Στέκομαι στην οροφή της πρώην Πρεσβείας του Μεξικού. Κοιτώντας από ψηλά τις σκεπές των κτιρίων του κεντρικού Λονδίνου, σαν να είναι κάποιο σκηνικό από την ταινία Mary Poppins, κάνω κάποιες σκέψεις σχετικά με την οπτική των πραγμάτων. Οι άνθρωποι δείχνουν να μην κοιτούν ποτέ ψηλά. Είναι πραγματικά περίεργο, αλλά χάνεις ένα μεγάλο μέρος από αυτά που σε περιβάλλουν όταν δεν βλέπεις ολόκληρη την εικόνα.
Από τον Αύγουστο, η πρώην Πρεσβεία του Μεξικού, ένα μέρος παραμελημένο και άδειο εδώ και μισή δεκαετία, φιλοξενεί μία ομάδα καινοτόμων καλλιτεχνών. Μου θυμίζει το “Bateau-Lavoir” στην Μονμάρτη όπου ο Πικάσσο, ο Μοντιλιάνι και άλλοι άποροι τότε καλλιτέχνες ζούσαν και εργάζονταν υπό τη μορφή κοινότητας. Σημείο συνάντησης για πολλές από τις κορυφαίες φυσιογνωμίες του καλλιτεχνικού αβάν-γκαρντ, όπως ο Ματίς και ο Ρεβερντί, το Bateau-Lavoir έχει κερδίσει τη θέση του στην ιστορία ως το σημείο αναφοράς του μποέμ. Σε μία απόπειρα να ορίσει την τέχνη, ο Ερνστ Γκόμπριχ δίνει την απάντηση στην πρώτη μόλις πρόταση του βιβλίου του “The Story of Art”: Δεν υπάρχει Τέχνη. Υπάρχουν μόνο καλλιτέχνες.
Το Oubliette, το ξεχασμένο μέρος, δεν είναι ο τυπικός χώρος κατάληψης. Είναι ένας καλλιτεχνικός οργανισμός. “Δεν είμαστε καταληψίες. Οι καταληψίες καταλαμβάνουν ένα χώρο για να ζήσουν. Εμείς χρησιμοποιούμε άδειους χώρους για να στρέψουμε το ενδιαφέρον όλο και περισσότερου κοινού σε αυτό που κάνουμε. Παρέχουμε χώρο, πλατφόρμες και την αίσθηση ότι ανήκουν στους νέους καλλιτέχνες. Είναι στοιχεία απαραίτητα για εκείνους. Ανταλλάσουμε ιδέες, κεντρίζουμε συναισθήματα, προάγουμε την γνώση, προτρέπουμε τους καινοτόμους, αβάν-γκαρντ καλλιτέχνες και καλλιτεχνικούς επιμελητές να εκθέσουν και να πουλήσουν”, εξηγεί ο υπεύθυνος του Oubliette Nταν Σάιμον.
Ο γλύπτης Φίλιπ Φίρσοβ με βοηθάει να κατέβω από την οροφή και μου δείχνει το γλυπτό του, την “Artemis”. Μου δείχνει επίσης τα χρώματα τα οποία φτιάχνει ο ίδιος για να τα βγάλει πέρα. Ο Στικ, χωρίς να σταματήσει ούτε στιγμή να σχεδιάζει για να με κοιτάξει, μου υπόσχεται πως θα με ενημερώσει σχετικά με την επερχόμενη έκθεσή του στο Ανατολικό Λονδίνο. Η Ούπερ μου ζητά την γνώμη μου αναφορικά με την εγκατάσταση της, μία διαμελισμένη πολυθρόνα, ψεύτικα μαύρα μαλλιά και διαφανείς σωλήνες γεμισμένους με μαύρη νερομπογιά να βγαίνουν από το σώμα ενός αρχαίου Έλληνα (“…αποδόμηση;”). Δύο ηθοποιοί παίζουν κάποια σκηνή από το θεατρικό έργο “The Zoo Story” του Έντουαρντ Άλμπι στο κοινόχρηστο δωμάτιο, κάποιος άλλος απαγγέλει το ποίημα του. Μία μικροσκοπική κοπέλα παίζει βιολί στην είσοδο ενώ ένας άντρας καλυμμένος με μπογιά, προσφέρει σε όλους μικρά φύλλα μαρουλιού (το βραδινό τους;). Ένας Γάλλος γκαλερίστας κυκλοφορεί ντυμένος με παντελόνι καμπάνα της δεκαετίας του 70’ μοιράζοντας επαγγελματικές κάρτες. “Δεν χρειαζόμαστε γκαλερί”, ψιθυρίζει ο Φίλιπ.
“Το Λονδίνο είναι ακριβό. Οι καλλιτέχνες δεν έχουν τη δυνατότητα να παράγουν τέχνη. Προσφέρουμε δωρεάν χώρο στο κεντρικό Λονδίνο για ανθρώπους που χρειάζεται να δημιουργήσουν, να ανεβάσουν παραστάσεις, να εκθέσουν, να φανούν. Βοηθάμε τους καλλιτέχνες σε πολλούς τομείς, όποιον έχει ανάγκη, οτιδήποτε σχετικό με τέχνη, είμαστε πολύ ανοιχτόμυαλοι. Βοηθάμε τους νέους καλλιτέχνες να συνεισφέρουν στην οικονομία της τέχνης, τους δίνουμε την ελευθερία να καινοτομήσουν και να αναπτυχθούν”, προσθέτει ο Νταν.
Το Oubliette θα χρειαστεί να μετακομίσει αυτή την εβδομάδα (η πρώην Πρεσβεία του Μεξικού ανήκει στη Βασίλισσα και η Μεγαλειότητά της δεν εκτιμά τους καταληψίες) και να επανασυνδεθεί σε μερικές εβδομάδες για να αναζητήσει καινούργιο χώρο. Το όραμα τους είναι να βρεθεί μία πιο δυναμική και μόνιμη στέγη, η οποία θα μπορέσει να φιλοξενήσει έναν χώρο εμφάνισης φωτογραφιών, ένα χώρο εκτυπώσεων και χώρους δημιουργίας γλυπτών, ηχογράφησης μουσικής και θεατρικών δοκιμών. “Πριν από όλα, ωστόσο, πρέπει να φροντίσουμε να αναγνωριστεί επίσημα η πρωτοβουλία μας”, επιμένει ο Νταν.
Η τέχνη θα αποτελεί πάντα το σημείο όπου στρέφονται οι άνθρωποι προς αναζήτηση του καινούργιου: To Oubliette είναι ένα φυτώριο δημιουργίας. Γεννά και αποθηκεύει ιδέες. Είναι σαν το γρασίδι: Αγαπά την πολυκοσμία, φυτρώνει σε σταυροδρόμια, μεγαλώνει απλά για να πατηθεί. Θυμηθείτε να κοιτάτε ψηλά που και που, αλλιώς είναι βέβαιο πως θα χάσετε κάτι που θα σας αλλάξει τον τρόπο που βλέπετε.