Τι είναι αυτό που δίνει νόημα στη ζωή; Αυτό το ερώτημα προσπαθεί να απαντηθεί από την αρχαιότητα, με κάποιους να υποστηρίζουν τις απολαύσεις του σώματος και κάποιους άλλους τις απολαύσεις του μυαλού.
Όσοι υποστηρίζουν την ηδονή, ορίζουν τη χαρά ως την εμπειρία της απόλαυσης και την απουσία του πόνου. Κάπως έτσι, καταλήγουμε ότι μία ουσιαστική ζωή συμπληρώνεται από τις σαρκικές απολαύσεις και γενικότερα από απολαύσεις του σώματος, όπως είναι το junk food και το ποτό, αλλά και δραστηριότητες, όπως ο χορός και τα σπορ. Βεβαίως, δεν θα μπορούσε να λείπει η μεγαλύτερη των σαρκικών ηδονών, το σεξ!
Από την άλλη τώρα, όσοι υποστηρίζουν το αντίθετο, λένε πως η ευδαιμονία είναι αυτή που δίνει το νόημα στη ζωή. Πιο συγκεκριμένα, ο όρος αυτός, θέλει να πει πως οι ουσιαστικές χαρές της ζωής έρχονται από το μυαλό και την άσκηση αυτού. Οι υπέρμαχοι της ευδαιμονίας, λοιπόν, καταλήγουν ότι μία ζωή επιμόρφωσης και περισυλλογής αποδεικνύεται πιο σημαντική μακροπρόθεσμα, απ’ότι μία ζωή με σαρκικές απολαύσεις μόνο. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι οι απολαύσεις του σώματος πρέπει να απορρίπτονται, απλώς ότι πρέπει ο κάθε άνθρωπος να βάζει σε σειρά τις προτεραιότητές του.
Σύμφωνα με τον ψυχολόγο Todd Kashdan και τους συναδέλφους του στο Πανεπιστήμιο George Mason, οι περισσότερες έρευνες ως τώρα σχετικά με το ευ ζην, επικεντρώνονταν στο κομμάτι της ευδαιμονίας μόνο, λόγω του πουριτανισμού που ακόμα επικρατεί. Ωστόσο, υπήρξαν και έρευνες που εστίασαν στη σεξουαλικότητα, όμως στην αρνητική της πλευρά, δηλαδή στο κομμάτι της οικειότητας που υπάρχει στις σχέσεις, στη σεξουαλική βία και τον εξαναγκασμό.
Αντίθετα, ο Kashdan και η ομάδα του προτίμησαν να ερευνήσουν τη θετική πλευρά της σεξουαλικότητας, θέτοντας το εξής ερώτημα: Η σεξουαλική δραστηριότητα οδηγεί σε αυξημένη αίσθηση του νοήματος στη ζωή; Προκειμένου, λοιπόν, να πραγματοποιήσουν αυτήν την έρευνα, επέλεξαν 152 φοιτητές, οι οποίοι συμφώνησαν να απαντήσουν στις ερωτήσεις της έρευνας, πριν ] πέσουν για ύπνο, κάθε βράδυ για τρεις εβδομάδες. Προτού, όμως, ξεκινήσει η διαδικασία, έδωσαν κάποια στοιχεία για τους εαυτούς τους:
Κατάσταση σχέσης: 64% των συμμετεχόντων βρίσκονται σε σχέση, κάποιοι από αυτούς έβγαιναν, ενώ κάποιοι είτε συγκατοικούσαν είτε ήταν παντρεμένοι.
Οικειότητα σχέσης: όσοι βρίσκονταν σε σχέση απάντησαν σε ερωτήσεις που αφορούσαν το πόσο κοντά νιώθουν με το/τη σύντροφο τους.
Διάρκεια σχέσης: επιπλέον απάντησαν και σε ερωτήσεις σχετικά με τη διάρκεια της σχέσης τους. Οι περισσότεροι κυμαίνονταν από 1 έως 5 χρόνια.
