Ο Dream Victim είχε κάποιες απορίες σχετικά με τα έθιμα των Χριστουγέννων, το έψαξε και η έρευνά του τον οδήγησε… στο Στρουμφοχωριό!
Πόσοι και πόσοι μεγαλώσαμε με τα περίφημα μικροσκοπικά και τόσο άκακα Στρουμφάκια! Τον μηχανικό Ξεφτέρη, τον «παντογνώστη» Σπιρτούλη, την τσαχπίνα Στρουμφίτα, τον όνομα και πράγμα Σκουντούφλη και τον τόσο «δοτικό» Χαχανούλη με τα δωράκια του. Με πόσο μεγάλη χαρά ξυπνούσα για να τα δω να ξεφεύγουν από τον κακό μάγο Δρακουμέλ αλλά και να καταλάβω επιτέλους με ποιον βγαίνει η Στρουμφίτα! Πάντα είχα την απορία γιατί τα στρουμφάκια ζουν σε μανιτάρια με κόκκινες πιτσιλωτές σκεπές κάτω από άλλα δέντρα στο δάσος αλλά και γιατί ο Μπαμπαστρούμφ ήταν τόσο ροκ, που φόραγε τα πιο «εορταστικά» μικροσκοπικά ρουχαλάκια, κατασκεύαζε σουπερ δυναμωτικά φίλτρα και διέφερε από όλα τα υπόλοιπα στρουμφ με τη σοφή χιπστερογενιάδα του.
Καλά όλα αυτά αλλά πώς γίνεται να συνδέονται τα στρουμφάκια με αυτόν τον υπέροχο γεματούλη άντρα με την κόκκινη φορεσιά; Αυτόν που σε πείσμα του χρόνου περιμένουμε την παραμονή της Πρωτοχρονιάς να μας φέρει αυτά που του είχαμε ζητήσει με το φανταστικό του υπερηχητικό έλκηθρο; Γιατί ο άγιος Βασίλης μπαίνει στο σπίτι από την καμινάδα; Γιατί φοράει κόκκινη φορεσιά με λευκές λεπτομέρειες; Γιατί κρεμάμε στολίδια στο χριστουγεννιάτικο δέντρο; Γιατί στολίζουμε το τζάκι με κάλτσες; Και γιατί τα δώρα που φέρνει αφήνονται κάτω από το δέντρο;
Όπως πολλοί από εσάς δεν θα έχετε ακούσει, τα περισσότερα από τα έθιμα που σχετίζονται με τον άγιο Βασίλη και τα δώρα που μας φέρνει ανήκουν στην παράδοση των Σαμάνων. Ένα μυστικιστικό κίνημα με τις ρίζες του κοντά στον Βόρειο Πόλο, που η ιστορία το θέλει να διαμορφώνεται γύρω από την τεχνική της έκστασης. Και όταν μιλάμε για έκσταση, ποιο είναι πιο κατάλληλο μέσο από τα παραισθησιογόνα μανιτάρια amanita muscaria; Και ποια είναι αυτά τα μανιτάρια; Σκεφτείτε τα σπιτάκια των Στρουμφ. Κόκκινα με λευκές βούλες που φυτρώνουν και αναπτύσσονται κυρίως κάτω από πεύκα, ιδιαίτερα τοξικά και παραισθησιογόνα.
Οι Σαμάνοι κατοικούσαν στον Βόρειο Πόλο σε μικρές στρογγυλές καλύβες με τριγωνική σκεπή (yurt) μαζί με τους ταράνδους τους. Βίωναν με το παραπάνω το χειμερινό ηλιοστάσιο (στάση του ήλιου) τις τελευταίες ημέρες του έτους, αφού ο ήλιος παρέμενε «ακίνητος» για σχεδόν 24 ώρες. Η παράδοση λοιπόν των Σαμάνων ήθελε τον γέρο σοφό του χωριού, λίγες ημέρες πριν το χειμερινό ηλιοστάσιο, να ταξιδεύει μέσα στο χιόνι και να μαζεύει αυτά τα κόκκινα παραισθησιογόνα μανιτάρια σε έναν μεγάλο σάκο, φορώντας κόκκινο μακρύ μανδύα. Με τη χρήση αυτών των μανιταριών θα μπορούσε να έρθει σε έκσταση και να απαντήσει σε όλα τα προβλήματα που είχε το χωριό από το έτος που έφτανε στο τέλος του.
Τα μανιτάρια αυτά, όμως, καθώς ήταν ιδιαίτερα τοξικά, έπρεπε να στεγνώσουν για να μπορέσουν να φαγωθούν. Για τον λόγο αυτό, ο σοφός τα κρεμούσε στα κλαδιά των γύρω δέντρων ή τα έβαζε μέσα σε πάνινες θήκες (κάλτσες) και τα κρεμούσε δίπλα από κάποια φωτιά για να στεγνώσουν. Έπειτα, επέστρεφε στο yurt του, όπου μαζευονταν οι άνθρωποι του χωριού, για να γιορτάσουν τη μεγαλύτερη νύχτα του χρόνου (ηλιοστάσιο). Από το πολύ χιόνι, όμως, η πόρτα ήταν αποκλεισμένη και δεν μπορούσε να μπει μέσα! Έτσι, λοιπόν, σκαρφάλωνε στην οροφή με τον σάκο του, πήγαινε στην καμινάδα και γλιστρούσε κάτω στη φωτιά. Η παράδοση βέβαια δεν αναφέρει πώς γίνεται να μην τσουρουφλιζόταν ο πισινός του από τη φωτιά… Αφού λοιπόν κατάφερνε να μπει στην καλύβα του, μοίραζε τα μανιτάρια στους επισκέπτες για να έρθουν σε έκσταση. Τότε άρχιζαν να βλέπουν και τους ταράνδους τους να πετάνε…
Καθώς περνούσαν τα χρόνια, τα μανιτάρια και οι καμινάδες έγιναν μέρος της παράδοσης, με χαρακτηριστικό παράδειγμα μερικές από τις πρώτες χριστουγεννιάτικες κάρτες στην Αγγλία να απεικονίζουν καπνοκαθαριστές καθισμένους πάνω σε κόκκινα πιτσιλωτά μανιτάρια.
Χρειάστηκε να φτάσουμε στο 1823, όπου ο Clement Clarke Moore, Αμερικανός καθηγητής ελληνικής λογοτεχνίας, στο διήγημά του «A Visit from St. Nicholas» περίεγραψε τον άγιο Βασίλη – Νικόλαο για τον παράδοση – να έρχεται τη χιονισμένη νύχτα της Πρωτοχρονιάς με το έλκηθρό του, που το ταξίδευαν τάρανδοι, και να μοιράζει από τον σάκο του δώρα σε μικρά παιδιά που τον περίμεναν. Και κάπως έτσι, φτάσαμε να γιορτάζουμε τα σημερινά μας αγαπημένα Χριστούγεννα…
Από τον Δημήτρη Σκιαδά