Η Ομόνοια είναι πλέον μία περιοχή παρεξηγημένη, μια περιοχή που «αποφεύγουμε» παρότι αποτελεί το κέντρο της πόλης. Μια περιοχή που αναγκαστικά διασχίζουμε. Η συνύπαρξη της ακμής και της παρακμής, του σύγχρονου και του διαχρονικού, της ομορφιάς και του χάους.
Η παράσταση «Ο Κύκλος της Ομόνοιας» μέσα από ιστορικά κείμενα, προσωπικές καταγραφές, πλάνα του «σήμερα», εικόνες του «τότε» και έναν ζωντανό περίπατο γύρω από την πλατεία μας έδειξε σε μόλις μία ώρα και ένα τέταρτο όλες τις ομορφιές και τα ιστορικά κρυφά σημεία που βρίσκονται τριγύρω της. Το υλικό της παράστασης έχει ως αφετηρία τα «Ημερολόγια Ομονοίας» της Κωνσταντίνας Θεοδώρου και συνδυάζεται με παράλληλη performance και οπτικοακουστικό υλικό.
«Η Ομόνοια είναι το τέλος, δεν είναι η αφετηρία. Οι πλατείες και οι άνθρωποι παίρνουν το σχήμα που υπάρχει γύρω τους. Για να σχεδιάσουμε το παρόν, πρέπει να ξεκινήσουμε από το παρελθόν. Νοσταλγία. Νομίζουμε πως είναι ελληνική λέξη, αλλά δεν είναι. Ξεκίνησε ως ιατρικός όρος. Η επιστροφή στο «σπίτι» ίσως και να μην καταλήγει πάντα σε κάτι καλό. Ειδικά όταν το αντικείμενο της επιθυμίας μεταφέρεται σε μακρινούς τόπους. Η πλατεία χάθηκε ξανά και ξανά πολλές φορές μέσα στον χρόνο. Οι τουρίστες συρρέουν για να δουν την πόλη που πήρε την απόφαση να αυτοαναφλεγεί».
Η πλατεία παρουσιάζεται ανάλαφρη, σαν μια ρομαντική ταινία, και η αφήγηση ξεκινά από τα χρόνια που «η Αθήνα ονειρευόταν να γίνει Ευρώπη». Η Ομόνοια θεωρούνταν το κέντρο καθώς εκεί θα φιλοξενούσε το Παλάτι. Αυτό δεν έγινε ποτέ. Ήταν η αφετηρία ενός εξοχικού περιπάτου προς την Κηφισιά, ένας χώρος για φλερτ καθώς τα κορίτσια μπορούσαν και εκείνα να πηγαίνουν στα καφέ που βρίσκονταν τριγύρω, ένας χώρος συναθροίσεων και κοινωνικών συναναστροφών. Το 1880 σηματοδοτεί το τέλος της ρομαντικής εποχής και η Ομόνοια χάνει τον κοσμικό της χαρακτήρα και μετατρέπεται σε συγκοινωνιακό κόμβο. Πλέον δεν βλέπεις ψυχές, αλλά φώτα και η όψη του κέντρου αλλάζει, όσο αλλάζουν και οι εποχές.
Το 1950 ξεκινά η εποχή της ανοικοδόμησης και 9 χρόνια μετά τα δύο άκρα της πόλης, Πειραιάς και Κηφισιά, ενώνονται υπόγεια με τον ηλεκτρικό και φτιάχνεται το συντριβάνι. Το έτος αυτό αποτελεί και την έναρξη μιας νέας εποχής για την πλατεία. Με τα χρόνια, η Ομόνοια μετατρέπεται σε στέκι διανοούμενων, σε θησαυρό κλασικιστικών αρχιτεκτονικών κτηρίων, σε κέντρο εξεγέρσεων και διαδηλώσεων. Η Ομόνοια του σήμερα δεν έχει καμία σχέση με την Ομόνοια του τότε και μετά την σύντομη ιστορική αναδρομή, ξεκινά μία ζωντανή performance, ένας περίπατος – αφήγηση.
Μια performance για πλάνα που έμειναν στη μέση και την επιμονή της ζωής σε μια περιβάλλουσα συνθήκη διαρκούς στασιμότητας. Ένα παραστασιακό δοκίμιο για τις νοσταλγικές κατασκευές, για τη δόμηση της πόλης και τη δυνατότητα εξόδου. Μια ιστορική αναδρομή στην ιστορία της Ομόνοιας, ένα τραγούδι για εφήμερες ουτοπίες, ένας περίπατος στις τέσσερις εποχές.
