Μια συνηθισμένη βραδιά στην καρδιά του Βερολίνου, και ένα ραντεβού που δεν μοιάζει με κανένα άλλο: ο πελάτης περνά τις πόρτες ενός ιδιότυπου οίκου ανοχής, γνωστού ως Cybrothel, και καλείται να επιλέξει ανάμεσα σε 18 ρομποτικές sex dolls, καθεμία με διαφορετικό look και «προσωπικότητα».
Αν επιλέξει την εμπειρία με VR (εικονική πραγματικότητα), φοράει τα ειδικά γυαλιά και μπαίνει σε ένα ολόκληρο ψηφιακό σύμπαν σεξουαλικής φαντασίας, όπου δεν υπάρχουν όρια. Ή σχεδόν δεν υπάρχουν.
Το Cybrothel είναι το πρώτο cyber brothel της Ευρώπης -ένας συνδυασμός sex tech, τεχνητής νοημοσύνης και VR τεχνολογίας, με στόχο να προσφέρει μια εμπειρία που, σύμφωνα με τους ιδιοκτήτες, «σέβεται τις επιθυμίες και τα όρια του χρήστη χωρίς ντροπή ή ταμπού». Το κόστος ξεκινά από 99 ευρώ την ώρα, ενώ η επιχείρηση δηλώνει πλήρως νόμιμη, με αυστηρές πολιτικές υγιεινής και “κώδικες ηθικής” για τους επισκέπτες.
Ο εμπνευστής του Cybrothel, ο Αυστριακός καλλιτέχνης και σκηνοθέτης Φίλιπ Φούσενεγκερ, ξεκίνησε την ιδέα ως ένα καλλιτεχνικό performance το 2020. Όπως λέει, «ήθελα να διερευνήσω πού φτάνει η φαντασίωση όταν απελευθερώνεται από κάθε πραγματικότητα». Όμως η ιδέα σύντομα ξεπέρασε τα όρια της τέχνης και έγινε κανονική επιχείρηση -και ένα αντικείμενο έντονου δημόσιου διαλόγου.
Ο χώρος απευθύνεται κυρίως σε άντρες γύρω στα 30-40, αρκετοί από τους οποίους πηγαίνουν μαζί με τις συντρόφους τους. Το concept φαίνεται να προκαλεί την περιέργεια πολλών, αλλά και τη βαθιά ανησυχία άλλων. Τι σημαίνει για την κοινωνία μας το γεγονός ότι μια «ιδανική» σεξουαλική σύντροφος μπορεί πλέον να είναι ένα ρομπότ χωρίς ελεύθερη βούληση, χωρίς συναισθήματα, χωρίς «όχι»;
Οι κούκλες αυτές είναι εξοπλισμένες με ρεαλιστικά σώματα, αισθησιακή φωνή μέσω voice acting, και λειτουργούν σε πλήρη υποταγή. Όπως σημειώνει η συγγραφέας και ακτιβίστρια Λόρα Μπέιτς, που επισκέφτηκε το Cybrothel μυστικά, το πρόβλημα δεν είναι τόσο η τεχνολογία όσο η κουλτούρα που δημιουργείται, μια κουλτούρα όπου η σεξουαλική πράξη γίνεται μονόπλευρη, χωρίς διάλογο, χωρίς συναίνεση, χωρίς συνέπειες.
«Είναι τρομακτικό να βλέπεις τις κούκλες αυτές, συχνά παρατημένες, με σκισμένα μέλη, χωρίς φροντίδα -σαν να είναι αναλώσιμες. Σαν να επιτρέπουμε την κακοποίηση σε ένα ασφαλές πλαίσιο, απλώς επειδή το ‘θύμα’ δεν είναι ανθρώπινο» υποστηρίζει.
Ο ίδιος ο Φούσενεγκερ απαντά ότι πρόκειται για «φαντασία που δεν βλάπτει κανέναν» και ότι οι πελάτες είναι υποχρεωμένοι να σέβονται τον χώρο και τον εξοπλισμό. Ωστόσο, σε μια εποχή που η ενδοοικογενειακή και σεξουαλική βία εξακολουθεί να αποτελεί τεράστιο πρόβλημα -και στην Ελλάδα- η κουβέντα για τη σεξουαλική ηθική σε ψηφιακά περιβάλλοντα αποκτά άλλη βαρύτητα.
Η βιομηχανία του sex tech δεν περιορίζεται στους cyber οίκους ανοχής. Εφαρμογές όπως το Replika, με πάνω από 25 εκατομμύρια χρήστες παγκοσμίως, επιτρέπουν στους ανθρώπους να δημιουργήσουν «εικονικούς συντρόφους», με τους οποίους μπορούν να μιλούν, να φλερτάρουν, ακόμα και να έχουν ερωτικές συζητήσεις. Η λειτουργία NSFW (Not Safe For Work) προστέθηκε μετά από απαίτηση των χρηστών -και παρότι υπήρξαν αντιδράσεις, επανενεργοποιήθηκε μέσα στο 2023.
Και στην Ελλάδα, η χρήση παρόμοιων εφαρμογών έχει αρχίσει να γίνεται δημοφιλής, κυρίως σε νέους που αισθάνονται απομόνωση, κοινωνικό άγχος ή αδυναμία να σχετιστούν «παραδοσιακά». Είναι όμως αυτή μια υγιής διέξοδος; Ή απλώς ένα ψηφιακό υποκατάστατο της ανθρώπινης οικειότητας;
Η νευροεπιστήμονας Κέρι ΜακΙνέρνεϊ επισημαίνει ότι τέτοιες σχέσεις μπορεί να «προπονούν» τον εγκέφαλο να αναζητά την εύκολη ανταμοιβή:,μια επαφή χωρίς συναισθηματική δυσκολία, χωρίς ρίσκο, χωρίς αλληλεπίδραση. Στην ουσία, εκπαιδευόμαστε να σχετιζόμαστε με αντικείμενα και όχι με πρόσωπα.
Καθώς η τεχνολογία προχωρά, ανοίγει η πόρτα σε ένα νέο τοπίο σχέσεων: ρομποτικοί σύντροφοι, ψηφιακές φαντασιώσεις, εμπειρίες που δημιουργούνται αποκλειστικά για την ικανοποίηση του χρήστη. Δεν πρόκειται για επιστημονική φαντασία, αλλά για πραγματικότητα που εξελίσσεται μπροστά μας και που σε λίγα χρόνια θα είναι ευρέως διαθέσιμη, ίσως και στην Ελλάδα.
Αυτό το μέλλον, όμως, γεννά αναπόφευκτα ερωτήματα:
- Τι είδους σχέσεις θα έχουμε με τους άλλους όταν μπορούμε να επιλέγουμε «συντρόφους» που δεν έχουν καμία δική τους βούληση;
Ποια θα είναι η θέση της συναίνεσης, της αλληλοκατανόησης και της επικοινωνίας στον κόσμο του sex tech; - Και κυρίως, μήπως τελικά ξεμάθουμε να σχετιζόμαστε με ανθρώπους;
Όπως σημειώνει η Μπέιτς, «είναι άλλο πράγμα να φαντασιώνεσαι την απόλυτη υποταγή και άλλο να τη ζεις. Όταν παύεις να ακούς το ‘όχι’, τότε το ‘ναι’ χάνει κάθε νόημα».
Κι αν σήμερα ένα cyber brothel στη Γερμανία μοιάζει με κάτι μακρινό, δεν είναι. Η τεχνολογία τρέχει πιο γρήγορα από τη δημόσια συζήτηση.