Το εξώφυλλο του νέου της άλμπουμ της Sabrina Carpenter δίχασε το διαδίκτυο, φέρνοντας στην επιφάνεια τις αντιφάσεις του σύγχρονου φεμινιστικού λόγου: μπορεί μια γυναίκα να είναι ταυτόχρονα σέξι, υποτακτική και ενδυναμωμένη -και ποιος τελικά έχει το δικαίωμα να το κρίνει;
Με κάθε έννοια, η Sabrina Carpenter φαίνεται να κρατάει γερά το τιμόνι της καριέρας της. Η 26χρονη τραγουδίστρια, που υπέγραψε το πρώτο της δισκογραφικό συμβόλαιο με τη Disney στα 12 και έγινε γνωστή στην εφηβεία της, έχει περάσει πάνω από μια δεκαετία και πέντε άλμπουμ, πριν το «Espresso» -το παιχνιδιάρικο και κολλητικό τραγούδι του καλοκαιριού 2024- την εκτοξεύσει στο προσκήνιο. Συνυπογράφει όλους τους στίχους της και έχει καθιερώσει ένα ύφος προσωπικό, σέξι, έξυπνο και με έντονη διάθεση αυτοσαρκασμού απέναντι στους άνδρες και τις σχέσεις. Στο νέο της single «Manchild», για παράδειγμα, τραγουδά: «Είπες ότι τελείωσες; Δεν ήξερα ότι ξεκινήσαμε».
Σε πρόσφατο αφιέρωμα στο Rolling Stone, η Sabrina Carpenter παρουσιάζεται ως έξυπνη, ευρηματική και με χιούμορ που φλερτάρει με το δηκτικό. Όταν τη ρώτησαν σε ποιον διάσημο πρώην αναφέρεται το «Manchild», απάντησε: «Στον πατέρα σου». Ενώ σε μια εποχή που οι περισσότεροι καλλιτέχνες κυκλοφορούν νέα δουλειά κάθε λίγα χρόνια, εκείνη ετοιμάζει νέο άλμπουμ μόλις έναν χρόνο μετά την επιτυχία του προηγούμενου. Όπως δήλωσε, «το μυαλό μου δουλεύει, ας γράψουμε».
Παρότι λοιπόν είναι ξεκάθαρα σε δημιουργική έξαρση, το βίντεο του «Manchild» τη δείχνει ως… συνοδηγό, όπως αναφέρει η Guardian. Μια επιβάτισσα που κυλά μέσα από ερήμους και άβολες συναντήσεις με άντρες-καρικατούρες, σατιρίζοντας κινηματογραφικά πρότυπα και παίζοντας με τον ρόλο της σέξι, «υποταγμένης» γυναίκας -σχεδόν σαν μια Gen Z εκδοχή της Betty Boop.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Το εξώφυλλο του νέου της άλμπουμ, «Man’s Best Friend», εντείνει αυτή τη σκηνοθετημένη πρόκληση -η μικροκαμωμένη Carpenter, ντυμένη με ένα μαύρο μίνι φόρεμα, ποζάρει γονατιστή, με τον άντρα της φωτογραφίας να της κρατά τα μαλλιά -μια εικόνα που παραπέμπει σε υποταγή, παιχνίδι ρόλων και αισθητική BDSM.
Η αντίδραση του διαδικτύου ήταν προβλέψιμα εκρηκτική. Πολλοί χρήστες -κυρίως γυναίκες- την κατηγόρησαν για υποχώρηση μπροστά στην ανδρική ματιά, προώθηση οπισθοδρομικών προτύπων και αδυναμία κατανόησης της σάτιρας. Ένα σχόλιο στο Instagram ανέφερε «ακραία μισογύνικη εικόνα», ενώ το subreddit r/popculture πλημμύρισε από παρόμοιες απόψεις. «Sabrina, αυτό δεν είναι το slay που νομίζεις…», έγραψε μια άλλη χρήστρια.
Στο TikTok, η εικόνα χρησιμοποιήθηκε για μακροσκελείς αναλύσεις γύρω από την παθητικότητα, την «κανονικοποίηση» της βίας και την απομάκρυνση από τον αυθεντικό φεμινισμό. Μια φεμινιστική οργάνωση στη Γλασκώβη έφτασε στο σημείο να χαρακτηρίσει την εικόνα «επιστροφή σε ξεπερασμένα στερεότυπα που αντιμετωπίζουν τις γυναίκες ως κατοικίδια, αντικείμενα και ιδιοκτησίες».
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Ωστόσο, η Guardian προβληματίζει λέγοντας πως, ενώ η γυναικεία σεξουαλικότητα θεωρείται πλέον σχεδόν αυτονόητο στοιχείο της ποπ μουσικής, ακόμα δεν έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε γυναίκες καλλιτέχνιδες να είναι σε πλήρη έλεγχο της δικής τους εικόνας, ειδικά όταν αυτή περιλαμβάνει και τον ρόλο της υποταγής. Το κυρίαρχο μήνυμα της εποχής υπαγορεύει πως η σεξουαλική ενδυνάμωση σημαίνει πρωτοβουλία, κυριαρχία, ηδονή υπό τους δικούς μας όρους. Να κάνεις σεξ -όχι να σε «κάνουν». Να είσαι από πάνω -κυριολεκτικά και μεταφορικά. Η ιδέα της γυναικείας υποταγής -ακόμα κι αν είναι επιλεγμένη, ελεγχόμενη και στιλιζαρισμένη- φαίνεται να ξεπερνά τα όρια του αποδεκτού.
Η Sabrina Carpenter, πάντως, μοιάζει απόλυτα συνειδητοποιημένη με το παιχνίδι που παίζει. Με ένα μόνο εξώφυλλο και ένα single στη δημοσιότητα, είναι νωρίς για να δούμε όλο το εύρος του μηνύματος που θέλει να περάσει το νέο πρότζεκτ της. Ωστόσο, το μήνυμα φαίνεται να είναι ξεκάθαρο -η ίδια σατιρίζει τις ανδρικές φαντασιώσεις, τις «παραδοσιακές» γυναίκες του διαδικτύου (tradwives), ακόμα και την ίδια την ανάγκη του κοινού για ένα «ορθό» αφήγημα. Στη φωτογράφιση του Rolling Stone, ποζάρει με εσώρουχα και λουλούδια μέσα σε δάσος, υποδυόμενη το αρχέτυπο της «τέλειας γυναίκας για σπίτι» -μόνο που το κάνει με απόλυτη επίγνωση και ειρωνεία.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Αυτό που λείπει από πολλές κριτικές είναι το στοιχείο του παιχνιδιού -της διασκέδασης που φαίνεται να απολαμβάνει η Carpenter. Όπως και η Addison Rae ή άλλες σταρ της Gen Z, η Carpenter απολαμβάνει την ταυτόχρονη συνύπαρξη αθωότητας και πρόκλησης, χιούμορ και σεξουαλικής εξερεύνησης. Μέσα σε μια εποχή αισθητικής υπερβολής και «ψεύτικων» σωμάτων, η Carpenter στα τέσσερα ίσως τελικά σοκάρει λιγότερο για αυτό που δείχνει και περισσότερο για το πώς το δείχνει. Και αν πιστέψουμε πως η ποπ είναι και πολιτική, τότε εκείνη φαίνεται να λέει: «το ξέρω, το βλέπετε, αλλά συνεχίζετε να μιλάτε για μένα».