Η δημόσια κοινοποίηση φωτογραφιών μας όταν αγοράζουμε κάποιο καινούριο αντικείμενο ή όταν βρισκόμαστε έξω για φαγητό, μπορεί να φαίνεται αβλαβής, ωστόσο μπορεί να επηρεάσει τόσο την τραπεζική ισορροπία όσο και την ψυχική μας ευεξία.
Σύμφωνα με έρευνα, αυτού του είδους η δέσμευση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης συνδέεται με αύξηση του άγχους, μείωση της αυτοπεποίθησης, καθώς και με αυξημένη πιθανότητα υπερβολικής κατανάλωσης. Περίπου το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού ασχολείται με τα social media, με τα νεαρά άτομα να περνούν τον περισσότερο χρόνο τους online. Ως εκ τούτου, η κατανόηση της επιρροής των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην υγεία και την ευημερία είναι κρίσιμη για τη μείωση σημαντικών βλαβών.
Οι δημοσιεύσεις που στοχεύουν στον καταναλωτή, προκαλούν κοινωνική σύγκριση
Βάσει της έρευνας που διεξήχθη, οι 900 φοιτητές από τη Σιγκαπούρη, ηλικίας 17-24, ερωτήθηκαν σχετικά με τις δραστηριότητες τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ώστε να διαπιστωθεί εάν οι πληροφορίες για κάποιο προϊόν, που συχνά διαφημίζονται, επηρεάζουν την ευημερία τους. Σε πλατφόρμες, όπως το Facebook και το Instagram, όλοι φαίνονται χαρούμενοι: απολαμβάνουν τις διακοπές τους, πηγαίνουν σε πολυτελή εστιατόρια, αγοράζουν πολυτελή προϊόντα και ρούχα. Και το ερώτημα ήταν εάν αυτή η «γυαλιστερή» απεικόνιση των πάντων έχει ψυχολογικό αντίκτυπο στους χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Προηγούμενη έρευνα έχει εξετάσει τον αντίκτυπο του χρόνου που αφιερώνεται στα κοινωνικά δίκτυα μαζικής επικοινωνίας, αλλά η εν λόγω έρευνα εξέτασε ειδικά τη σχέση μεταξύ του περιεχομένου που βασίζεται στον καταναλωτή και την ευημερία. Η έρευνα έγινε πρόσωπο με πρόσωπο σε πολλές πανεπιστημιουπόλεις, όπου οι συμμετέχοντες ανέφεραν οικειοθελώς τις συμπεριφορές τους σχετικά με τη χρήση των κοινωνικών μέσων, τη σύγκριση μεταξύ συνομηλίκων, την ευημερία και τα επίπεδα δαπανών. Τα δεδομένα αυτά διευκόλυναν την αξιολόγηση σχετικά με τον αντίκτυπο της κοινής χρήσης περιεχομένου που σχετίζεται με την κατανάλωση και την ευημερία.
Τα ευρήματα δείχνουν ότι όταν οι νέοι ενήλικες ασχολούνται με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δημιουργώντας και μοιράζοντας περιεχόμενο σχετικά με προϊόντα, μπορεί να δημιουργηθεί μία κατάσταση κοινωνικής σύγκρισης. Εν τέλει, αυτό βλάπτει την ψυχολογική τους γαλήνη, μειώνοντας την αυτοεκτίμηση τους και αυξάνοντας τα επίπεδα άγχους και ανησυχίας. Ωστόσο, τα προαναφερθέντα συναισθήματα, σε ορισμένες περιπτώσεις οδηγούν σε ανεξέλεγκτες δαπάνες.
Ενώ ο πολιτισμός της Σιγκαπούρης επικεντρώνεται σε μεγάλο βαθμό στον υλικό τρόπο ζωής, τα αποτελέσματα ισχύουν και για τους χρήστες κοινωνικών μέσων από την Αυστραλία, ιδιαίτερα για τους νέους. Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί η σύνδεση ανάμεσα στο προσανατολισμένο για κατανάλωση περιεχόμενο και της επικίνδυνης συμπεριφοράς αναφορικά με τις οικονομικές δαπάνες, συμπεριλαμβανομένων και των χρεών από πιστωτικές κάρτες.
Οι υγιείς οικογενειακές σχέσεις συμβάλουν στη συγκράτηση του προβλήματος
Οι αρνητικές επιπτώσεις ήταν πιο συχνές σε φοιτητές που θεωρούσαν ότι η υλιστική κατοχή και η οικονομική επιτυχία είναι τα «πολύ σημαντικά». Ωστόσο, όσοι δήλωσαν ότι έχουν καλή σχέση με τους γονείς τους, επηρεάστηκαν λιγότερο. Οι μαθητές που δήλωσαν πως ότι έχουν μία στενή και υγιή σχέση με τους γονείς τους, χρησιμοποιώντας προσωπικά μέτρα προσκόλλησης, υποστήριξης και ζεστασιάς, δεν υπέφεραν από τα ίδια συναισθήματα κατωτερότητας. Ενώ δεν υπέκυψαν καν στη συμπεριφορά που μπορεί να τα προκαλέσει.
Μεταξύ άλλων, η έρευνα έφερε επιπτώσεις στην κυβερνητική πολιτική και στα προγράμματα ευαισθητοποίησης των νέων. Η μελέτη έδειξε, επίσης, συνέπειες και για τους εμπόρους εξαιτίας των δυνητικά αρνητικών επιπτώσεων στη διαφήμιση προϊόντων μέσω ατόμων – influencers, ανθρώπων, όπως είναι οι bloggers μόδας και ομορφιάς, οι οποίοι λαμβάνουν κάποια προϊόντα δωρεάν ή πληρώνονται ώστε να τα διαφημίσουν.
Κείμενο: Κωνσταντίνα Ράικου