Ένα διήμερο έκφρασης και προβληματισμού στους Δελφούς και το πρώην παβιγιόν Πικιώνη!
Mε μεγάλη επιτυχία τελέστηκε το διήμερο πολιτιστικό πρόγραμμα “Oh, tranquility! Penetrating the very rock, A cicada’s voice” στο πρώην παβιγιόν Πικιώνη, νυν “π”, στους Δελφούς. Το πολιτιστικό πρόγραμμα παρουσίασε ο πολιτιστικός οργανισμός Polygreen Culture & Art Initiative (PCAI) στις 23 και 24 Ιουλίου, στο πλαίσιο του θεσμού 2023 «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός» του Υπουργείου Πολιτισμού.
Οι εικαστικές παρεμβάσεις, η έκθεση και οι νέες performances που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του διημέρου ήταν εμπνευσμένες από τις περιβαλλοντικές ανησυχίες του Δημήτρη Πικιώνη, όπως εκφράστηκαν μέσα από το αρχιτεκτονικό και καλλιτεχνικό έργο του, καθώς και από κείμενά του, όπως το Γαίας Ατίμωσις (1954) και το Συναισθηματική Τοπογραφία (1935). Οι επιτελεστικές αναθέσεις του PCAI στο πλαίσιο του προγράμματος στοιχειοθέτησαν νέες ερμηνείες του πολυσχιδούς έργου του σημαντικού δημιουργού, λαμβάνοντας χώρα στο περιβάλλον που σχεδίασε ο ίδιος ο Πικιώνης αρκετές δεκαετίες πριν.
Κατά την έναρξη της έκθεσης ο CEO της Polygreen και ιδρυτής του PCAI, Αθανάσιος Πολυχρονόπουλος, και η καλλιτεχνική διευθύντρια του PCAI και επιμελήτρια του προγράμματος, Κίκα Κυριακάκου, μίλησαν για την αναστήλωση του παβιγιόν, καθώς και για την έκθεση και τις επιτελέσεις που παρουσιάστηκαν.
Ναταλία Παπαδοπούλου, The Water in the Fish, 2023 © Μαρία Τούλτσα & PCAI
Η καλλιτέχνιδα Ναταλία Παπαδοπούλου, στην performance “The water in the fish”, ενδύθηκε τη μορφή ενός ψαριού που προσπαθεί να αναπροσαρμοστεί σε νέες συνθήκες ζωής. Ο εικαστικός HOPE με τη μεσόφωνο Άννα Παγκάλου στην performance “Horizontal and vertical transparencies” χρησιμοποίησαν φυσικά υλικά που συνομιλούσαν με τον περιβάλλοντα χώρο του παβιγιόν, το ηχοτοπίο του και την ανθρώπινη φωνή, μια συνεργασία που πλαισιώθηκε από την ενδυματολογική επιμέλεια της Digitaria (Ελευθερία Αράπογλου). Οι Serapis Maritime και o Kostadis παρουσίασαν την ηχητική performance “Palimpsest 3”, μια εγκατάσταση με αλιευμένα δίχτυα ψαρέματος από διαφορετικά σημεία του ελληνικού βυθού (παραχώρηση της εταιρίας Εναλεία), πλαισιωμένη από ήχους που συνδέονται με το νερό, τον ωκεανό και τη διαδικασία αλίευσης.
Η Φοίβη Γιαννίση, στην performance ανάγνωσης «Η Στάχτη της Πειθούς», πραγματοποίησε μια καθαρτική τελετή προς τιμήν του σκοτωμένου φιδιού της Γης. Ο αρχιτέκτονας Ζήσης Κοτιώνης στη συμμετοχική performance «Μίλα της!» κάλεσε το κοινό να απευθυνθεί στη σιωπή των πετρών, ενεργοποιώντας τη σχέση με τον αν-ανθρώπινο κόσμο της γεωλογίας. Ο Άγγελος Πλέσσας καθοδήγησε το κοινό σε μια στοχαστική και διαλογιστική εξερεύνηση και επανασύνδεση του εαυτού με το φυσικό περιβάλλον, ενώ το εικαστικό δίδυμο Vaskos (Βασίλης Νούλας και Κώστας Τζημούλης), στη νέα εικαστική επιτέλεση «Γράμματα από το Νησί Tioman», έφερε το κοινό σε επαφή με το εξωτικό, το φιλικό και το οικείο που προσφέρει μια νέα γη.
