Art & Design

Η Φινλανδία γιορτάζει 100 χρόνια design και έχει μια πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία

Όλα ξεκίνησαν το 1917, όταν η Φινλανδία κήρυξε την ανεξαρτησία της από τη Ρωσία και υπήρξε έντονη η επιθυμία να εξερευνηθεί και να εκφραστεί η εγχώρια κουλτούρα.

Οι αρχιτέκτονες και οι σχεδιαστές οικοδόμησαν το νέο κράτος, επιφορτισμένοι με το χρέος της διαμόρφωσης των νέων σπιτιών και δημόσιων χώρων που χρειαζόταν η χώρα, καθώς η οικονομία σημείωνε ανάπτυξη και η αγροτική κοινωνία άρχισε να εκβιομηχανίζεται.

Πολλοί βρήκαν μεγάλες ευκαιρίες από τη μετάβαση της Φινλανδίας σε ένα ανεξάρτητο σύγχρονο κράτος, όπως ο διεθνούς φήμης αρχιτέκτονας Alvar Aalto. Κατά τη διάρκεια της μακράς καριέρας του, ακολούθησε ένα επαναστατικό στυλ σχεδίασης που συνδυάζει λειτουργικότητα με φυσικά υλικά και οργανικές μορφές.
Ο Aalto ήταν ένας μεγάλος πρεσβευτής της φινλανδικής σχεδίασης σε μια εποχή που οι Φινλανδοί σκέφτονταν πώς θα παρουσιάζονται στον υπόλοιπο κόσμο. Όταν ο Aalto σχεδίασε το Sanatorium Paimio το 1932, εφάρμοσε τη λειτουργική του προσέγγιση στο κτίριο όπως και στα έπιπλα μέσα σε αυτό.


Σύντομα, ίδρυσε την Artek, εταιρεία σχεδιασμού που συνδυάζει την τέχνη και την τεχνολογία για να επιφέρει βελτιώσεις στην καθημερινή αστική ζωή. Μέχρι σήμερα το έργο του Aalto συνεχίζει να είναι σεβαστό.

Το έργο του σχεδιαστή Kaj Franck είναι η επιτομή της προοδευτικότητας και της κοινωνικής συνείδησης. Το 1945 εντάχθηκε στην Arabia, μια εταιρεία με κεραμικά με έδρα το Ελσίνκι και αποφάσισε να δημιουργήσει πρακτικά αντικείμενα για την εργατική και τη μεσαία τάξη. Η σειρά με τα επιτραπέζια σκεύη Kilta (που αργότερα επανακυκλοφόρησαν ως Teema) αντικατόπτριζε εκείνη την περίοδο και είχε απήχηση στους καταναλωτές. Μέχρι σήμερα παραμένει best seller.

Ωστόσο, η Φινλανδία είναι μια χώρα αντιθέσεων και αντιφάσεων με τη μεγαλύτερη να είναι ο εσωστρεφής εθνικός χαρακτήρας και οι τολμηρές καινοτομίες της.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα καινοτομίας, είναι η Armi Ratia, ιδρύτρια του fashion brand Marimekko. Η Ratia ίδρυσε brand το 1951. Φιλοδοξία της ήταν να φέρει χρώμα και ενέργεια στα σπίτια του καταθλιπτικού μεταπολεμικού έθνους. Σήμερα είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς τον φινλανδικό τρόπο ζωής χωρίς τη ζωντάνια του Marimekko.

Το Marimekko συμβόλιζε επίσης τον ισότιμο ρόλο που έπαιξαν οι γυναίκες στη φινλανδική κοινωνία. Ήταν ηγέτιδες και πρωτοπόρες, δημιουργικές και επιτυχημένες. Τα ρούχα της εταιρίας ήταν σκόπιμα άνετα και πρακτικά.

Η νέα Φινλανδία συνδύασε ένα ανεξάρτητο, προοδευτικό πνεύμα με ισχυρή και υπερήφανη εθνική ταυτότητα συνδεδεμένη με το παρελθόν. Μέχρι το 1917, η Φινλανδία ήταν κατά το μεγαλύτερο μέρος της μια αγροτική χώρα όπου οι μικρές απομονωμένες κοινότητες καθόριζαν την κοινωνία. Το σκληρό κλίμα και οι δύσκολες συνθήκες διαβίωσης δημιούργησαν έναν στωικό εθνικό χαρακτήρα με στενούς δεσμούς με τη φύση. Καθώς ο σχεδιασμός έγινε ένα εργαλείο για να διατυπωθεί τι ήταν φινλανδικό, πολλοί σχεδιαστές και αρχιτέκτονες πρόβαλλαν τις αξίες και το πνεύμα αυτής της κουλτούρας.

Ο σχεδιαστής Tapio Wirkkala έγινε γνωστός για την εκπροσώπηση του φυσικού φινλανδικού περιβάλλοντος στο έργο του και για την προσαρμογή των αρχών της παραδοσιακής φινλανδικής τέχνης στη σύγχρονη βιομηχανία.

Οι αρχές του φινλανδικού σχεδιασμού εξακολουθούν να ισχύουν σήμερα. Οι νέοι Φινλανδοί σχεδιαστές τηρούν με υπερηφάνεια τις κοινωνικά νόμιμες αξίες και η Φινλανδία παραμένει μια λογοτεχνική χώρα, όπου αναγνωρίζεται ευρέως η σημασία του σχεδιασμού και της σχεδιαστικής σκέψης.

Εταιρείες όπως η Artek, η Iittala και η Marimekko παραμένουν δυναμικές και ισχυρές, συνεχίζοντας να εξάγουν τη συγκεκριμένη γλώσσα σχεδιασμού της Φινλανδίας σε όλο τον κόσμο.