Στην καρδιά της Αθήνας, σε ένα από τα πιο ιστορικά και πολυσύχναστα σημεία της πόλης, πριν λίγο καιρό μια νέα πολιτιστική παρουσία έκανε αισθητή την εμφάνισή της.
Η γκαλερί Melas Martinos, σχεδιασμένη από το αρχιτεκτονικό στούντιο Local Local, ενσωματώνει τον διαχρονικό χαρακτήρα της πόλης και επανασυστήνει τη σχέση της τέχνης με τον ιστορικό χώρο. Στεγασμένη σε ένα παλιό κατάστημα με ιστορία άνω των εκατό ετών, η νέα αυτή πολιτιστική εστία βρίσκεται στη σκιά της Ακρόπολης, στο γοητευτικό και γεμάτο αντιθέσεις Μοναστηράκι.
Το αρχικό κτίριο, ένα τριώροφο οίκημα που ανήκε στην οικογένεια του πελάτη και λειτουργούσε ως αποθηκευτικός χώρος για αντίκες, αποτέλεσε τη βάση για μια ευαίσθητη και πολυεπίπεδη αρχιτεκτονική παρέμβαση. Η Σοφία Ξανθάκου, ιδρύτρια του Local Local, και η ομάδα της δεν επέλεξαν να σβήσουν το παρελθόν του χώρου, αλλά να το ενσωματώσουν δημιουργικά στη νέα του ταυτότητα. Το αποτέλεσμα είναι ένας σύγχρονος εκθεσιακός χώρος που λειτουργεί ως γέφυρα ανάμεσα στις εποχές, με την τέχνη να κινείται ελεύθερα ανάμεσα στα παλιά αντικείμενα και τα σύγχρονα έργα.
Το άρθρο του Wallpaper* για την αθηναϊκή γκαλερί
Η πολυπλοκότητα της περιοχής και του ίδιου του κτιρίου αποτέλεσε πρόκληση αλλά και έμπνευση. Η πατίνα του χρόνου δεν αφαιρέθηκε, αλλά αναδείχθηκε μέσα από μια διαδικασία καθαρισμού, συντήρησης και επιλεκτικής ανανέωσης. Σημαντική ήταν και η αναγνώριση προηγούμενων παρεμβάσεων, όπως τα χαρακτηριστικά τόξα του πρώτου ορόφου -προσθήκη του σπουδαίου μοντερνιστή Τάκη Ζενέτου στη δεκαετία του ’60- που διατηρήθηκαν ως φόρος τιμής στη νεότερη αρχιτεκτονική κληρονομιά της Ελλάδας.
Η μελέτη της ιστορικότητας δεν περιορίστηκε μόνο στα ορατά στοιχεία. Η ίδια η υφή του κτιρίου -από το φθαρμένο ξύλο μέχρι τα επιχρίσματα και τα δομικά του υλικά- αποτέλεσε έναν καμβά πάνω στον οποίο σχεδιάστηκε η νέα μορφή του χώρου. Το αποτέλεσμα είναι ένα πολυλειτουργικό περιβάλλον που υποστηρίζει εκθέσεις σύγχρονης τέχνης αλλά και παρουσιάσεις αντικειμένων αντίκας, σε έναν διάλογο που παραπέμπει στη διαχρονική συνύπαρξη παραδόσεων στην ελληνική κουλτούρα.
Ο επάνω όροφος του κτιρίου επανασχεδιάστηκε πλήρως, δημιουργώντας έναν φωτεινό και ανοιχτό χώρο που κορυφώνεται με μια ταράτσα επισκέψιμη για το κοινό. Το δάπεδο από κόκκινο terrazzo με λευκές ψηφίδες, φτιαγμένο με παραδοσιακές τεχνικές από τον τεχνίτη Nikos -έναν από τους ελάχιστους που εξακολουθούν να δουλεύουν με τέτοιον τρόπο- προσδίδει αυθεντικότητα και δεξιοτεχνία στον χώρο.
Σε άλλα νέα το πρώτο πλωτό μουσείο στον κόσμο έρχεται στον Πειραιά με το Art Explora Festival.
Από την ταράτσα, ο επισκέπτης μπορεί να παρατηρήσει το παλίμψηστο της πόλης: αρχαιολογικοί χώροι, βυζαντινά και οθωμανικά κατάλοιπα, νεοκλασικά και μοντέρνα κτίρια, όλα να συνυπάρχουν με φόντο τον Ιερό Βράχο.
Η Melas Martinos δεν είναι απλώς μια γκαλερί· είναι μια πρόταση για το πώς η αρχιτεκτονική μπορεί να αφουγκραστεί τον χρόνο και να δημιουργήσει ένα περιβάλλον όπου η σύγχρονη δημιουργία δεν έρχεται σε αντίθεση με το παρελθόν, αλλά εμπνέεται από αυτό. Η παρουσία της στον ιστό της πόλης δεν είναι ουδέτερη -αποτελεί μια ενεργή συμμετοχή στη συνεχή αφήγηση της Αθήνας, μιας πόλης που ποτέ δεν σταματά να εξελίσσεται, αλλά πάντα κουβαλά μαζί της το βάρος και τη δύναμη της ιστορίας της.
Το έργο του Local Local δείχνει πως ακόμα και μέσα στο χαοτικό και συχνά παραμελημένο αθηναϊκό αστικό περιβάλλον, μπορεί να υπάρξει χώρος για ποιοτική, στοχαστική και ταυτόχρονα λειτουργική αρχιτεκτονική.