«Πως να ξεμπλέξεις από αυτήν; Η Ομόνοια έχει μια μαγνητική δύναμη που σε κρατάει εκεί. Είναι από μόνη της ένα περίπλοκο δίκτυο».
Η περιήγηση περιλάμβανε μια βόλτα στο φωτισμένο κέντρο της πλατείας όπου συχνά κοντοστεκόμασταν στις ιστορικές γωνιές του. Μία από αυτές ήταν το Hotel Cosmopolit, το ξενοδοχείο που έμενε ο Καβάφης όταν ερχόταν στην Αθήνα. Η βόλτα συνεχίζεται στη Βεραντζέρου, τον δρόμο με τα περισσότερα ξενοδοχεία από όλους τους δρόμους της Αθήνας. Ένας δρόμος γεμάτος υποσχέσεις, ένας δρόμος – σταθμός για τους ταξιδιώτες του τότε. Η 3η Σεπτεμβρίου ήταν ο δρόμος που θα φιλοξενούσε τους βασιλικούς κήπους, αν είχε χτιστεί το Ανάκτορο, που από την μία θα ατένιζε το παρελθόν, την Ακρόπολη, και από την άλλη το μέλλον, τα Πατήσια, την Κυψέλη, την Βικτώρια.
Πλατεία Ανακτόρων, πλατεία Όθωνα· η πλατεία άλλαξε πολλά ονόματα μέχρι το 1863 όπου μετά την σύγκρουση Ορεινών και Πεδινών η πλατεία πήρε το σημερινό της όνομα. Ένα τεράστιο δέντρο φύτρωσε στο κέντρο της, όμως το έκοψαν και αποφάσισαν να την κλείσουν γύρω γύρω. Ιστορικό σημείο της πλατείας, το κέντρο διασκέδασης «Έλατος», ένα μαγαζί για όλους εκείνους που τους έλειπε η ελληνική μουσική. Άνοιξε το 1918 και έκλεισε το 2007 ενώ τα 60’s και 70’s ήταν οι δεκαετίες της ακμής του. Ο κόσμος περίμενε σε ουρές γύρω από το τετράγωνο για να βρει ένα τραπέζι και ήταν το μοναδικό κέντρο διασκέδασης της περιοχής. Οι ομογενείς του εξωτερικού έκαναν υπεραστικά τηλέφωνα για να ακούσουν έστω και λίγο μουσική που τους θύμιζε την πατρίδα τους ενώ το μόνο που έχει μείνει σήμερα για να το θυμίζει είναι μια παλιά επιγραφή. Η βόλτα κατέληγε στον «Πολυχώρο 8», με μία ιδιαίτερη performance και πολύ τραγούδι. Έχοντας ταξιδέψει νοερά στην Ομόνοια του τότε, αναλογιζόμαστε συνέχεια:
«Για τρία πράγματα ξεχωρίζει η Ομόνοια: τα λουλούδια, τους καλούς καφέδες και τις αποτυχημένες επαναστάσεις. Τη νύχτα στην Αθήνα, νομίζεις πως ο κόσμος ξεκινά από εδώ. Ένα κουβάρι δρόμων ξετυλίγεται μπροστά σου. Δρόμοι δίχως προορισμό. Ο ταξιδιώτης θα φτάσει. Ίσως. Σε χίλια χρόνια το μόνο που θα έχει μείνει είναι οι δρόμοι που χαράξαμε μαζί. Ο κύκλος είναι ένα δυνατό σχήμα. Ο κύκλος είναι παγίδα. Ο κόσμος ρέει».
Δημιουργία: συλλογική/η ομάδα
Συμμετέχουν: Κωνσταντίνα Θεοδώρου, Γεωργία Καρύδη, Μαίρη Λούση, Γκίγκη Αργυροπούλου/Ευαγγελή Φίλη
Σκηνοθεσία: Γκίγκη Αργυροπούλου
Βίντεο: Κωνσταντίνα Θεοδώρου
Βοηθός σκηνοθέτη: Ευαγγελή Φίλη
Βοηθός παραγωγής: Καρολίνα Καλλικούρδη
mkultraperformance.wordpress.com
Περισσότερες πληροφορίες: https://8athens.wordpress.com
Από την Όλγα Κουτρουμάνου