Κάθε βράδυ, λοιπόν, λίγο πριν κοιμηθούν, οι διαγωνιζόμενοι απαντούσαν στα εξής θέματα:
Νόημα στη ζωή: «Πόσο νόημα πιστεύεις ότι είχε σήμερα η ζωή σου;»
Θετική και αρνητική επίδραση: 4 επίπεδα θετικής διάθεσης (ενθουσιασμός, χαρά, ικανοποίηση, διέγερση) και 4 επίπεδα αρνητικής διάθεσης (ντροπή, απογοήτευση, άγχος, λύπη).
Από τις απαντήσεις, ο Kashdan και η ομάδα του συμπέραναν πως η σεξουαλική δραστηριότητα ήταν συνδεδεμένη τόσο με τη θετική διάθεση όσο και με την αίσθηση του νοήματος στη ζωή, χωρίς ωστόσο να διευκρινίζεται ποιο προκαλεί ποιο. Αυτό σημαίνει, ότι μπορούμε να πούμε πως είτε το σεξ δημιουργεί χαρούμενους και ολοκληρωμένους ανθρώπους, είτε οι χαρούμενοι και ολοκληρωμένοι άνθρωποι κάνουν περισσότερο σεξ.
Για να διαλευκανθεί αυτό το ερώτημα προχώρησαν σε μία ακόμα παρατήρηση. Εξέτασαν εάν η σεξουαλική δραστηριότητα σε μία ημέρα συσχετίζεται με θετική διάθεση και αίσθημα εκπλήρωσης την επόμενη ημέρα. Πράγματι, ήταν. Στη συνέχεια, εξέτασαν εάν η θετική διάθεση και η έννοια του νοήματος στη ζωή την πρώτη ημέρα, προέβλεπε σεξουαλική δραστηριότητα τη δεύτερη ημέρα. Κάτι τέτοιο δεν επιβεβαιώθηκε.
Με άλλα λόγια, η ανάλυση αυτή έδειξε ότι το σεξ οδηγεί σε θετική διάθεση και αίσθημα εκπλήρωσης, το οποίο συνεχίζεται και την επόμενη μέρα. Οι ερευνητές ισχυρίζονται πως η πρακτική του σεξ είναι αυτή που κάνει τους ανθρώπους πιο χαρούμενους και ολοκληρωμένους, και όχι ότι η χαρά τους είναι αυτή που τους ωθεί στο να κάνουν περισσότερο σεξ.
Επιπλέον, η έρευνα έδειξε πως δεν υπήρξαν διαφορές στη θετική διάθεση της σεξουαλικής πράξης ανάμεσα σε αυτούς που βρίσκονταν σε μόνιμη σχέση και σε αυτούς που προτιμούσαν το περιστασιακό σεξ. Αυτό απέδειξε λανθασμένη τη σοφία που ήθελε τη σεξουαλική πράξη να είναι πιο ικανοποιητική, όταν βρίσκεται στο πλαίσιο της σχέσης, σε αντίθεση με τον περιστασιακό έρωτα.
Ένα από τα πιο θετικά ευρήματα της θετικής ψυχολογίας είναι ότι οι ουσιαστικές κοινωνικές σχέσεις είναι οπωσδήποτε καταλυτικές για το αίσθημα της ευημερίας και του σκοπού στη ζωή. Όταν οι άλλοι δείχνουν ενδιαφέρον και έγνοια για εμάς, τότε νιώθουμε απόλυτα ικανοποιημένοι. Αντιστοίχως, όταν και εμείς εκφράζουμε το ενδιαφέρον μας για τους άλλους νιώθουμε ότι υπάρχει νόημα στη ζωή μας.
Τέλος, ο Kashdan και οι συνεργάτες του υποστηρίζουν πως το σεξ με έναν παρτενέρ δεν πρόκειται απλώς για μία σαρκική απόλαυση, αλλά για μία κοινωνική πράξη που ενισχύει τη διάθεση και το αίσθημα πληρότητας που νιώθουμε.
Κείμενο: Κωνσταντίνα Ράικου