Inside Fashion

Πόση δύναμη μπορεί να έχει ένα t-shirt με φεμινιστικό σλόγκαν;

Παρά το γεγονός πως πλέον τα t-shirts πάνω στα οποία αναγράφονται φεμινιστικά σλόγκαν έχουν περάσει στη σφαίρα του mainstream, καθώς μπορείς να τα βρεις από τους μεγάλους οίκους μόδας μέχρι και σε fast-fashion καταστήματα, κάποτε τα πράγματα ήταν πολύ διαφορετικά. Αυτές οι δύο, τρεις λέξεις που μπορούν να γίνουν ανούσιες όταν δε συνοδεύονται από ανάλογη συνειδητοποίηση και δράση, έχουν συμβάλλει με το δικό τους τρόπο στο να ανοίξει ένας ευρύτερος διάλογος στο φεμινιστικό κίνημα, αλλά και στο γενικότερο κοινωνικό πλαίσιο.

Η δική μας ιστορία ξεκινάει κάπου στο 1969. Τότε η Betty Friedan, ένα από τα κεντρικά πρόσωπα της Διεθνούς Οργάνωσης για τις Γυναίκες (NOW), χρησιμοποίησε τον όρο «lavender menace» (απειλή από λεβάντα) για να ψέξει και να παραμερίσει τα αιτήματα των λεσβίων που συμμετείχαν στην οργάνωση και ζητούσαν πρόοδο στο συμπεριληπτικό πνεύμα του φεμινιστικού κινήματος. Πολλές από εκείνες τις γυναίκες όμως δεν πτοήθηκαν από τις διακρίσεις εναντίον τους και ίδρυσαν τη δική τους οργάνωση με το όνομα «lavender menace», το οποίο τύπωσαν και σε t-shirts.


Μία παραλλαγή του ίδιου σλόγκαν χρησιμοποιήθηκε και το 1993 στην προσπάθεια να ενταχθούν τα τρανς άτομα στη συζήτηση για τα ανθρώπινα, αλλά και τα φεμινιστικά δικαιώματα. Το t-shirt της πρώτης οργάνωσης για τα τρανς δικαιώματα, της «Transexual Menace» δανείστηκε το στιλ του από το logo του The Rocky Horror Picture Show, ενώ τα μέλη της οργάνωσης το φορούσαν σε πορείες και διαδηλώσεις ως μία αδιαπραγμάτευτη κίνηση θάρρους και ακτιβισμού.

Στα τέλη των ‘80s, αλλά και στις αρχές των ‘90s, ο φεμινισμός έτεινε να καθιερωθεί στη συλλογική συνείδηση με τη διαστρεβλωμένη εικόνα την οποία προσέδιδαν σε αυτόν τα συντηρητικά μέσα και οι ακροδεξιοί πολιτικοί. Εκείνα τα χρόνια γεννήθηκε και ο όρος «feminazi», που χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα. Σε απάντηση όλων αυτών, το 1992 δημιουργήθηκε από το Feminist Majority Foundation, προκειμένου να φορεθεί σε μία pro-choice διαδήλωση, το t-shirt με το γνωστό πλέον σλόγκαν «This is what a feminist looks like». Το ίδιο μπλουζάκι φόρεσε το 2009 ο Barack Obama στο εξώφυλλο του περιοδικού Ms.

Από τα μέσα της δεκαετίας του 2010, ο φεμινισμός – και κατά συνέπεια η μόδα με τα ανάλογα μηνύματα – ξεκίνησαν να περνάνε στη σφαίρα του mainstream. Υπό μία έννοια, το να υπάρχουν t-shirts με λέξεις που έχουν γράψει συγγραφείς που αγωνίστηκαν για την επιβίωση και την πρόοδο του φεμινιστικού κινήματος στις κρεμάστρες πολυεθνικών που δεν εξασφαλίζουν καν βιώσιμους μισθούς για τις εργάτριές του, είναι ειρωνικό και μετατοπίζει τη βαρύτητα του μηνύματος. Από την άλλη, το να φοράς τα «πιστεύω» σου είναι ένας από τους πιο άμεσους τρόπους να εισαχθούν τα θέματα του φεμινισμού στον καθημερινό διάλογο. Φυσικά, παραμένει δεδομένο πως ένα κομμάτι βαμβακερό ύφασμα δε μπορεί να αντικαταστήσει τη δράση και την συνεχή αναδιαπραγμάτευση τέτοιων ζητημάτων – ίσως, όμως, να μπορεί με τον δικό του τρόπο να δώσει ένα ξεκάθαρο και ηχηρό μήνυμα.

Από τη Μαργαρίτα Κούτρα