Άμλετ του Ουίλιαμ Σαίξπηρ. Ο Τάσος Ιορδανίδης μιλά για ένα όνειρο που πήρε σάρκα και οστά υπό την στιβαρή σκηνοθετική καθοδήγηση του Γεωργιανού σκηνοθέτη Λεβάν Τσουλάτζε και το οποίο από τις 15 Σεπτεμβρίου επιστρέφει για δεύτερη χρονιά, σε νέα θεατρική στέγη στην σκηνή του Altera Pars.
«Κάθε ταξίδι φτάνει πάντα- αν είσαι τυχερός- στο τέλος του προορισμού του» μας λέει ο ίδιος σε συνέντευξη που παραχώρησε πριν από την πρεμιέρα της παράστασης, κάνοντας έναν απολογισμό της εξαετούς του διαδρομής στο θέατρο Άνεσις, ενώ μας μίλησε επίσης τόσο για την επερχόμενη συνεργασία του με τον Άρη Λεμπεσόπουλο στο έργο «Ο άνθρωπος με το λουλούδι στο στόμα» όσο και για την talk of the town παράσταση «Beginning», την σκηνοθεσία της οποίας έχει αναλάβει, με πρωταγωνιστές τη Θάλεια Ματίκα και το Γιάννη Δρακόπουλο.
Άμλετ για δεύτερη χρονιά αλλά αυτή την σεζόν στο Altera Pars που οφείλεται αυτή η αλλαγή;
Κάθε ταξίδι φτάνει πάντα-αν είσαι τυχερός- και στο τέλος του προορισμού του. Στο Άνεσις, με τους βασικούς μου συνεργάτες και με τους καλλιτέχνες που συνεργαστήκαμε, περάσαμε έξι υπέροχα χρόνια τόσο σε καλλιτεχνικό όσο και σε προσωπικό επίπεδο. Δημιουργήθηκε μία «οικογένεια» με ισχυρούς δεσμούς της οποίας τα μέλη μπορεί να βρίσκονται ή να βρεθούν σε άλλους τόπους, αλλά διατηρούν συνεχή επικοινωνία και κρατούν πάντα πρόσφορο το έδαφος της εκ νέου συνεύρεσης. Αυτό αποτελεί ένα κέρδος πρακτικό και συναισθηματικό για το οποίο αισθάνομαι περήφανος. Στη διαδρομή αυτού του ταξιδιού έγινα πατέρας, βίωσα την απώλεια, έκανα φίλους, γνώρισα καλλιτεχνικές προσωπικότητες όπως ο Μιχαλακόπουλος και ο Τσουλάτζε και βάδισα την ίδια σκηνή με τον Άρη Λεμπεσόπουλο, την Πέμη Ζούνη, τον Ιεροκλή Μιχαηλίδη, την Ιωάννα Παππά,το Θοδωρή Κατσαφάδο, το Δημοσθένη Παπαδόπουλο, την Κατερίνα Λέχου συναντώντας ρόλους-ζωής όπως ο Κοβάλσκι, ο Ρασκόλνικοφ, ο Άμλετ…Το γιατί είναι μεγάλη ιστορία…Νομίζω ότι είναι καλύτερο να κρατάμε πάντα σαν αποσκευές τις όμορφες αναμνήσεις και να εστιάζουμε στο παρόν και το μέλλον. Αυτή τη στιγμή λοιπόν, βρισκόμαστε σε έναν από τους πιο όμορφους θεατρικούς χώρους της Αθήνας, στο Altera Pars, άριστα φιλοξενούμενοι από την κυρία Χειμώνα και τον κύριο Νάκο. Αισθάνομαι ευγνώμων που σε αυτή την αλλαγή, μας ακολουθούν και αποδεικνύουν εμπράκτως τη στήριξή τους όλοι οι συνάδελφοι και όλοι οι συντελεστές του προγραμματισμού που είχε γίνει όταν έκλεισε η περασμένη θεατρική περίοδος. Και νομίζω ότι αυτό λέει πολλά και δίνει απάντηση στις -όποιες- κακές γλώσσες. Δίνουμε λοιπόν ραντεβού στο Altera Pars πιστεύοντας, ότι ο άνεμος θα είναι ούριος και ελπίζοντας ότι το κοινό θα μας τιμήσει με την παρουσία του όπως και στο Άνεσις. Ένα καινούριο ταξίδι το οποίο ίσως και να το χρειαζόμασταν για να ανανεωθούμε και να επαναφορτιστούμε.
