Σε δοκίμιό της που περιλαμβάνεται σε ένα νέο βιβλίο που κυκλοφορεί αυτές τις μέρες, η δημοφιλής ηθοποιός μοιράζεται τις σκέψεις της για όσα ζούμε και τη νέα πραγματικότητα στην κοινωνική και πολιτική ζωή.
Χρησιμοποιώντας ως αφορμή ένα ραντεβού της στον οδοντίατρο, η Cate Blanchett ξετυλίγει σε ένα ενδιαφέρον κείμενο τις σκέψεις της και διατυπώνει τα συμπεράσματά της για το πώς ο κορονοϊός λειτούργησε με αποκαλυπτικό τρόπο σε σχέση με το τι σημαίνει δημόσιος βίος, πώς εφράζονται και θα μπορέσουν να συνεχίσουν να εκφράζονται οι καλλιτέχνες, αλλά και για τον τρόπο με τον οποίο πιστεύει ότι πρέπει να αρχίσουμε να βλέπουμε το κράτος και την πολιτική.
«Φόρεσα ένα σωρό υπέροχα ρούχα, σαν να ετοιμαζόμουν να βγω για δείπνο και για πρεμιέρα. Η προοπτική να βγω έξω ήταν συγχρόνως συναρπαστική και τρομακτική. Ήθελα τόσο απελπισμένα να βρεθώ μεταξύ ανθρώπων στην πόλη, αλλά είχα ξεχάσει και εντελώς τι θα πει περίσταση. Ο οδοντίατρος δε φάνηκε να εκπλήσσεται από την υπερβολική μου στυλιστική προσήλωση – αλλά, από την άλλη, δεν ήμουν και η πρώτη ασθενής που είχε δει μετά το lockdown», περιγράφει την εμπειρία που της αποκάλυψε ότι, αν και συνηθισμένη ως ηθοποιός να κάθεται σπίτι της μέχρι κάποιος να της «δώσει άδεια να κάνω αυτό στο οποίο είμαι καλή», αυτήν τη φορά ήταν και το κοινό, ο κόσμος, το συνδετικό στοιχείο όλων, που επίσης είχε μπει σε αναμονή.
Αλλά δηλώνει εντυπωσιαμένη από το πώς εκδηλώθηκε από τους καλλιτέχνες η ανάγκη να εκφραστούν: «οι τραγουδιστές της όπερας τραγουδούν από τα μπαλκόνι τους, οι χορευτές χορεύουν τα σόλο τους στο σαλόνι τους, οι DJs στήνουν τα σετ τους στις βεράντες τους». Το συμπέρασμα; «Η επικοινωνία είναι οπωσδήποτε μια ανάγκη και όχι μια επιθυμία. Και το ταλέντο έχει την ανάγκη να εκφραστεί», συμπληρώνει, αναφερόμενη στην αμφίδρομη επικοινωνία κοινού και καλλιτέχνη, «έναν δρόμο διπλής κατεύθυνσης όπου δύο επιφανειακά διαφορετικοί κόσμοι ζουν μαζί».
Αυτή η ανάγκη των δύο κόσμων να επικοινωνήσουν ανέδειξε κατά τη γνώμη της κάτι σημαντικό: ότι η κυβέρνηση δεν είναι το ίδιο με τις επιχειρήσεις. Ο ρόλος των κυβερνήσεων είναι «να ρυθμίζουν και να καθοδηγούν το αυξανόμενα περίπλοκο κοινωνικό τοπίο. Οι επιχειρήσεις είναι μέρος μόνο αυτού του τοπίου. Υγεία, υποδομές, νομικό σύστημα, εκπαίδευση: αυτές δεν είναι επιχειρήσεις. Είναι πρώτα και κύρια μέρος της κοινωνίας», σημειώνει, για να υπενθυμίσει ότι οι υποχρεώσεις μας και τα δικαιώματά μας μέσα σε αυτό το πλαίσιο αναδείχθηκαν ξεκάθαρα και με σκληρό τρόπο το τελευταίο εξάμηνο.
