Σαν σήμερα, στις 25 Φεβρουαρίου 1973, σημειώθηκε ένα από τα πιο πρωτοφανή εγκλήματα στα αστυνομικά χρονικά της Ελλάδας.
Ο Νίκος Κοεμτζής, μέσα σε μια στιγμή ανεξέλεγκτης οργής, επιτέθηκε με μαχαίρι σε θαμώνες του νυχτερινού κέντρου «Νεράιδα» στην Αθήνα, αφήνοντας πίσω του τρεις νεκρούς και επτά τραυματίες. Το αιματοκύλισμα αυτό προήλθε από μια διαφωνία που αφορούσε την «παραγγελιά» ενός τραγουδιού, κάτι που στην τότε νυχτερινή διασκέδαση αποτελούσε ιερό άγραφο νόμο.
Η αφορμή που πυροδότησε την τραγωδία
Ο Νίκος Κοεμτζής διασκέδαζε εκείνο το βράδυ στη «Νεράιδα» μαζί με τον αδερφό του, Δημοσθένη και τρεις φίλους τους. Λίγο μετά τις 2 τα ξημερώματα, ο Νίκος ζήτησε από την ορχήστρα να παίξει το τραγούδι «Οι Βεργούλες» (ή αλλιώς «Τα δυο χέρια πήρανε»), ως παραγγελιά για να χορέψει ο αδερφός του. Σύμφωνα με το άτυπο εθιμοτυπικό των μπουζουκιών εκείνης της εποχής, όταν δινόταν παραγγελιά, όλοι οι υπόλοιποι όφειλαν να αποχωρήσουν από την πίστα. Ωστόσο, τρεις αστυνομικοί που βρίσκονταν στο μαγαζί δεν υπάκουσαν και συνέχισαν να χορεύουν.
Ο Δημοσθένης Κοεμτζής διαμαρτυρήθηκε, ζητώντας από το μικρόφωνο σεβασμό στην παραγγελιά, αλλά οι αστυνομικοί φαίνεται πως αντέδρασαν ειρωνικά και τον απώθησαν. Αυτή η εικόνα εξαγρίωσε τον Νίκο Κοεμτζή, ο οποίος, χωρίς δεύτερη σκέψη, έβγαλε ένα στιλέτο και επιτέθηκε ανεξέλεγκτα σε όποιον βρισκόταν μπροστά του, σκορπώντας τον τρόμο μέσα στο κατάμεστο μαγαζί.
Τα θύματα και η δίκη
Από την επίθεση σκοτώθηκαν τρεις άντρες. O Μανόλης Χριστοδουλάκης, 28 ετών, υπενωμοτάρχης της Χωροφυλακής, o Δημήτρης Πεγιάς, 31 ετών, αστυφύλακας της Γενικής Ασφάλειας Αθηνών και ο Γιάννης Κούρτης, 34 ετών, μηχανικός και βαφέας αυτοκινήτων. Επιπλέον, επτά άτομα τραυματίστηκαν σοβαρά.
Ο Κοεμτζής και ο αδερφός του διέφυγαν από το σημείο, αλλά συνελήφθησαν λίγες ημέρες αργότερα. Τον Νοέμβριο του 1973, το δικαστήριο καταδίκασε τον Νίκο Κοεμτζή σε τριπλή θανατική ποινή και επτά φορές ισόβια. Ο αδερφός του, Δημοσθένης, καταδικάστηκε σε φυλάκιση τριών ετών για σωματικές βλάβες, ενώ ο στενός τους φίλος Θωμάς Καραμάνης αθωώθηκε λόγω αμφιβολιών.
Από την καταδίκη στην αποφυλάκιση
Ο Κοεμτζής έζησε για χρόνια με τον φόβο της εκτέλεσης, μέχρι που η κατάργηση της θανατικής ποινής στην Ελλάδα του έσωσε τη ζωή. Η ποινή του μετατράπηκε σε ισόβια κάθειρξη, όμως το 1996, έπειτα από 23 χρόνια στη φυλακή, το δικαστικό συμβούλιο Πάτρας αποφάσισε την υπό όρους αποφυλάκισή του.
Η μοναχική ζωή και το τέλος του
Μετά την αποφυλάκισή του, ο Νίκος Κοεμτζής ζούσε πουλώντας ένα βιβλίο με την αυτοβιογραφία του σε διάφορα σημεία της Αθήνας, κυρίως έξω από τα δικαστήρια της πρώην Σχολής Ευελπίδων και στο Μοναστηράκι. Στο βιβλίο του προσπαθούσε να αναλύσει την πράξη του και να κατανοήσει το τι τον ώθησε σε αυτήν.
Σε ένα απόσπασμα έγραφε:«Έψαχνα να βρω μια λύση, να διορθώσω το κακό που σκόρπισα… Υπέφερα τρομερά και προσπαθούσα απεγνωσμένα να ξεχωρίσω μια εικόνα από τη σφαγή και δεν μπορούσα… Κι ούτε τώρα μπορώ, αν και αγωνίζομαι ακόμα… Ως φαίνεται την ώρα που σκορπούσα τον θάνατο χωρίς να δουλεύει το μυαλό μου και κινιόμουν σαν ένα ρομπότ, με είχε κυριέψει ο δαίμονας ή το κτήνος που φωλιάζει μέσα μου».
Στις 23 Σεπτεμβρίου 2011, ενώ καθόταν στο σημείο όπου πουλούσε τα βιβλία του, υπέστη ανακοπή καρδιάς και άφησε την τελευταία του πνοή.
Η επίδραση στον πολιτισμό
Η ιστορία του Κοεμτζή ενέπνευσε την τέχνη, καθώς το 1979 ο Διονύσης Σαββόπουλος έγραψε το τραγούδι «Το μακρύ ζεϊμπέκικο για τον Νίκο», αφιερωμένο στην υπόθεσή του. Την επόμενη χρονιά, το 1980, ο Παύλος Τάσιος σκηνοθέτησε την ταινία «Παραγγελιά», με τον Αντώνη Αντωνίου στον πρωταγωνιστικό ρόλο και τον Αντώνη Καφετζόπουλου στον ρόλο του Δημοσθένη. Η ταινία θεωρείται μία από τις σημαντικότερες του ελληνικού κινηματογράφου, αναδεικνύοντας τις κοινωνικές συνθήκες που οδήγησαν στην έκρηξη βίας εκείνης της νύχτας.
Ιδιαίτερη αναφορά αξίζει στο ποίημα της Κατερίνας Γώγου, το οποίο ακούγεται στην ταινία «Παραγγελιά», και αποτυπώνει τη σκληρή πραγματικότητα πίσω από το έγκλημα: «Όταν σκοτώνεις, σκοτώνεις. Δε χορεύεις. Δε χορεύεις. Κι άμα χορεύεις, χορεύεις. Δε σκοτώνεις. Δε σκοτώνεις. Απλά είναι τα πράγματα.»
Διαβάστε επίσης για τον θυελλώδη έρωτα της Marianne Faithfull με τον Mick Jagger
Η υπόθεση του Νίκου Κοεμτζή παραμένει μέχρι σήμερα ένα από τα πιο συγκλονιστικά εγκλήματα στη σύγχρονη ελληνική ιστορία, καθώς αποτυπώνει την ένταση, τις αξίες και τις σκοτεινές πτυχές μιας εποχής που σημάδεψε την ελληνική κοινωνία.