Ο ρόλος του Άμλετ ήταν ένα όνειρο που έγινε πραγματικότητα για εσάς;
Στο δεύτερο έτος της σχολής με καθηγητή το Δημήτρη Λιγνάδη δουλέψαμε πάνω στον Άμλετ και στις εξετάσεις μας έγινε μία πολύ ενδιαφέρουσα παρουσίαση του έργου. Από τότε λοιπόν γεννήθηκε μέσα μου μία σκέψη,μία επιθυμία, ένας στόχος… Όνειρο, αν θέλετε. Ένα προσωπικό στοίχημα. Προσπαθώ πάντα να πατάω γερά στη γη και να μην είμαι αιθεροβάμων. Για να επωμισθείς τέτοιους ρόλους πρέπει να υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες. Ισχυρή σκηνοθετική άποψη, έμπειρη και άξια διανομή. Το εγχείρημα-Άμλετ τα διαθέτει αυτά. Ο Τσουλάτζε σαν σκηνοθέτης είχε δώσει τα διαπιστευτήρια του και στο ελληνικό κοινό και δέχθηκε. Στην πορεία ηθοποιοί πρώτης γραμμής όπως ο Λεμπεσόπουλος, η Παππά, η Ζούνη και ο Κατσαφαδος αποδέχθηκαν την πρόσκληση-πρόκληση και επομένως εμένα ως Άμλετ. Έτσι, όλα υπαγόρευαν ότι το όνειρο θα μπορούσε να πάρει σάρκα και οστά. Βέβαια, θα μπορούσε να γίνει και εφιάλτης γιατί με αυτά τα έργα και με αυτούς τους ρόλους δεν αστειεύεσαι. Ευτυχώς κάτι τέτοιο αποφεύχθηκε και καμαρώνω για το συνολικό αποτέλεσμα και για την αποδοχή της πρότασής μας από τον κόσμο και από τους ειδήμονες. Κάτι που αποδεικνύεται και από τη συνέχιση της παράστασης για δεύτερη χρονιά.
Τι είναι αυτό που διαφοροποιεί την δική σας παράσταση από άλλες σκηνικές αναγνώσεις του σαιξπηρικού δράματος;
Ο Τσουλάτζε επικεντρώνεται στη δύναμη της σαιξπηρικής ιστορίας και αφήνει τον κάθε θεατή να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα γύρω από τις ηθικές και φιλοσοφικές προεκτάσεις του έργου. Δεν του δίνει μασημένη τροφή. Διαθέτοντας μία κινηματογραφική ματιά, προκαλεί το θεατή και σε συναισθηματικό επίπεδο προσκαλώντας τον να ταυτιστεί με τους ήρωες και τους προβληματισμούς τους. Δεν πρόκειται για ένα ακαδημαϊκό ανέβασμα αλλά για μία πρόταση όπου οι ήρωες-χωρίς να χάνουν τους συμβολισμούς τους-έχουν ανθρώπινη διάσταση και ανθρώπινες αδυναμίες. Σε αυτό, επιτελικό ρόλο, διαδραματίζουν η δωρική σύγχρονη φρέσκια μετάφραση του Δημοσθένη Παπαδόπουλου και η δραματουργική επεξεργασία του Λεβάν.
Αυτή είναι και η τρίτη σας συνεργασία με τον Λεβάν Τσουλάτζε. Πως ξεκίνησε η γνωριμία και η συνεργασία σας;
Γνώριζα, όπως γνωρίζουν και όσοι ασχολούνται με το θέατρο ότι η Γεωργία είναι μία χώρα προηγμένη στο θεατρικό παγκόσμιο τοπίο. Κάποια στιγμή μιλώντας με μία φίλη που βρίσκεται στην Ελλάδα και κατάγεται από τη Γεωργία, τη ρώτησα ποιος είναι ο καλύτερος σκηνοθέτης αυτή τη στιγμή στη χώρα της και μου ανέφερε το όνομα του Λεβάν. Τη ρώτησα αν θα μπορούσε να βρει δίαυλο επικοινωνίας μαζί του και η απάντηση ήταν θετική.Έτσι,μετά από μία διαδικασία συζητήσεων, ο Λεβάν δέχθηκε να έρθει στην Αθήνα και ανεβάσαμε το Λεωφορείον ο Πόθος. Ακολούθησε το Έγκλημα και τιμωρία και πέρσι ο Άμλετ.
