Η δραματικότητα, το ύφος και το χρώμα κάθε μέρους της ταινίας καθορίζεται αό το συνδυασμό της μουσικής και των εικόνων. Έτσι, μόνο γι’ αυτήν την παράσταση, το Ηρώδειο θα λειτουργήσει σαν χώρος εγκατάστασης (δηλαδή ένα installation) όπου θα συνυπάρχουν εικόνα και ήχος.
Στην εποχή μας, που το αίτημα της διαγενεακής αλληλεγγύης και κινητοποίησης είναι ηχηρό όσο ποτέ, σε μια εποχή δηλαδή που η κλιματική “αλλαγή” μετατράπηκε σε κλιματική “κρίση”, σε μια εποχή που οι φυσικοί πόροι καθημερινά εξαντλούνται, παίρνουμε μέρος στην εμπειρία του Koyaanisqatsi, βλέπουμε την προφητεία που γίνεται πραγματικότητα και ακούμε τη φωνή που έχει πλέον γίνει προειδοποίηση.
Αυτή τη στιγμή μυούμαστε στη δύναμη του ξανά και η Generation Z έχει την δυνατότητα να αντλήσει από το ηχητικό και εικαστικό σύμπαν του Koyaanisqatsi το δικό της μανιφέστο…
Τι σημαίνει Koyaanisqatsi;
Στη γλώσσα των ιθαγενών Χόπι η λέξη Ko.yaa.nis.qatsi έχει τις εξής πέντε σημασίες: 1. Τρελή ζωή. 2. Ζωή σε αναταραχή. 3. Η ζωή που διαλύεται. 4. Μια κατάσταση ζωής που απαιτεί έναν άλλο τρόπο ζωής. 5. Ζωή εκτός ισορροπίας, σε ηθική πτώση, χάος.
Tώρα το φιλμ “Κογιανισκάτσι: Ζωή χωρίς ισορροπία” (αγγλικά: Koyaanisqatsi: Life out of Balance) είναι στην ουσία μια πρωτοποριακή δημιουργία με πρωτοποριακό περιεχόμενο, η οποία κατάφερε να καταγράψει την αποξένωση του ανθρώπου από τη φύση και κυρίως από τον φυσικό του εαυτό ή πιο σωστά, τον αληθινό του εαυτό.
Πότε γυρίστηκε η ταινία
H ταινία Koyaanisqatsi κινηματογραφήθηκε μεταξύ των ετών 1975 έως 1982. Αποτελεί μια ταινία “σταθμό” στην ιστορία του παγκόσμιου κινηματογράφου. Πολλοί είναι αυτοί που υποστηρίζουν ότι το φιλμ μοιάζει πολύ με την ταινία “Φαντασία” του Walt Disney. Oυσιαστικά η ταινία ήταν το πρώτο από τα τρία μέρη (τριλογία) του έργου του Κάτσι και ακολουθήθηκε από άλλες δύο ταινίες την Powaqqatsi του 1988 και την Naqoyqatsi του 2002.
Η ταινία έκανε την πρώτη της προβολή σε κινηματογράφο το 1983, με την projection της να αποτελεί μια καινοτομία στον παγκόσμιο κινηματογράφο, πετυχαίνοντας να επηρεάσει την μετέπειτα πορεία του. Κατά βάση η ταινία αποτελείται από αλλεπάλληλα πλάνα κάποιων πόλεων αλλά και φυσικών τοπίων που βρίσκονται στις Η.Π.Α.
Η πληθώρα αυτών δείχνει τη ζωή στον σύγχρονο κόσμο ως μία σχεδόν μηχανική αλληλουχία γεγονότων, που είναι και ασταμάτητη. Τέσσερα είναι τα βασικά χαρακτηριστικά του φιλμ: η απουσία σεναρίου και λόγου, ο οπτικοποιημένος ήχος, τα καταιγιστικά εφέ και βέβαια ο κατακλυσμός των εικόνων.
Σ’ αυτό το σημείο αξίζει να σημειώσουμε ότι η ταινία ήταν υποψήφια για το βραβείο “Χρυσή Άρκτος” στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου (το διασημότερο φεστιβάλ στη Γερμανία) το 1983. Ακόμη, η ταινία απέσπασε δύο επίσης σημαντικά βραβεία: το βραβείο κοινού στα φεστιβάλ της Βαρσοβίας και του Σάο Πάολο.
