Το Καρναβάλι των Γυναικών, που διεξάγεται κάθε χρόνο την περίοδο των Αποκριών στην μικρή και γραφική πόλη της Πρέβεζας, έχει τη δική του ιδιαίτερη ιστορία, και παρά το γεγονός ότι μετράει περισσότερα από 60 χρόνια ζωής, ελάχιστοι είναι αυτοί που σήμερα ξέρουν την ιστορία του. Με αφορμή λοιπόν την φετινή του διεξαγωγή, θα κάνουμε ένα ταξίδι πίσω στον χρόνο, για να ανακαλύψουμε τις όμορφες και άγνωστες πτυχές αυτής της διοργάνωσης, που φέρει καθαρά γυναικεία υπογραφή.
Όταν ο χρόνος άλλαζε, οι διαδικασίες προχωρούσαν γρήγορα, και οι προετοιμασίες κυλούσαν πυρετωδώς. Οι μοδίστρες έπρεπε να τελειώσουν όλα τα κοστούμια, έτσι ώστε να τα δοκιμάσουν οι πελάτισσες, και αν κάποιο χρειάζονταν αλλαγή, τότε αυτή να γίνει έγκαιρα, για να είναι εκείνο το βράδυ όλα στην εντέλεια. Οι γυναίκες της παλιάς Πρέβεζας δεν είχαν και πολλές διεξόδους για διασκέδαση στην πόλη, και το Καρναβάλι τους έδινε μία ευκαιρία να «ξεσκάσουν» και να αισθανθούν για λίγο ελεύθερες, έξω από την κοινωνική θέση που τους καταλόγιζαν. Σε μία πατριαρχική κοινωνία, όπως αυτή της Πρέβεζας, οι γυναίκες δεν επιτρέπονταν καν να πάνε στα καφενεία. Μόνο οι άντρες είχαν «εισιτήριο διαρκείας» στα κοινωνικά δρώμενα, ενώ οι γυναίκες έψηναν καφέδες στα σπίτια, ή μαζεύονταν σε καμιά αυλή να ανταλλάξουν τα νέα τους. Την περίοδο όμως του καρναβαλιού τα πράγματα άλλαζαν ελαφρώς…
Το Καρναβάλι των Γυναικών ήταν μία εκδήλωση στην οποία συμμετείχαν αποκλειστικά και μόνο γυναίκες, μικρές και μεγάλες. Η παρέλαση γίνονταν την Πέμπτη πριν από την Καθαρά Δευτέρα, και λάμβανε χώρα στην παραλία της πόλης, όπου ο κόσμος μαζεύοταν περιμετρικά της οδού, για να θαυμάσει τις όμορφες στολές και τις ελκυστικές γυναικείες παρουσίες. Σε σύγκριση όμως με το σημερινό καρναβάλι, που τα κοστούμια δεν είναι τόσο ακριβά, εκείνα ήταν σκέτα έργα τέχνης. Οι περισσότερες γυναίκες τα σχεδίαζαν πολύ πριν τη διεξαγωγή του καρναβαλιού, ενώ οι πιο παλιές ξεκινούσαν να φτιάχνουν τα κοστούμια τους μέχρι και ένα χρόνο νωρίτερα! Αγόραζαν περιοδικά από το εξωτερικό, τα οποία ο ταχυδρόμος τους έφερνε συνωμοτικά στην αυλόπορτα, και τα μελετούσαν προσεχτικά για να πάρουν ιδέες. Οι περισσότερες γυναίκες καθώς τα διάβαζαν, άκουγαν στο ραδιόφωνο ιταλικούς σταθμούς – που πιάνουν από Πρέβεζα – και έπαιρναν πολλά ερεθίσματα από τη γείτονα χώρα. Οι πιο πλούσιες δε Πρεβεζάνες είχαν επισκεφτεί το Μπάρι και τη Βενετία και έφερναν ιδέες, υφάσματα και μάσκες από εκεί, για να τα επεξεργαστούν και να δουλέψουν πάνω σ’ αυτά την επόμενη εμφάνισή τους. Οι στολές τους ήταν αληθινά κομψοτεχνήματα, δουλεμένες στη λεπτομέρεια, από έμπειρα χέρια μοδιστρών, που έκαναν τη νύχτα μέρα, για να μπορέσουν να ράψουν εκείνα τα χρυσοποίκιλτα και γεμάτα πτυχώσεις και στρας φουστάνια.