Είχατε δει δουλειά του στο παρελθόν;
Μπήκα στο διαδίκτυο, έψαξα το βιογραφικό του και είδα σκηνές από παραστάσεις του. Στη συνέχεια, χωρίς να το ζητήσω, η ατζέντης του, μου έστειλε επιπλέον ολοκληρωμένο οπτικοακουστικό υλικό. Τριάντα δευτερόλεπτα ήταν αρκετά για να καταλάβω ότι πρόκειται για μία μοναδική περίπτωση σκηνοθέτη.
Πως θα τον περιγράφατε ως σκηνοθέτη και ως άνθρωπο;
Η ανθρώπινη διάσταση του Λεβάν υπαγορεύει και την καλλιτεχνική του υπόσταση. Βαθύτατα ευγενής, με απέραντο σεβασμό στο συνάνθρωπο και στις αξίες της ζωής, με πανέξυπνο χιούμορ, συνειδητοποιημένος και ρομαντικά συναισθηματικός. Ο Λεβάν κουβαλάει ένα φως πάνω του που πηγάζει από την μεγάλη του καρδιά και αυτό αποτυπώνεται και στις παραστάσεις του.
Ποια είναι η δική σας ανάγνωση του Σαιξπηρικού ήρωα και πως έχετε προσπαθήσει να τον προσεγγίσετε ερμηνευτικά;
Υπάρχουν κάποια δεδομένα που προσπάθησα να υπηρετήσω, να ενστερνιστώ, να καταλάβω, να κατανοήσω, να αποδεχθώ, να δικαιολογήσω, να συγχωρήσω και να αγαπήσω…Είναι ευγενής, πρίγκηπας, γαλαζοαίματος με ευρυμάθεια και υψηλό πνευματικό επίπεδο. Τον συναντάμε ενώ έχει πεθάνει ο πατέρας του και αισθάνεται όλα τα στάδια που μπορεί να αισθάνεται κάποιος που έχει χάσει ένα αγαπημένο τόσο οικείο πρόσωπο. Η μητέρα του-σύζυγος του νεκρού βασιλιά-σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, κατά την περίοδο του θρήνου-παντρεύτηκε τον αδελφό του εκλιπόντα. Το θείο του! Αισθάνεται προδομένος! «Το όνομά σου γυναίκα θα έπρεπε να είναι προδοσία», λέει ωρυόμενος. Στην πορεία η δραματουργική μαεστρία του Σαίξπηρ τον οδηγεί σε συνάντηση με το νεκρό πατέρα του που ζητάει εκδίκηση για το θάνατό του αποκαλύπτοντας στον Άμλετ ότι ο θάνατός του δεν προήλθε τυχαία αλλά από δόλο του θείου του Άμλετ-και σύζυγο πλέον της μητέρας του- ο οποίος καιροφυλακτούσε για το στέμμα αλλά και για να ξαπλώσει στα σεντόνια μιας αισχρής αιμομιξίας. Αυτό είναι και ένα-ίσως το πιο σημαντικό- από τα σημεία κλειδιά της παράστασης. Παρακολουθούμε τις σκέψεις και τις δράσεις ενός λαμπερού πληγωμένου μυαλού από το φως στο σκοτάδι, από τη λογική στην τρέλα, σε μία παλλόμενη και εκκρεμή πορεία ταλάντωσης.
Τι αποτελεί δειλία κατά την άποψη σας;
Δειλία είναι η αποδοχή μιας ήττας χωρίς μάχη.Το κλείσιμο στον εαυτό μας, ο βοναπαρτισμός και η έλλειψη ενσυναίσθησης.
Πόσο αποφασιστικός είστε;
Πολύ. Όταν βάλω κάτι στο μυαλό μου προσπαθώ με όλες μου τις δυνάμεις να γίνει πράξη. Βέβαια αυτό εγκυμονεί κινδύνους γιατί πολλές φορές δρω παρορμητικά και βαράω γροθιές σε μαχαίρια. Ευτυχώς η σύζυγός μου διαθέτει πολύ δυνατό χαρακτήρα που ξέρει να κρατάει τις απαραίτητες ισορροπίες.
Πως είναι να έχει κανείς να ινία ενός θεάτρου στον καιρό της κρίσης;
Νευρωτικό και αγχωτικό. Αλλά πάνω απ’όλα δημιουργικό.