HOPE & Άννα Παγκάλου, Horizontal and vertical transparencies, 2023 © Μαρία Τούλτσα & PCAI
Ρίξε μια ματιά κι εδώ: O Jacquemus κερνάει παγωτό από το δικό του μοδάτο ice-cream stand!
O τίτλος “Oh, tranquility! Penetrating the very rock, A cicada’s voice” προκύπτει από το χαϊκού του 1689 του Matsuo Bashō, του σημαντικότερου ποιητή χαϊκού στην ιστορία της Ιαπωνίας. Ο Bashō συνθέτει μια καλοκαιρινή εικόνα της φύσης, πλημμυρισμένη από ήχους και σιωπές, έντομα, έμβια όντα και βράχους που διαρρηγνύονται. Το ποίημά του αποτελεί ένα τραγούδι για τη γη και την πέτρα, έναν φόρο τιμής στην αρμονία και την ισορροπία, έναν ύμνο στο επαναλαμβανόμενο τραγούδι του τζιτζικιού, που υπερψηφά τη φθορά και τον θάνατο. Ένα χαϊκού με περιβαλλοντικές προεκτάσεις που περικλείει τους σχετικούς προβληματισμούς του Πικιώνη και τη διαλεκτική σχέση που επεδίωκε με τη φύση και το περιβάλλον. Ο διακεκριμένος αρχιτέκτονας ανέτρεχε, άλλωστε, τακτικά στη φιλοσοφία και στην τέχνη της Ιαπωνίας εντάσσοντας τις επιρροές αυτές στο ιδιότυπο, προσωπικό, καλλιτεχνικό του ιδίωμα, όπου συχνά η νεωτερικότητα και ο σεβασμός για τη φύση διασταυρώνονται με τη λαϊκή παράδοση.
* Ο τίτλος του προγράμματος αποτελεί αγγλική απόδοση του χαϊκού του Matsuo Bashō (1689). Μεταφράστηκε από την ακαδημαϊκό και Ιαπωνολόγο, Helen Craig McCullough (Classical Japanese Prose An Anthology, 1990, σ. 539).
Άποψη από το ηχητικό έργου του Kostadis, Verso, στο πρώην παβιγιόν Πικιώνη © Μαρία Τούλτσα & PCAI
Ναταλία Παπαδοπούλου, The Water in the Fish και Anarousa © Μαρία Τούλτσα & PCAI
Φοίβη Γιαννίση, Οι Στάχτες της Πειθούς, 2023 © Μαρία Τούλτσα & PCAI
Περισσότερα για το Polygreen Culture & Art Initiative (PCAI)
O πολιτιστικός οργανισμός PCAI ιδρύθηκε από τον Αθανάσιο Πολυχρονόπουλο, CEO της περιβαλλοντικής εταιρείας Polygreen, και στοχεύει στην περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση μέσα από ένα ετήσιο πρόγραμμα αναθέσεων, εκθέσεων, προγραμμάτων φιλοξενίας καλλιτεχνών, συνεδρίων, εργαστηρίων και εκδηλώσεων.