Τι αποκάλυψε, λοιπόν, ο κορονοϊός; «Την ευθραστότητα του κοινωνικού χώρου και τη στιβαρότητα της ανάγκης μας να μοιραζόμαστε. Την καταστροφική πλάνη του οικονομικού και κοινωνικού προγραμματισμού των τελευταίων 30 χρόνων», λέει, και συμπληρώνει ότι ο κορονοϊός κατέστρεψε την ιδέα της μικρής κυβέρνησης και ανέδειξε τη σημασία την κοινωνικής και οικονομικής δικαιοσύνης, όπως υπογραμμίστηκε και από το ακτιβιστικό κύμα του Black Lives Matter.
Πιστεύει ακόμα ότι οι τέχνες όπως τις ξεραμε είναι πια παρελθόν, καθώς η σχέση ανάμεσα στον καλλιτέχη και το κοινό άλλαξε δραματικά, αλλά δηλώνει αισιόδοξη για το μέλλον, και πιστεύει ότι η έμφαση τώρα θα δοθεί στο ίδιο το event, «Την υπέροχη περίσταση τού ότι βρισκόμαστε μαζί. Το να συγκεντρωνόμαστε και να βγαίνουμε έξω (ακόμα και στον οδοντίατρο), και πιστεύω ότι θα είναι στην πολιτική πρώτα και κύρια, στη διαμάχη και τη διαμαρτυρία».
Ποιες εικόνες τής έμειναν από την περίοδο του lockdown; «Το “I can’t breathe” γραμμένο στις μάσκες των διαδηλωτών του Black Lives Matter. Εκείνη η αυλή στην Ιταλία η γεμάτη με γείτονες που τραγουδούν. Εκείνη η ανώνυμη διαδηλώτρια Lady Godiva στο Πόρτλαντ, που στεκόταν γυμνή μπροστά στην αστυνομία. Οι ήσυχοι ουρανοί. Και ο πρόεδρος-αυτο-ανακηρυγμένη επιχειρηματική ιδιοφυΐα να προτείνει να κάνουμε ενέσεις αντισηπτικού».
Naked Athenahttps://t.co/ZYhu40qLl0 pic.twitter.com/J1GBorb8Pu
— Matthew Klug (@MatthewKlug) July 20, 2020
Αυτό που συνδέει όλες αυτές τις εικόνες είναι το γεγονός ότι πρόκειται για γεγονότα βαθιά πολιτικά, γιατί ο πολιτικός χώρος είναι ο χώρος στον οποίο συγκεντρωνόμαστε, λέει η Blanchett, και σε αυτόν τον χώρο, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, εκφράζουμε αυτό που θέλουμε.
Αυτή η ανάγκη να συγκεντρωνόμαστε μαζί είναι θεμελιώδης της ύπαρξής μας και αυτό υπογράμμισε ο κορονοϊός, καταλήγει, φέρνοντας τις κυβερνήσεις μπροστά σε μια διχαστική επιλογή, καθώς πρέπει να επιλέξουν τα μέτρα χαλάρωσης του lockdown – να επιλέξουν μεταξύ κοινότητας και οικονομίας.
Φυσικά, η τέχνη μπορεί να είναι επιχείρηση, «αλλά δεν είναι όλη η τέχνη επιχείρηση – και είναι αυτόν τον υπό εξαφάνιση χώρο όπου η ζωή και η τέχνη δεν έχουν να κάνουν με τα χρήματα, που πρέπει οι κυβερνήσεις να βοηθήσουν να προστατευτεί».
Το κείμενο της Cate Blanchett περιλαμβάνεται στο βιβλίο «Upturn: A Better Normal After Covid-19, edited by Tanya Plibersek», NewSouth, November 2020