Γιατί το “Koyaanisqatsi” είναι τελικά τόσο προφητικό;
Το φιλμ Koyaanisqatsi προσπαθεί να αποκαλύψει την ομορφιά ενός θηρίου. Κι’ αυτό γιατί έχουμε την συνήθεια να αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο μας και τρόπο ζωής μας, ως κάτι όμορφο, ακριβώς επειδή δεν υπάρχει άλλο για να αντιληφθούμε.
Επομένως αν κάποιος στην παγκοσμιοποιημένη κατάσταση της υψηλής τεχνολογίας, το μοναδικό πράγμα που μπορεί να διακρίνει είναι ένα στρώμα από τυποποιημένα εμπορεύματα, τα οποία τα έχουν στοιβάξει το ένα πάνω στο άλλο.
Όλα γύρω μας είναι αντιγραφές ή έστω κόπιες και εν συνεχεία τα αντίγραφα τα ίδια δεν είναι κάτι πέρα από αντίγραφα αντιγράφων. Φαίνεται λοιπόν ότι δεν έχουμε την ικανότητα να δούμε πιο πέρα και να διαπιστώσουμε ότι είμαστε εγκλωβισμένοι σε ένα τεχνητό περιβάλλον. Δεν ζούμε επομένως πια με την φύση. Ζούμε πολύ μακριά της και έξω από αυτήν και σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμη χειρότερα, από πάνω της σαν εξουσιαστές.
Το σχόλιο του Koyaanisqatsi
Όπως έχει σχολιάσει ο Philip Glass σχολίασε: “το Koyaanisqatsi είναι ένα αντικείμενο σε κίνηση, ένα αντικείμενο στον κινούμενο χρόνο, το νόημα του οποίου εξαρτάται από τον θεατή. Η τέχνη δεν έχει εγγενές νόημα. Δίνει ερεθίσματα στον θεατή να βρει το δικό του νόημα, τη δική του αξία. Ο ρόλος της ταινίας είναι να προκαλεί, να θέτει ερωτήματα που μόνο το κοινό μπορεί να απαντήσει. Αυτή είναι η υψηλότερη αξία κάθε έργου τέχνης, όχι προκαθορισμένο νόημα, αλλά νόημα που προέρχεται από την εμπειρία της συνάντησης. Η συνάντηση είναι το ενδιαφέρον μου, όχι το νόημα. Έτσι, με την έννοια της τέχνης, η έννοια του Koyaanisqatsi είναι ό,τι θέλετε να κάνετε από αυτό.
Αυτή είναι η δύναμή του».
H κεντρική ιδέα που διατρέχει την ταινία: η σύγκρουση της αστικοποιημένης ζωής και της υψηλής τεχνολογίας με το φυσικό περιβάλλον. Τα μηνύματα για την αλλοτρίωση του ανθρώπου και την καταστροφή της φύσης από τα «επιτεύγματα» του σύγχρονου πολιτισμού και της αλόγιστης βιομηχανικής ανάπτυξης παραμένουν επίκαιρα αιτήματα τις αρχές του 21ου αιώνα. Ας σκεφτούμε μόνο τα τελευταία νέα από το χώρο της τεχνητής νοημοσύνης.
Ο άνθρωπος δημιουργεί αγαθά χρησιμοποιώντας τη φύση σαν μια αποθήκη με πόρους εξαντλώντας την με μεγάλη ταχύτητα και χωρίς δεύτερη σκέψη. Μοιάζει σαν να ζει για την τεχνολογία και όχι να την αξιοποιεί. Απρόσωπος, αυτόματος, αποξενωμένος από τον εαυτό του, τους άλλους και τον κόσμο. Αυτός ο τρόπος ζωής παρουσιάζεται μέσα από τις αριστουργηματικές εικόνες και το σφυροκόπημα της μουσικής στην ταινία.
Προφητικό και επίκαιρο όσο ποτέ μας φέρνει αντιμέτωπους με την ορατή απειλή της καταστροφής της ισορροπίας του ανθρώπου με τον πλανήτη, με την πραγματικότητα της κλιματικής κρίσης, της υπερβολικής κατανάλωσης και της αλόγιστης χρήσης των πόρων που οφείλουν να αποτελούν προτεραιότητα στην παγκόσμια ατζέντα.
Ο Philip Glass είναι τελικά ένας πληθωρικός… μινιμαλιστής – Περίεργη αντίθεση
Μέσα από τις όπερες, τις συμφωνίες, τις συνθέσεις για το δικό του ensemble, αλλά και τις ευρύτατες συνεργασίες του με καλλιτέχνες από την Twyla Tharp στον Allen Ginsberg, τον Leonard Cohen και τον David Bowie, ο Philip Glass είχε μια σπάνια και απρόβλεπτη επίδραση στη μουσική και στην κουλτούρα της εποχής του.
