O Robert Venturi, ένας από τους πιο σπουδαίους αρχιτέκτονες και θεωρητικούς της σύγχρονης τέχνης, πέθανε στις 18 Σεπτεμβρίου του 2018, σε ηλικία 93 χρονών.
Παντρεμένος με την αρχιτέκτονα και συνεργάτιδά του Denise Scott Brown, συνείσφερε με το έργο του στο μεταμοντέρνο (postmodern) κίνημα αρχιτεκτονικής και τέχνης. Σε αυτό το μικρό αφιέρωμα, καταγράψαμε 5 πράγματα που μας έμαθε ο Robert Venturi μέσα από το τεράστιο έργο του.
Less is Bore
Η φράση “Less is a Bore” που διαβάσαμε στο βιβλίο του “Complexity and Contradiction”, αποτέλεσε το μεταμοντέρνο αντίδοτο στο “Less is More” του αρχιτέκτονα Mies Van Der Rohe. Ο Venturi ήταν από τους πρώτους αρχιτέκτονες της γενιάς του που απέρριψαν το μοντέρνο κίνημα αρχιτεκτονικής. Πέρασε μεγάλο μέρος της ζωής του γράφοντας κριτικές ενάντια στο μοντέρνο κίνημα.
Το Las Vegas
Ο Venturi ταξίδεψε με την σύζυγό του στο Las Vegas και μελέτησαν την αρχιτεκτονική και την πολεοδομία της περιοχής δημοσιεύοντας το 1972 το βιβλίο “Learning from Las Vegas”. Σε αυτό το βιβλίο δεν μαθαίνουμε απλώς την ιστορία μιας πόλης μέσα από την αρχιτεκτονικής της, αλλά και μια ολόκληρη κουλτούρα διασκέδασης. Τα καζίνο, οι ριβιέρες και τα πελώρια ξενοδοχεία μελετώνται ως παραδείγματα της αρχιτεκτονικής της εποχής εκείνης.
Τα ομιλούντα κτήρια
Ο Venturi είχε δηλώσει πως σε μια πόλη όπως το Las Vegas το οικείο γίνεται ανοίκειο και πως τα κτήρια επικοινωνούν. Πως συμβαίνει αυτό; Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτέλεσε το Duck Restaurant, ένα κτήριο που είχε σχήμα πάπιας και σε όλους φαίνονταν παράξενο. Όμως η μορφή του δεν είναι καθόλου τυχαία γιατί με αυτό τον τρόπο το εστιατόριο προσέλκυε πελάτες αλλά παράλληλα φανέρωνε και την ταυτότητά του άμεσα. Έτσι τα κτήρια όχι μόνο επικοινωνούν, αλλά μπορούν να συμβολίζουν ή να υπαινίσσονται κάτι. Μπορούν να σχολιάζουν το παρόν, το παρελθόν ακόμα και τα cliché. Ο Venturi είχε σχολιάσει: «Η σημασία του συμβολισμού και του υπαινιγμού στην αρχιτεκτονική των μεγάλων διαστάσεων και της ταχύτητας, αποδεικνύει ότι οι άνθρωποι, ακόμα και οι αρχιτέκτονες, διασκεδάζουν με την αρχιτεκτονική που τους θυμίζει κάτι άλλο».
Η αρχιτεκτονική δεν είναι αυτό που φανταζόμασταν
«Σαν αρχιτέκτονας προσπαθώ να καθοδηγούμαι όχι από την συνήθεια, αλλά από την συνειδητή αίσθηση του παρελθόντος- από το προηγούμενο, προσεκτικά θεωρημένο», είχε σχολιάσει. «Σαν καλλιτέχνης, γράφω ειλικρινά για το τι μου αρέσει στην αρχιτεκτονική: η πολυπλοκότητα και η αντίφαση. Τι μας αρέσει, τι μας κεντρίζει το ενδιαφέρον, τι μπορούμε να μάθουμε για αυτό που πραγματικά είμαστε».
Πόσα πράγματα μπορεί να συνδυάσει η αρχιτεκτονική σε ένα κτήριο
Στο βιβλίο που έγραψε με την σύζυγό του “Complexity and Contradiction” χρησιμοποίησε ως παράδειγμα την κατοικία της μητέρας του για να εξηγήσει το πόση πολυπλοκότητα και αντίφαση μπορεί να υπάρξει σε ένα κτήριο. Επικεντρώθηκε στο πως μέσα από ένα οποιοδήποτε στοιχείο ενός κτηρίου μπορεί να ανακαλύψει κανείς τις ρίζες και τις επιρροές από την αρχιτεκτονική και την ιστορία της τέχνης.