Εκτός από τουρίστες, τα νησιά της χώρας μας κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, γίνονται και πεδίο εκδήλωσης καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων, όπως η εγκατάσταση Ι am Colour της Δανής εικαστικού και performer Αugusta Atla στη Νίσυρο στο πλαίσιο του Time Capsule Art Project, που φιλοξενείται στην Sterna Nisyros Reisdences από 1 μέχρι 18 Αυγούστου.
Όπως μας προϊδεάζει και η ονομασία του δεύτερου μέρους του προγραμματος -προηγήθηκε η παρουσίαση του Κώστα Μπασάνου, ενώ ακολουθούν ο Δημήτρης Παπαιωάννου και η ομαδική έκθεση It’s all, oh so souvenir to me! Vol.2-, κυριαρχεί το χρώμα. Πάνω σε υφάσματα, είτε ζωγραφισμένα, είτε τυπωμένα, που προσεγγίζουν την εθνική λαογραφία του τόπου. Τα αντικείμενα λαϊκής τέχνης που χρησιμοποιεί στην έρευνά της μας υπενθυμίζουν το παρελθόν μας, που μάλλον ξεχνάμε. Το χρώμα από την άλλη, έχει κι αυτό την δική του σημασία στο έργο της εικαστικού, καθώς συμβολίζει τη γονιμότητα, ανάπτυξη και ζωτικότητα, τόσο στη γυναίκα όσο και στη φύση.
Η Sterna Nisyros Residences επιχειρεί να φέρει σε επαφή το περιβάλλον του νησιού με την τέχνη, να δώσει πεδίο δράσης σε καλλιτέχνες να εκφραστούν, εκτός των συνηθισμένων εικόνων τους. Εμείς μιλήσαμε με τον Γρηγόρη Χατζηιωαννίδη, ο οποίος συνέλαβε και αναπτύσσει την ιδέα του in situs project.
#1. Έχετε στήσει ένα χώρο φιλοξενίας στη Νίσυρο, όπου η παράδοση έρχεται στο σήμερα, όχι ως εικόνα, αλλά ως βίωμα. Ποια ήταν η έμπνευση πίσω από αυτήν την κίνηση; Υπήρχαν κάποια παραδείγματα τα οποία χρησιμοποιήσατε;
Η ιδέα του Sterna Nisyros Residences ήρθε πριν τρία χρόνια, το καλοκαίρι του 2011, όπου ευθύς εξαρχής είχα στο μυαλό μου να δημιουργήσω έναν χώρο φιλοξενίας καλλιτεχνών. Στην Ελλάδα μέχρι τότε δεν υπήρχε art-residency. Παράλληλα, η αγάπη μου για την Νίσυρο (το δωμάτιο πανικού όπως την αποκαλώ) αλλά και για την τέχνη με οδήγησαν στην απόφαση μου. Άλλωστε, η λογική του art-residency ή artist-in-residence είναι η παραμονή δημιουργικών ανθρώπων για ένα χρονικό διάστημα μακριά από το συνηθισμένο περιβάλλον και τις υποχρεώσεις τους, με σκοπό την έρευνα, την παρουσίαση ή την δημιουργία.
Η Νίσυρος είναι ένας ευλογημένος τόπος, γεμάτος ενέργεια και ιστορία. Έχει θαμώνες και όχι τουρίστες. Όλοι μας (ντόπιοι και μη) προσπαθούμε ο καθένας με τον δικό του τρόπο να ανταποδώσει αυτό που μας δίνει το μέρος. Η Sterna έχει και έναν συμβολικό χαρακτήρα μιας και είναι η πρώτη κατοικία που αναστηλώνεται στην ιστορική γειτονιά του Κάστρου του Εμπορειού. Δεν χρησιμοποίησα κάποια συγκεκριμένα art-residencies παρά σε μία εκτενή έρευνα που πραγματοποίησα ο ίδιος από την αρχή της ιδέας προκειμένου να αποφασίσω τι ακριβώς θέλω να κάνω εγώ στη Νίσυρο.
