Έχουν περάσει ακριβώς 65 χρόνια από την πρώτη φορά που διοργανώθηκε ο λαμπερός διαγωνισμός που σήμερα όλοι γνωρίζουμε ως Eurovision.
Τότε, στις 24 Μαΐου του 1956, μόνο επτά έθνη συμμετείχαν, ενώ οι διαγωνιζόμενοι τραγουδούσαν με τη συνοδεία ζωντανής ορχήστρας. Fast forward στη δική μας εποχή, που ο ευρωπαϊκός διαγωνισμός είναι πλέον ένας από τους πιο αναγνωρίσιμους θεσμούς, με τους πιστούς του fan να ταξιδεύουν κάθε χρόνο σε διαφορετική χώρα του κόσμου για να τον παρακολουθήσουν ζωντανά.
Μπορεί φέτος η μουσική συνάντηση, η οποία λαμβάνει χώρα σε λίγες ημέρες στο Ρότερνταμ της Ολλανδίας, να έχει περάσει κάπως στα ψιλά γράμματα, όμως τα πράγματα δεν ήταν πάντα έτσι. Κάθε χρόνο, περίπου 180 εκατομμύρια θεατές συγκεντρώνονται για να παρακολουθήσουν το διαγωνισμό, στον οποίο συμμετέχουν περισσότερες από 40 χώρες. Στη σκηνή του, άλλωστε, έχουν βρεθεί ονόματα όπως οι ABBA, η Celine Dion, αλλά και η Bonnie Tyler. Καθόλου άσχημα, δε βρίσκεις;
Εκτός όμως από μία πολύ καλή ευκαιρία για να βρεθούμε με τους φίλους μας, η Eurovision σε όλη της την ιστορική διαδρομή έχει αποτελέσει ένα βαθιά πολιτικό γεγονός. Βάζοντας στην άκρη τα κοστούμια, τις χορογραφίες και τα φωνητικά, η ευρωπαϊκή αυτή συνθήκη φανερώνει πολύ συχνά τις εύθραυστες ισορροπίες των σχέσεων μεταξύ των χωρών. Φαντάσου, για παράδειγμα, την διπλωματική αμηχανία που θα δημιουργούνταν αν μία χρονιά η Κύπρος και η Ελλάδα αποφάσιζαν να μη δώσουν την υψηλότερη δυνατή βαθμολογία η μία στην άλλη.
Αξίζει να θυμάται κανείς πως οι κανονισμοί του διαγωνισμού απαγορεύουν «στίχους, ομιλίες, χειρονομίες πολιτικής ή παρεμφερούς φύσης», σε μία προσπάθεια να κρατηθεί το ιλουστρασιόν προσωπείο η οποία πολλές φορές έχει αποδειχθεί άκαρπη στην πράξη. Η Ουκρανία έχει εμφανιστεί με το τραγούδι «1944», το οποίο περιείχε τους στίχους «Νομίζετε πως είστε θεοί/Όμως η ανθρωπότητα δακρύζει», ενώ ανά τα χρόνια η παρουσία LGBTQ+ ειδώλων, όπως της τρανς τραγουδίστριας Dana International που αναδείχθηκε νικήτρια το 1998, έχει συμβάλει με το δικό της τρόπο στην ορατότητα.
Συν τοις άλλοις, η συμμετοχή στη Eurovision είναι ένα εργαλείο που χρησιμοποιούν τα κράτη για να αποδείξουν την ευημερία τους. Μέχρι στιγμής, η πιο ακριβή τελετή ήταν εκείνη που πραγματοποιήθηκε στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν, το 2012, με κόστος που υπολογίζεται πως έφτασε τα 60 εκατομμύρια ευρώ. Αρκετές δεκαετίες πίσω, το 1969, η Μαδρίτη είχε την τιμή να φιλοξενήσει τον διαγωνισμό – για την περίσταση ανέθεσε στον Salvador Dalí να σχεδιάσει ένα γλυπτό για την αίθουσα διεξαγωγής, ενώ η Αυστραλία απείχε σε ένδειξη διαμαρτυρίας ενάντια στη δικτατορία του Francisco Franco.
Όπως θα έχεις ήδη καταλάβει, η εμβληματική συνάντηση δεν έχει να κάνει μόνο με τη μουσική. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, άλλωστε, κάθε χρόνο ειδικοί της διπλωματίας, αλλά και όσοι ενθουσιάζονται με το πολιτικό παρασκήνιο είναι καρφωμένοι στις θέσεις τους για να παρακολουθήσουν την ψηφοφορία. Τι λες να δούμε φέτος;
Από τη Μαργαρίτα Κούτρα