Οι όπερες που έγραψε όπως οι Einstein on the Beach, Satyagraha, Akhnaten, και The Voyage, παρουσιάστηκαν στα μεγαλύτερα θέατρα του κόσμου. Ο Glass έγραψε τη μουσική για παραστάσεις πειραματικού θεάτρου αλλά και για ταινίες που τιμήθηκαν με βραβεία Όσκαρ όπως το “The Hours” αλλά και το “Kundun” (η ιστορία του 14ου Δαλάι Λάμα) του Μάρτιν Σκορτσέζε. Οι συνεργασίες του, προσωπικές και επαγγελματικές με ηγετικές μορφές της rock, της pop και της world music ξεκινούν ήδη από το 1960, ανάμεσά τους και αυτή με τον Robert Wilson. Πραγματικά, ο Glass είναι ο πρώτος συνθέτης που κέρδισε ένα ευρύ, κοινό από πολλά είδη μουσικής και μάλιστα από διαφορετικές γενιές.
Γεννήθηκε το 1937 και μεγάλωσε στη Baltimore. Μετά τις σπουδές του στο University of Chicago, και στο Juilliard, απογοητευμένος από τα μουσικά δρώμενα της πατρίδας του, μετακόμισε στην Ευρώπη, όπου σπούδασε δίπλα στη διάσημη παιδαγωγό Nadia Boulanger και δούλεψε στενά με τον βιρτουόζο του σιτάρ, Ravi Shankar. Επέστρεψε στη Νέα Υόρκη το 1967 όπου σχημάτισε το Philip Glass Ensemble.
Ο Philip Glass είναι ο πατέρας αυτού που αποκαλείται σήμερα «μινιμαλισμός», αν και ο ίδιος ποτέ δεν υιοθέτησε αυτόν τον όρο και προτιμούσε να αυτοπροσδιορίζεται σαν ένας συνθέτης «μιας μουσικής με επαναλαμβανόμενες δομές». Άλλωστε, τίποτα το «μινιμαλιστικό» δεν υπάρχει στον πληθωρικό όγκο του έργου του. Ο Glass έχει συνθέσει πάνω από 25 όπερες, 14 συμφωνίες, 13 κονσέρτα, soundtrack για φιλμ πολλών ειδών, μουσική για 9 έγχορδα κουαρτέτα κι ένα σώμα έργων για σόλο πιάνο και όργανο. Έχει συνεργαστεί τέλος με τον Paul Simon, τη Linda Ronstadt, το Yo-Yo Ma και την Doris Lessing, ανάμεσα σε άλλους.
Η φιλοσοφία του Philip Glass είναι εικονοκλαστική με την έννοια ότι κατ’ αυτόν, «η εικόνα και η μουσική δεν θα μπορούσαν να είναι η μία πάνω στην άλλη, γιατί τότε δεν θα υπήρχε χώρος για τους θεατές να επινοήσουν κάτι για τον εαυτό τους». Αντίθετα με ό,τι συμβαίνει στο χώρο της καταναλωτικής προπαγάνδας, δηλαδή της διαφήμισης όπου «η εικόνα και η μουσική είναι κλειδωμένες μεταξύ τους» προκειμένου να δοθεί ένα σαφές μήνυμα στο θεατή, για τον Glass «η στρατηγική της τέχνης έχει ως εξής:
«Όταν ακούς ένα μουσικό κομμάτι και ταυτόχρονα κοιτάς μια εικόνα, μεταφορικά κάνεις ένα ταξίδι σε αυτήν την εικόνα. Είναι μια μεταφορική απόσταση, αλλά ταυτόχρονα είναι και πραγματική, καθώς σε αυτό το ταξίδι ο θεατής δημιουργεί μια σχέση με τη μουσική και την εικόνα. Στις ταινίες Koyaanisqatsi και Powaqqatsi, οι λέξεις στους τίτλους είναι οι μόνες λέξεις που υπάρχουν. Το ταξίδι που κάνουμε από την πολυθρόνα στην εικόνα είναι η διαδικασία με την οποία κάνουμε την εικόνα και τη μουσική δικά μας. Χωρίς αυτό, δεν έχουμε προσωπική σχέση. Η ιδέα μιας προσωπικής ερμηνείας προκύπτει μέσα από τη διάβαση αυτής της απόστασης».
