Συνέντευξη: Δανάη Αλάσκα
Ο Mick Rock ξεκίνησε να φωτογραφίζει τότε που οι Pink Floyd δεν ήταν παρά μόνο οι γάτες του Syd Barrett. Τότε που ο David Bowie φορούσε παπούτσια πλατφόρμες και διαστημικό μέικ-απ, ο Iggy Pop κοβόταν με σπασμένα μπουκάλια και ο Lou Reed πόζαρε σαν παρακμιακός θηλυπρεπής δανδής. Στις εικόνες του οι ήρωες δεν μοιάζουν και τόσο θαρραλέοι. Καταραμένες φιγούρες σε φωτογραφίες κρεμασμένες στα εφηβικά μας δωμάτια. Ζωγραφισμένες αστραπές και χαρακιές στο στήθος και μία εποχή που όσο περισσότερα λάθη έκανε κανείς τόσο πιο συμπαθητικός γινόταν. Σήμερα ο Mick Rock φωτογραφίζει τη νέα, πιο καθαρή, γενιά του rock ‘n’ roll, ενώ προετοιμάζει το ‘Exposed’ το καινούργιο του φωτογραφικό βιβλίο που θα κυκλοφορήσει το φθινόπωρο. Κοιτώντας εκείνες τις πρώτες φωτογραφίες μετά από καιρό είναι σαν να χάνεσαι μέσα σε ένα μεθυσμένο ερωτικό παραμύθι ξανά από την αρχή. Υποθέτω δε θα μπορούσε να είναι διαφορετικά. Έτσι κι αλλιώς κι εμείς δεν είμαστε και τίποτα γενναίοι.
Σπούδαζες στο Cambridge όπου έτυχε να γνωρίσεις τον Syd Barrett. Πώς συνέβη αυτό; Ήταν αυτή η γνωριμία ο λόγος που ξεκίνησες τη φωτογραφία;
Ήμουν πρωτοετής στο Cambridge και κάποιοι φίλοι μου είπαν για έναν δικό τους φίλο τον Syd Barrett, που είχε μια μπάντα με το όνομα Pink Floyd. Είχε επίσης και δύο γάτες με ονόματα από μπλούζ μουσικούς, η μία λεγόταν Pink και η άλλη Floyd. Ο Syd είχε έρθει με το συγκρότημά του για να παίξει στο χριστουγεννιάτικο πάρτι του Cambridge Arts College το Δεκέμβριο του 1966, και έτσι πήγαμε για να τους δούμε. Για την ακρίβεια το μόνο που είδαμε ήταν τον Syd, αυτήν την εξωπραγματική φιγούρα να πηδάει πάνω κάτω στο μέσον ενός ψυχεδελικού σόου. Την βραδιά εκείνη, κατάφερα να τον γνωρίσω και να διαπιστώσω ότι ήταν ένας πολύ χαρούμενος άνθρωπος. Τον φωτογράφισα για πρώτη φορά γύρω στο Σεπτέμβριο του 1969 γιατί ξεκίνησα να βγάζω φωτογραφίες στα τέλη του ‘68. Έζησες ανάμεσα στους ανθρώπους που φωτογράφιζες και μοιράστηκες τον τρόπο ζωής τους.
Πόσο σημαντικό είναι για ένα φωτογράφο να είναι περισσότερο από παρατηρητής, να συμμετέχει;
Ήμουν μέρος της ζωής αυτής και μετά σιγά σιγά έγινα φωτογράφος. Απλώς ακολούθησα αυτό που ένιωθα χωρίς πολλές σκέψεις. Κατέγραφα τις καθημερινές μου εμπειρίες με τους ανθρώπους που ήξερα, που ζούσα και αγαπούσα τη δουλειά τους.
Έχω διαβάσει ότι κατά τη διάρκεια των σπουδών σου σε γοήτευαν οι λεγόμενοι ‘καταραμένοι ποιητές’ (Verlaine, Baudelaire κ.α.). Έχει ενδιαφέρον το ότι οι πολύ πρώιμες φωτογραφίες σου αναδεικνύουν τους, τότε ακόμη εντελώς άγνωστους φίλους σου, σαν παρηκμασμένους σταρς της ροκ.
Τότε σπούδαζα σύγχρονη γλώσσα και λογοτεχνία και αυτό μου έδωσε τον τρόπο θεώρησης του κόσμου. Έβλεπα τους ανθρώπους με μια ρομαντική ματιά μέσα από το πρίσμα των σπουδών μου, η οποία όπως είπες ήταν οι Γάλλοι συμβολιστές, όπως ο Baudelaire και ο Verlaine ή Άγγλοι ρομαντικοί ποιητές, όπως ο Byron και ο Shelley. Έβλεπα μια σχέση αλληλεπίδρασης μεταξύ καλλιτεχνών και μουσικών. Εκείνη την εποχή η κουλτούρα άλλαζε σε μεγάλο βαθμό και μεταξύ των νέων συνέβαιναν βαθιές αλλαγές. Δεν ήξερα σχεδόν κανέναν πάνω από 25, αυτή ήταν κάτι σαν ηλικία αποκοπής.