Τι μας επιφυλάσσει ο χειμώνας στο θέατρο Altera Pars;
Μετά την ολοκλήρωση των παραστάσεων του Άμλετ,στις 15 Δεκεμβρίου,θα ακολουθήσει ένα σύγχρονο έργο με μία συνεργασία-έκπληξη που θα ανακοινωθεί το πρώτο δεκαήμερο του Νοεμβρίου. Από τις 20 Οκτώβρη,κάθε Σάββατο και Κυριακή απόγευμα, ο Άρης Λεμπεσόπουλος θα είναι «Ο άνθρωπος με το λουλούδι στο στόμα». Πρόκειται για ένα κείμενο βασισμένο στο ομότιτλο αριστουργηματικό κείμενο του Πιραντέλλο. Αποτελεί ιδιαίτερη τιμή για μένα το συγκεκριμένο εγχείρημα γιατί θα δουλέψω μαζί με τον Άρη στη συνολική δημιουργία της παράστασης και νομίζω ότι θα είναι μία πρόταση αντάξια ενός σπουδαίου ηθοποιού όπως εκείνος, φωτισμένη από τους ήχους ενός μουσικού και του ακορντεόν του.
Τέλος, από τις 14 Σεπτεμβρίου,στο θέατρο 104,σε μία παραγωγή της Vision Art, θα παρουσιαστεί η ρομαντική πολύ σύγχρονη κομεντί Beginning, με τη Θάλεια Ματίκα και το Γιάννη Δρακόπουλο-ηθοποιούς με τους οποίους απολαμβάνω τη συνεργασία-της οποίας έχω αναλάβει τη σκηνοθεσία. Επειδή, είχα καιρό να διαβάσω σύγχρονο κείμενο τέτοιας αξίας, νομίζω ότι θα κατατεθεί μία παράσταση που θα χαρίσει χαμόγελα στο κοινό και που θα κάνει τις γυναίκες και τους άντρες να καταλάβουν λίγο περισσότερο οι μεν τις ανάγκες των δε. Το έργο ανεβαίνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα, μετά την πρόσφατα σαρωτική πορεία του στο Εθνικό θέατρο της Αγγλίας και κατόπιν στο West End και ευελπιστούμε ότι έρχεται με φόρα και στα μέρη μας για να μας αλλάξει τη διάθεση προς το καλύτερο.
Και για να κλείσουμε. Ποια είναι η δική σας απάντηση στο περίφημο ερώτημα: «Να ζει κανείς ή να μην ζει»;
Σαφέστατα να ζει. Βρίσκοντας όμως τις κατάλληλες διαδρομές και τις απαραίτητες αντοχές.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΡΑΜΑΝΤΑΝΗ
*Ο Τάσος Ιορδανίδης και οι συνεργάτες του θα βρίσκονται στην σκηνή του θεάτρου Αltera Pars για τη νέα θεατρική σεζόν. Η περίοδος αυτή θα ξεκινήσει με τον «Άμλετ» για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων έως τις 15 Δεκεμβρίου. Τον Άμλετ που πέρυσι αγάπησε το κοινό και κέρδισε την κριτική. Ανανεωμένος Άμλετ, σε νέο χώρο, από μια ομάδα καταξιωμένων ηθοποιών. Μια καλλιτεχνική πρόταση για το θεατρικό ρεπερτόριο.
Η υπόθεση
Ο Βασιλιάς της Δανίας πεθαίνει απροσδόκητα και στη θέση του αναλαμβάνει χρέη Βασιλέα ο αδερφός του Κλαύδιος αφού πρώτα παντρευτεί τη χήρα Βασίλισσα, Γερτρούδη. Ο νεαρός Πρίγκιπας Άμλετ, δυσαρεστημένος από το θάνατο του πατέρα του αλλά και τον εσπευσμένο γάμο της μητέρας του με το θείο του, «βλέπει» το φάντασμα του νεκρού Βασιλιά και αποζητά δικαίωση για το νεκρό.
Διανομή:
Τάσος Ιορδανίδης: Άμλετ
Άρης Λεμπεσόπουλος: Κλαύδιος
Πέμυ Ζούνη: Γερτρούδη
Ιωάννα Παππά: Οφηλία
Δημήτρης Σαμόλης: Λαέρτης
Δημήτρης Διακοσάββας: Ρόζενγκρατς
Αντώνης Αντωνάκος: Γκίλντενστερν