Το “The Philip Glass Ensemble (PGE)” είναι ένα μουσικό εργαστήριο
Για να μάθουμε σ’ αυτό το σημείο λίγα περισσότερα πράγματα σχετικά με το εργαστήριο “Philip Glass Ensemble”, που δημιουργήθηκε ήδη από το 1968 και με τον καιρό εξελίχθηκε σε μια δημιουργική και ανεξάντλητη πηγή για τον ίδιο αλλά και τα μέλη του που παραμένουν απαράμιλλοι εκφραστές του έργου του.
Οι καλλιτέχνες του PGE έχουν επίγνωση της μοναδικής τους θέσης στην ιστορία της μουσικής του 20ου αιώνα αλλά και της ευθύνης τους να μεταδώσουν αυτή την κληρονομιά.
Πολλά από τα πιο γνωστά έργα του Philip Glass έχουν συντεθεί για το PGE, όπως τα: Music in Twelve Parts, Music in Similar Motion, and Music with Changing Part, οι όπερες Einstein on the Beach, Hydrogen Jukebox, τα χορευτικά Dance (Lucinda Childs) και A Descent Into the Maelström (Australian Dance Theater).
«Το PGE εκφράζει την πιο αυθεντική εκτέλεση της μουσικής μου στην εποχή μας. Προσβλέπω στην υποστήριξη των μελών του καθώς διασώζουν το μοναδικό του ρεπερτόριο για τις νέες γενεές», έχει δηλώσει περήφανα ο ίδιος ο Philip Glass.
Σχετικά με τα εισιτήρια:
Η προπώληση εισιτηρίων ξεκινά τη Δευτέρα 12 Ιουνίου
Όλες οι θέσεις, κάτω και άνω διαζώματος, είναι αριθμημένες.
Οι τιμές των εισιτηρίων ξεκινούν από 30 ευρώ και φθάνουν τα 65 ευρώ. Συγκεκριμένα:
Κάτω Διάζωμα
Διακεκριμένη Ζώνη/ VIP: 65 ευρώ
Ζώνη A: 56 ευρώ
Ζώνη B: 52 ευρώ
Ζώνη Γ: 45 ευρώ
Άνω Διάζωμα
Ζώνη Δ: 45 ευρώ
Ζώνη E: 42 ευρώ
Ζώνη ΣΤ: 35 ευρώ
Ζώνη G: 30 ευρώ
ΑμεΑ: 30 ευρώ
Για τα ΑμεΑ υπάρχει ειδικά διαμορφωμένος χώρος (ΚΑΤΩ Διάζωμα, Κερκίδα Α, Σειρές 1 – 3). Τα εισιτήρια κοστίζουν 30 ευρώ. Το εισιτήριο των συνοδών κοστίζει 30 ευρώ. Κρατήσεις στο tameia@greekfestival.gr και στο τηλέφωνο 210 3221 897, Δε-Πα 10:00 – 17:00.
Επίσημα σημεία πώλησης εισιτηρίων
Δίκτυο viva.gr
Τηλεφωνικά: 11876
Φυσικά Σημεία πώλησης εισιτηρίων
Καταστήματα: Nova, Public, Media Markt, Βιβλιοπωλεία Ευριπίδης, Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων, αθηνόραμα.gr, Yoleni’s
Κεντρικά εκδοτήρια Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου
ΝΕΑ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: Info Point Δήμου Αθηναίων στην Πλατεία Συντάγματος.
Ωράριο Λειτουργίας: Δε-Πα 09:00-20:00 | Σα 10:00-18:00
Τηλεφωνικό κέντρο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου
Ωράριο: Δευτέρα – Παρασκευή: 10:00 – 18:00 | Τηλ: 211 800 8181
& Σάββατο -Κυριακή 10:00-18:00 | Τηλ.: 210 3225 109
Προσοχή
Οι πωλητές εισιτηρίων χρεώνουν προμήθειες ανάλογα με το τιμολόγιό τους. Συνιστούμε στους υποψήφιους αγοραστές να προμηθεύονται τα εισιτήριά τους αποκλειστικά και μόνο από τα επίσημα σημεία πώλησης. Η παραγωγός εταιρία δεν φέρει καμία ευθύνη για εισιτήρια τα οποία έχουν προέλθει από αγορές μέσα από άλλες πλατφόρμες και για τα οποία δεν υπάρχει εγγύηση για τη γνησιότητά τους.