#2. Η διοργάνωση εικαστικών δρώμενων, όπως το Time Capsule Art Project, ήταν από την αρχή κομμάτι της σύλληψης των Sterna Nisyros Residences;
Το Time Capsule Art Project ήρθε μετέπειτα. Σκεφτήκαμε με την συνεργάτιδά μου και επιμελήτρια του προγράμματος, Ελένη Κούκου, ότι η έναρξη ίσως δικαίως μας ανήκει. Και το λέω αυτό γιατί πέραν από την δική μας όρεξη και διάθεση να οργανώσουμε το πρώτο πρόγραμμα τέχνης που θα φιλοξενήσει η Sterna όλο το καλοκαίρι, σκοπός είναι ο χώρος να αξιοποιηθεί από ιδρύματα/οργανισμούς που σχετίζονται με την τέχνη ή και από ανεξάρτητους καλλιτέχνες όπου επιχορηγούνται από κρατικούς και ιδιωτικούς φορείς για art-residency ή/και έκθεση.
#3. Ποιος είναι ο στόχος του project; Υπό ποιες προϋποθέσεις θεωρείτε ότι θα έχει επιτευχθεί αυτός;
Ο στόχος του project στο σύνολο του είναι η συνάντηση καλλιτεχνών, Ελλήνων και ξένων και η δημιουργία έργων in situ ή εμπνευσμένων από τη Νίσυρο, τόσο το καλοκαίρι όσο και τον χειμώνα σε έναν χώρο τόσο παραδοσιακό και παράλληλα τόσο σύγχρονο, γεμάτο ιστορία, εικόνες και ενέργεια. Στο πλάνο μου είναι τον επόμενο χρόνο να υπάρχει τουλάχιστον άλλος ένας χώρος φιλοξενίας καλλιτεχνών και το studio εργασίας έτσι ώστε να αναπτυχθεί αυτή η συνάντηση.
#4. Ποιες είναι οι μέχρι στιγμής αντιδράσεις των κατοίκων του νησιού, αλλά και των επισκεπτών;
Οι αντιδράσεις είναι πολύ θετικές τόσο για τον ίδιο τον χώρο, μιας και όπως ανέφερα πριν, η Sterna αποκτά και έναν συμβολικό ρόλο για τους ντόπιους αφού δίνει το έναυσμα για την αναβίωση της ιστορικής γειτονιάς του Κάστρου του Εμπορειού, όσο και για το γεγονός ότι δημιουργείται ένα τέτοιο art project σε έναν τόπο απομακρυσμένο. Μας χαροποιεί ιδιαίτερα που έχουμε ήδη λάβει αιτήσεις από Έλληνες και δυο ξένους καλλιτέχνες για του χρόνου.
#5. Πώς προέκυψε η συνεργασία με τους καλλιτέχνες, αλλά και πώς βοήθησαν -πέρα από την καλλιτεχνική τους συμβολή- στην ολοκλήρωση του Time Capsule Art Project;
Καταρχήν να διευκρινίσουμε ότι το Time Capsule Art Project δεν είναι one off; δηλαδή σκοπός είναι να συνεχιστεί για αρκετό καιρό ώστε να δημιουργηθούν time capsules από τους καλλιτέχνες που θα μπορέσουν να ανοιχτούν είτε στην Sterna είτε σε άλλους χώρους. Η επιλογή των καλλιτεχνών προέκυψε από το περιεχόμενο που θέλαμε να έχει φέτος το Time Capsule Art Project, στην πραγματικότητα η αξιοποίηση στο 100% των πόρων και παροχών της Νισύρου, καθώς και ο συνδυασμός της παράδοσης, της ιστορίας αλλά και της σύγχρονης ζωής όπου όλοι οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες για φέτος βρίσκουμε ότι φέρουν στα δημιουργήματα τους. Ήταν ομολογώ πολύ ενθαρρυντική η αντίδραση των τριών εικαστικών -Κώστας Μπασάνος, Augusta Atla, Δημήτρης Παπαιωάννου- καθώς και των designers που συμμετέχουν φέτος.
#6. Το project θα συνεχιστεί και του χρόνου; Αν ναι, υπάρχουν κάποιες σκέψεις για το αν θα μπορούσε να είναι μια συνέχεια του Time Capsule Art Project ή κάτι τελείως διαφορετικό;
Στόχος είναι να συνεχιστεί το Time Capsule Art Project ώστε να του δώσουμε τον απαραίτητο χρόνο για να αναπτυχθεί και να δείξει τη δυναμική του και τη σημασία του να γίνονται σημαντικά πράγματα στην περιφέρεια. Πρόθεσή μας είναι να υπάρξουν συνεργασίες με Ιδρύματα Τέχνης, Ελληνικά ή/και του εξωτερικού ώστε να είναι οικονομικά βιώσιμο. Έχουμε ήδη κάποια πλάνα και συζητήσεις που έχουν ξεκινήσει και σύντομα θα έχουμε πιο καθαρή εικόνα για το μέλλον.