Όλες οι γυναίκες ανεξαιρέτως φρόντιζαν να δείχνουν πανέμορφες εκείνη την ημέρα, ενώ για πολλές ήταν και μία καλή ευκαιρία να βρουν σύντροφο, καθώς έδειχναν το πρόσωπό τους στην κοινωνία και επιδείκνυαν την ενηλικίωση και την ομορφιά τους. Δεν ήταν μάλιστα λίγοι εκείνοι, που με το τέλος της παρέλασης φλέρταραν τα κορίτσια, και τους ζητούσαν ραντεβού.
Κάθε κοστούμι είχε μία ξεχωριστή ιστορία να πει, μετέδιδε ένα μήνυμα, ενώ τα γκρουπ ανταγωνίζονταν μεταξύ τους για το ποιο θα έχει την καλύτερη στολή. Γι’ αυτό και το καλύτερο κοστούμι κρίνονταν στη λεπτομέρεια, στη ραφή και την έμπνευση. Οι γυναίκες φρόντιζαν όμως πέρα από αυτό, να περιποιηθούν τα μαλλιά τους, να βρουν καλά και άνετα παπούτσια, και φυσικά ένα καλό άρωμα, που θα τους μείνει και μετά την εκδήλωση. Μάλιστα, οι περισσότερες την ώρα της παρέλασης κρατούσαν στα χέρια τους γλυκίσματα, που είχαν ετοιμάσει οι ίδιες από το σπίτι τους ή τα είχαν αγοράσει από τα ζαχαροπλαστεία της πόλης, και τα έδιναν σε όσους παρευρίσκονταν στη γιορτή. Μέσα σ’ αυτή την χρωματιστή και ευχάριστη φρενίτιδα οι γυναίκες ξεχνούσαν για λίγο τις δυσκολίες και τις “απαγορεύσεις” της καθημερινότητας, και όλες μαζί δημιουργούσαν στιγμές τόσο μοναδικές, που θα τις συζητούσαν για εβδομάδες μετά τη λήξη του καρναβαλιού.
Όταν τελείωνε η πομπή με τις στολές, και αφού έκλεινε η μουσική στους δρόμους κι ο κόσμος επέστρεφε σιγά σιγά στα σπίτια του, ακολουθούσε αυστηρά γυναικείο πάρτι στο καλύτερο ξενοδοχείο της πόλης, το Margarona Hotel. Στην αίθουσα τελετών του κινηματογραφικού αυτού ξενοδοχείου, με τους μεγάλους πολυελαίους, τις απέραντες βεράντες και τα αριστοκρατικά έπιπλα, οι γυναίκες έτρωγαν, έπιναν, τραγουδούσαν και χόρευαν μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες, ενώ μάλιστα έπαιζαν και διάφορα παιχνίδια. Φυσικά αυτό που έκανε για εκείνες εντυπωσιακή την βραδιά ήταν η ολοκληρωτική απουσία των αντρών, οι οποίοι είχαν «αποκλειστεί» από αυτήν την privé κατάσταση.
Έκτοτε, κάποια πράγματα έχουν καταφέρει να επιβιώσουν στο χρόνο, και κάποια άλλα έχουν χαθεί ανεπιστρεπτί. Η λάμψη εκείνων των εποχών, τα βουρκωμένα από ενθουσιασμό μάτια των γυναικών, τα υπέρλαμπρα κοστούμια και η αγνότητα της διασκέδασης είναι πράγματα που σήμερα φαντάζουν πολύ μακρινά. Όμως, οι Πρεβεζάνοι ξέρουν ακόμη σήμερα πώς να διασκεδάζουν σωστά και τις μέρες της Αποκριάς η πόλη μετατρέπεται σε ένα υπαίθριο και ατελείωτο πάρτι, στο οποίο συμμετέχουν άντρες και γυναίκες όλων των ηλικιών. Το Καρναβάλι των Γυναικών έχει μεταφερθεί πλέον Παρασκευή, ενώ το Σαββατοκύριακο ακολουθεί το Καρναβαλικό Κομιτάτο και το κάψιμο του Καρνάβαλου στην θάλασσα. Από κάποιο παράθυρο στην Εθνικής Αντιστάσεως ή στο Σεϊτάν Παζάρι, κάποια ηλικιωμένα και θηλυκά ζευγάρια ματιών βλέπουν τη γιορτή και αναπολούν εκείνες τις λαμπρές νύχτες, όπου ο νυχτερινός ουρανός της πόλης φωτίζονταν από τα πυροτεχνήματα, που οι δρόμοι πλημμύριζαν από μουσική και κόσμο και που η πόλη μύριζε σαν αληθινή και ακαταμάχητη γυναίκα.
Από τον Νικόλαο Μπάρδη