Το PCAI εκπληρώνει τους στόχους του μέσω τριών τομέων δραστηριότητας: τη συλλογή έργων τέχνης του, τα πολιτιστικά προγράμματά του και την υποστήριξη που παρέχει σε καλλιτέχνες και καλλιτεχνικές πρωτοβουλίες με κοινό όραμα και ανησυχίες για το περιβάλλον. Το 2019 σχεδιάστηκε το πρώτο πρόγραμμα φιλοξενίας καλλιτεχνών του οργανισμού από την Κίκα Κυριακάκου, καλλιτεχνική διευθύντρια του PCAI, ενώ στην επιτροπή αξιολόγησής του συμμετείχαν οι Hans Ulrich Obrist, καλλιτεχνικός διευθυντής της Serpentine, και Krist Gruijthuijsen, διευθυντής του KW Institute. To 2021 o οργανισμός επιλέχθηκε ως official nominator του σημαντικού περιβαλλοντικού βραβείου Earthshot Prize, το οποίο θεσπίστηκε από το Royal Foundation of the Prince and Princes of Wales.
Περισσότερα για το πρώην παβιγιόν Πικιώνη, νυν “π”
Ενταγμένο αρμονικά στον περιβάλλοντα χώρο, το κτίριο Πικιώνη ή Παβίλιον, όπως είναι γνωστό, κατασκευάστηκε στα τέλη της δεκαετίας του ‘50. Το πρόσφατα ανακαινισμένο από το PCAI ιστορικό και αρχιτεκτονικό μνημείο βρίσκεται στην αρχαιολογική περιοχή των Δελφών και σχεδιάστηκε από τους κορυφαίους Έλληνες αρχιτέκτονες Δημήτρη και Πέτρο Πικιώνη. Λιθόκτιστο, με ανάγλυφες τεχνοτροπίες στους τοίχους και εντυπωσιακό δάπεδο, συνιστά ένα μοναδικό δείγμα μεταπολεμικής αρχιτεκτονικής. Το πρώην Τουριστικό Περίπτερο Πικιώνη στους Δελφούς αποτελεί τον νέο δυναμικό χώρο του PCAI και της Polygreen με την ονομασία “π” (Παγκόσμιο Κέντρο Κυκλικής Οικονομίας και Πολιτισμού).
Ο νέος αυτός πολιτιστικός χώρος αποσκοπεί στην καλλιέργεια της περιβαλλοντικής συνείδησης με κύριο όχημα τη σύγχρονη τέχνη. Το πρώην Παβίλιον θεωρείται ένα από τα ομορφότερα μπαλκόνια των Δελφών και έχει φιλοξενήσει ήδη σημαντικές εκθέσεις και πολιτιστικές δράσεις του PCAI. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνεται η έκθεση έργων του Takis, σε συνεργασία με το Ίδρυμα Takis, καθώς και η ομαδική έκθεση Keeping Time με περιβαλλοντικά έργα από τις συλλογές σύγχρονης τέχνης των PCAI και της Fidelity Art Collection, σε επιμέλεια των Κίκας Κυριακάκου, Patricia Dellorfano και Lexi Lee Sullivan. Η συγκεκριμένη έκθεση, μέσα από έργα των εικαστικών Carly Glovinski, Lynne Harlow και Charly Nijensohn, λειτούργησε ως ένας προβληματισμός γύρω από τον χρόνο και την υλικότητα, αντανακλώντας τις περιβαλλοντικές ανησυχίες των δύο συλλογών. Στο πλαίσιο της έκθεσης πραγματοποιήθηκε, κατόπιν ανάθεσης, performance των VIGIL (Δέσποινα Σανιδά Κρεζία & Φωτεινή Σταματελοπούλου), καθώς και μια σειρά ξεναγήσεων και εκπαιδευτικών εργαστηρίων σε σχολεία των Δελφών.
Η παραγωγή πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος 2023 του θεσμού «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός» του Υπουργείου Πολιτισμού. Συνεργάτης Φιλοξενίας ήταν το Amalia Hotel Delphi, ενώ το κρασί της εκδήλωσης ήταν μια ευγενική προσφορά από το Κτήμα Μουσών.
Kεντρική φωτογραφία: Ναταλία Παπαδοπούλου, The Water in the Fish, 2023 © Μαρία Τούλτσα & PCAI