Μεσημέρι Παρασκευής στο Φουαγιέ του Θεάτρου 104. Το Ozon Raw συναντά την ηθοποιό Κάτια Γκουλιώνη λίγες μέρες πριν την πρεμιέρα της παράστασης «Ευτυχισμένες Μέρες στους Τεφρούς Κήπους», την οποία σκηνοθετεί. «Πρόκειται για ένα νέο κείμενο , το οποίο έχουμε γράψει μαζί με τον Νίκο Πάστρα και τον Άγγελο Φραντζή, όπου υπάρχουν αναφορές και ιδέες από τις «Ευτυχισμένες Μέρες» του Μπέκετ και την ταινία τεκμηρίωσης-μυθοπλασίας των αδελφών Μέιλς «Grey Gardens”, όπως η χρήση των αντικειμένων αλλά δεν πρόκειται για μια διασκευή», μου ξεκαθαρίζει από την αρχή. «Στόχος του έργου είναι να δημιουργήσουμε επί σκηνής ένα κλειστό κύκλωμα συνοχής και εξάρτησης». Το έναυσμα για την παράσταση της έδωσε η τελευταία συνεργασία της με το Εθνικό Θέατρο της Πολωνίας στο Λοτζ της Βαρσοβίας, όπου πρωταγωνίστησε στο έργο «PODWORKO” σε σκηνοθεσία Krzysztof Garbaczewski. Μετά ξεκίνησε ο δύσκολος δρόμος της χρηματοδότησης. Το crowd funding ήταν η μόνη εναλλακτική λύση για να εξασφαλισθούν τα βασικά για την υλοποίηση της. Όση ώρα στρίβει τσιγάρο για να με μυήσει στο κόσμο των 9 γυναικών της παράστασης, η συζήτηση κινείται αναπόφευκτα γύρω από την σημασία των μικροαντικειμένων και της ευτυχίας στο έργο και στην ζωή της. (Κεντρική φωτογραφία: Aspasia Koulira)
Αντί για 2 ήρωες, όπως στα έργα των Μπέκετ και Μέιλς εσύ επιλέγεις 9 ηρωίδες. Υπάρχει κάποιος λόγος πίσω από αυτή την αριθμητική υπεροχή;
Η ιδέα είχε ξεκινήσει λίγο διαφορετικά. Είχε ξεκινήσει να παιχτεί από δυο γυναίκες αλλά το ντοκιμαντέρ των Μέιλς είναι τόσο αυτούσιο και δεν μπορεί κανένας να ξεπεράσει υποκριτικά την φυσικότητα των ηρωίδων του εμβληματικού ντοκιμαντέρ-φιξιόν. Γι’ αυτό και δεν βρήκα κανένα λόγο να αναπαραστήσω επί σκηνής κάτι τόσο αυτούσιο και πανέμορφο. Επί σκηνής βρίσκονται οχτώ γυναίκες και η ένατη εμφανίζεται όταν έχουν απενεργοποιηθεί τα πάντα. Η ανάγκη των χαρακτήρων που υπήρχε στο νέο αυτό έργο δεν ήταν δυο ούτε τέσσερις. Απλά ήθελα διαφορετικούς κόσμους γυναικών. Οι οχτώ βρίσκονται επί σκηνής. Η ένατη λειτουργεί ανεξάρτητα από αυτό το κλειστό κύκλωμα ως ένα είδος αριστοφανικής παράβασης. Αποτελεί ουσιαστικά την ξεκούραση που απενεργοποιεί ότι έχει συμβεί μέχρι εκείνη την στιγμή. Επίσης υπάρχει και ένας άντρας που συμβολίζει την πραγματικότητα. Είναι ο συνδετικός κρίκος με την εξωτερική πραγματικότητα. Θα μπορούσε να είναι η εφημερίδα με τις μικρές αγγελίες που υπάρχει στο Μπέκετ. Για μένα όλοι οι χαρακτήρες τόσο στα έργα των Μπέκετ και Μέιλς όσο και στο δικό μας έχουν κάτι το μηδενικό, που λειτουργεί μόνιμα σαν ένα σημείο εκκίνησης.
Η ακινησία των προσώπων και του χρόνου αποτελεί ένα βασικό χαρακτηριστικό της παράστασης. Ποιος είναι τελικά ο λόγος που κάνει τις ηρωίδες να μένουν;
Όπως και στον Εξολοθρευτή Άγγελο του Μπουνιουέλ οι αστοί μπορούν να φύγουν. Αλλά δεν το κάνουν. Το ίδιο ισχύει και για τις δικές μας ηρωίδες. Αν ήθελαν θα έφευγαν. Δεν υπάρχει περιορισμός. Ο λόγος που μένουν είναι κάτι που θέλουμε να διερευνήσουμε κι εμείς μέσα από την παράσταση. Γιατί μένουμε για παράδειγμα αυτή την περίοδο εδώ; Είμαστε ευχαριστημένοι από αυτό που υπάρχει; Δεν νομίζω. Απλά βρίσκουμε μερικές στιγμές ευτυχίας. Δεν είναι πάντα σύνθετοι οι λόγοι. Ο καιρός, ο έρωτας είναι λόγοι για να μείνει ή να φύγει κανείς. Δεν χρειάζεται να είναι κάτι πομπώδες ή βαρύγδουπο.
