Οι δημοφιλείς ταξιδιωτικές εκδόσεις Lonely Planet ανακοίνωσαν ότι πήραν «τη δύσκολη απόφαση να μειώσουν τις εκδοτικές τους δραστηριότητες στο άμεσο μέλλον».
Η εταιρεία διευκρίνισε ότι σταματούν «σχεδόν εντελώς» οι εργασίες στα κεντρικά γραφεία στη Μελβούρνη και το Λονδίνο και ότι θα γίνουν περικοπές θέσεων εργασίας, ενώ η έκδοση των ταξιδιωτικών οδηγών θα γίνεται πια από τα γραφεία του Δουβλίνου και του Τενεσί.
Το Lonely Planet ιδρύθηκε το 1973 όταν ένα ζευγάρι από την Αυστραλία, ο Tony και η Maureen Wheeler, δημοσίευσαν τον πρώτο τους οδηγό, «Across Asia on the Cheap», μετά από ένα μεγάλο ταξίδι τους, στο οποίο, ξεκινώντας από το Λονδίνο, διέσχισαν την Ασία και κατέληξαν στην Αυστραλία. Εκείνος ο πρώτος οδηγός, με τους χειρόγραφους χάρτες και το διάσημο σήμερα λογότυπο που σχεδίασε ο Tony, πούλησε τότε 1500 αντίτυπα. Την επιτυχία αυτήν ακολούθησαν οδηγοί για το Νεπάλ, την Αφρική, τη Νέα Ζηλανδία και τη Νέα Γουινέα.
Με τον οδηγό της Ινδίας, όμως, που εκδόθηκε το 1981, το Lonely Planet έγινε η πρώτη επιλογή των διψασμένων για περιπέτεια ταξιδιωτών του κόσμου, γεγονός που γεμίζει περηφάνια τον ιδρυτή Tony Wheeler, όπως εξομολογείται στον Guardian: «Πάντα χαίρομαι όταν κάποιος λέει “δε θα είχα πάει εκεί αν δε μου έδινε την ώθηση, δε μου έδειχνε τον δρόμο το Lonely Planet”».
Έτσι, μέσα στα χρόνια, οι εκδόσεις Lonely Planet έγιναν το αντίστοιχο ενός «φίλου που κάθεται δίπλα σου σε ένα μπαρ σε μια χώρα που μόλις έχεις φτάσει. Γεμάτου με έξυπνες, έμπειρες συμβουλές, ώστε να έχεις ένα ωραίο ταξίδι», όπως λέει ο βετεράνος συγγραφέας Ryan Ver Berkmoes, που έχει γράψει 130 οδηγούς όλα αυτά τα χρόνια για την εταιρεία.
Τώρα που ο κόσμος, ωστόσο, βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή, με το μέλλον και τον τρόπο των ταξιδιών και του τουρισμού να παραμένουν ασαφή, εν μέσω πανδημίας, ο Ver Berkmoes διευκρινίζει ότι το Lonely Planet δεν πουλούσε απλά χρηστικούς οδηγούς, αλλά άλλαξε ολόκληρη τη φιλοσοφία του ταξιδιού και έβαλε το ταξίδι στη ζωή των ανθρώπων, ένωσε τον κόσμο, ουσιαστικά, «βοήθησε να βγει το “ξένη” από τη φράση “ταξίδι σε ξένη χώρα”», δημιουργώντας mainstream οδηγούς για μέρη για τα οποία μέχρι τότε ελάχιστες πληροφορίες ήταν διαθέσιμες ευρέως.
Αλλά και στον τεχνολογικό τομέα η εταιρεία υπήρξε πρωτοπόρος, καθώς το blog της ξεκίνησε ήδη από το 1994, ακολούθησε το site και το πρωτοποριακό ταξιδιωτικό φόρουμ Thorn Tree, το 1996, ενώ ακόμα προσπαθούσαν να συνειδητοποιήσουν τι ακριβώς είναι το ίντερνετ και αν έχει κάποια χρησιμότητα για τους ταξιδιώτες… Το 2016, η online κοινότητα του Lonely Planet αριθμούσε 10 εκατομμύρια.
Ουσιαστικά, η πορεία του Lonely Planet αντικατοπτρίζει την ίδια την ανάπτυξη του μαζικού τουρισμού διεθνώς. Το 2017, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού των Ηνωμένων Εθνών εκτιμούσε ότι μέχρι το 2030 θα κυκλοφορούσαν 1,8 δισεκατομμύρια ταξιδιώτες στον κόσμο. Και μετά ενέσκηψε ο κορονοϊός…
Τώρα, τόσο ο ιδρυτής Tony Wheeler – που, καθώς ο ίδιος δεν έχει πια επίσημο ρόλο στο Lonely Planet, δηλώνει «σοκαρισμένος» από την ανακοίνωση για το κλείσιμο των γραφείων – όσο και ο Στέλιος Χατζηϊωάννου της EasyJet, πιστεύουν ότι, μετά την κρίση, τέτοιες εταιρείες θα είναι πια σαν να ξαναξεκινούν ως μικρές start-up επιχειρήσεις.
Αλλά θα ταξιδεύει πια ο κόσμος; Και πού θα πηγαίνει;
Σε αυτήν την ερώτηση, ο Wheeler απαντά πως δεν πιστεύει ότι αυτή η κρίση θα σημάνει και το τέλος του παραδοσιακού ταξιδιωτικού οδηγού, είτε του έντυπου είτε του ψηφιακού, και με αυτήν την άποψη συμφωνεί και ο Ver Berkmoes, που έζησε την κρίση που έφερε στα ταξίδια η 11η Σεπτεμβρίου του 2001 και το τσουνάμι του 2004. Και τότε, ο κόσμος είχε σταματήσει να ταξιδεύει, τα βιβλιοπωλεία επέστρεφαν απούλητους οδηγούς και η εταιρεία έχασε δεκάδες συνεργάτες. Μάλιστα, στην περίπτωση του τσουνάμι, το Lonely Planet συμμετείχε στην παγκόσμια ανθρωπιστική προσπάθεια τόσο με μεγάλες δωρεές εκ μέρους των Wheelers όσο και με τη συμμετοχή των συνεργατών της εταιρείας που βρίσκονταν στην περιοχή σε επιτόπου ανθρωπιστικά projects. Παράλληλα, το site οργανώθηκε έτσι ώστε να απαντά σε πρακτικές ερωτήσεις για το πώς μπορεί να βοηθήσει κανείς και πώς μπορεί να ταξιδέψει και να πάει στο σπίτι του.
Δυστυχώς, σήμερα ήρθε ξανά μια εποχή που τέτοιες ερωτήσεις επανέρχονται και, υπό αυτές τις συνθήκες, η αφοσίωση της εταιρείας στους ταξιδιωτικούς οδηγούς ίσως είναι κάπως καθησυχαστική. Γιατί, αν το μέλλον των ταξιδιών έρχεται στην ουσία με μια στροφή στο πιο προσεκτικό και πρακτικά πολύπλοκο παρελθόν, καθώς υπάρχει τεράστια αβεβαιότητα για το πώς θα ταξιδεύει ο κόσμος στο εξής, τελικά η έγκυρη ταξιδιωτική πληροφόρηση θα αποδειχθεί πολύτιμη.
Με πληροφορίες από τον Guardian