Τι είναι αυτό που ορίζει την ευτυχία τελικά;
Χθες το βράδυ είχαμε ένα τεχνικό θέμα με το πικάπ, που παίζει στην παράσταση. Δεν ήταν μια ευτυχισμένη μέρα και αυτή η μέρα εξαρτήθηκε από ένα αντικείμενο που δεν λειτούργησε σωστά. Υπάρχουν άλλες μέρες που τελειώνουμε και πάει καλά η πρόβα. Είναι μια ευτυχισμένη μέρα για μένα. Για μένα είναι απλά τα πράγματα που μπορούν να σε επηρεάσουν. Καμιά φορά αντικειμενικά ασήμαντες αφορμές γίνονται σημαντικές για το υποκειμενικό κομμάτι του καθενός. Δεν ξέρω ακριβώς τι την ορίζει θεωρώ όμως ότι είναι κάτι εύκολο να το πετύχεις. Απλά δίνουμε μεγάλη σημασία σε πράγματα που εν τέλει δεν έχουν καμία σημασία.
Εν τέλει επέρχεται κάποιου είδους λύτρωση ή κάθαρση και αν ναι με ποιο τρόπο;
Οι ηρωίδες ανακαλύπτουν συνεχώς νέους τρόπους για να προσαρμόζονται στα πράγματα. Χρησιμοποιούν για παράδειγμα μια μπλούζα για να τις προφυλάσσει από τον ήλιο. Αυτό αμέσως τους αλλάζει την καθημερινότητα και την ρουτίνα της καθημερινότητας τους. Είναι λυτρωτικό από αυτή την άποψη αλλά με αυτόν τον απλό τρόπο. Δεν επέρχεται κάποιου είδους κάθαρση. Παρουσιάζεται πολύ έντονα η σημασία των μικροαντικειμένων στην διαμόρφωση της ψυχικής τους ισορροπίας αλλά με τέτοιο τρόπο ώστε η αντικατάσταση ενός αντικειμένου από κάποιο άλλο να δημιουργήσει μια ευτυχισμένη στιγμή για τους ήρωες.
Για ποιο λόγο απευθυνθήκατε στην εναλλακτική χρηματοδότηση και ποια ήταν η ανταπόκριση του κοινού.
Δεν είναι μια πολύ διαδεδομένη ιδέα. Σαν εμπειρία ήταν κάτι δύσκολο τόσο επειδή σαν έννοια η εναλλακτική χρηματοδότηση δεν είναι ακόμα πολύ διαδεδομένη όσο και λόγω της οικονομικής συγκυρίας. Είναι αλήθεια ότι δεν περισσεύουν χρήματα. Δεν πετύχαμε το στόχο ωστόσο καλύφθηκαν οι βασικές μας ανάγκες. Δεν είναι κάτι που έγινε για να μαζέψουμε επιπλέον χρήματα αλλά ως κάτι απαραίτητο για την υλοποίηση της. Γι’ αυτό και εκτιμώ πολύ την δουλειά των ηθοποιών, οι οποίοι υπήρξαν συγκινητικά συνεπής παρά τις πολύ δύσκολες συνθήκες.
Ποια είναι η δική σου σχέση με τα μικροαντικείμενα;
Η σχέση με τα αντικείμενα δεν είναι κάποια σχέση ψυχαναγκασμού αλλά κάποια μου είναι απαραίτητα. Έχω μυωπία, έχω μια σχέση από τα πέντε μου με τους φακούς μου και τα γυαλιά μυωπίας που δεν θέλω να κάνω λέιζερ επειδή είμαι δεμένη με αυτή την διαδικασία και είναι ένα βίωμα που νομίζω ότι έχει γιγαντωθεί στο μυαλό μου. Σαν εικόνα αναφοράς στην μνήμη του εγκεφάλου μου να πω ότι ένα αντικείμενο μου έχει καθορίσει από το νηπιαγωγείο πάρα πολλά πράγματα στον τρόπο σκέψης ή στις ανασφάλειες που έχω.
Σε ποια ευτυχισμένη μέρα της ζωής σου θα επέλεγες να επιστρέψεις στο τέλος 1 μέρας;
Μετά από γύρισμα στο «Μέσα στο Δάσος» του Άγγελου Φραντζή.
Συνέντευξη: Δέσποινα Ραμαντάνη