Αυτό μου θυμίζει τους στίχους του τραγουδιού ‘All the young dudes’, ένα από τα πιο γνωστά τραγούδια της Glam περιόδου. Στην πρώτη στροφή οι Mott the Hoople τραγουδούν για τον Billy, ο οποίος δηλώνει πως όταν πατήσει τα 25 θα αυτοκτονήσει.
Ακριβώς. Ήταν η γέννηση ενός νέου πολιτισμού, που κανείς δεν ήταν πολύ μεγάλος. Υπήρχαν τριαντάχρονοι επιχειρηματίες που τότε τους βλέπαμε πολύ μεγαλύτερους. Δεν είναι όπως σήμερα, που ο Mick Jagger είναι 66 και ο Iggy Pop είναι 63, ή ακόμη εγώ που συνεχίζω να φωτογραφίζω στην ηλικία μου. Τότε η ιδέα και μόνο ήταν γελοία. Το καλύτερο έργο ενός καλλιτέχνη πολύ συχνά παράγεται όταν είναι σε νεαρή ηλικία, πριν γίνει πολύ διάσημος. Εάν βρεθείς στην αιχμή των πραγμάτων, δεν μπορείς να μείνεις εκεί για πάντα. Κανείς δεν το κατάφερε, ούτε ο Jean Cocteau, ούτε ο Man Ray, ούτε καν ο Picasso, όποιος και αν είσαι είναι αδύνατον να παραμείνεις στην πρωτοπορία αλλά μπορείς ακόμα να παράγεις και να πειραματίζεσαι.
Η πλειοψηφία των μουσικών που φωτογράφιζες προερχόταν από την τότε ζωντανή underground σκηνή που διαρκώς παρήγαγε καλλιτέχνες με τεράστιο αντίκτυπο στη νεολαία. Κατά κάποιον τρόπο η μουσική ήταν η πηγή δημιουργίας ηρώων μιας ολόκληρης γενιάς.
Αυτό είναι αλήθεια. Στις μέρες μας είναι εύκολο να γίνεις γρήγορα γνωστός αλλά λείπει το underground ρεύμα. Ακόμα και αν υπάρξει, διαρκεί μόνο ένα πεντάλεπτο. Αλλά προσπάθησε να φανταστείς τον καιρό που όλα ήταν διαφορετικά και που η νεολαία δεν είχε τον έλεγχο των μέσων ενημέρωσης. Συγκροτήματα, όπως οι Velvet Underground ήταν σχεδόν ανύπαρκτοι αφού δεν ακούγονταν στο ραδιόφωνο και πολλοί λίγοι τους γνώριζαν. Προφανώς τα μέσα ενημέρωσης τότε δεν ήταν τα μέσα ενημέρωσης του σήμερα: δεν υπήρχε internet, ούτε καλωδιακή τηλεόραση, υπήρχαν πολύ λιγότερα περιοδικά. Όλα ήταν λιγότερα και το κυρίαρχο στοιχείο ήταν η μουσική. Φυσικά η μουσική είναι και σήμερα σημαντική και πολύ περισσότερο οι συναυλίες, αλλά τότε η ψυχολογία των νέων ήταν συνδεδεμένη με τη μουσική. Σήμερα έχει αντικατασταθεί από το ίντερνετ που περιλαμβάνει μουσική αλλά περισσότερο σαν σάουντρακ οχί σαν ‘θρησκεία’ που ήταν τότε.
Μπορείς να μας αποκαλύψεις την ιστορία της φωτογραφίας με τον Iggy Pop, τον David Bowie και τον Lou Reed; Θυμάσαι εκείνη την ημέρα;
Είναι φωτογραφία ενός πάρτι. Ήταν πριν την πρώτη περιοδεία του David στην Αμερική το φθινόπωρο του 1972 στο ξενοδοχείο Dorchester όπου η RCA, η αμερικανική δισκογραφική εταιρία που συνεργάζονταν, αποφάσισε να στείλει μερικούς δημοσιογράφους για να του πάρουν συνέντευξη. Έχω δύο ονόματα για τη φωτογραφία αυτή, μερικές φορές ‘Το Φοβερό Τρίο’ και αργότερα άρχισα να την αποκαλώ η ‘Η Αν-άγια Τριάδα’. Το ενδιαφέρον είναι ότι παρόλο που ο Iggy και ο Lou γνώριζαν ο ένας τον άλλον, υπήρχε ένα είδος άμιλλας μεταξύ τους, λόγω της διαφορετικής τους μουσικής, και γιατί και οι δύο είχαν σχέση με τη Nico. Ο David ήταν πιο κοντά και στους δυο ξεχωριστά, και ήταν η δύναμη που τους έφερε μαζί εκείνο το απόγευμα.
Κατά τη διάρκεια της καριέρας σου έχεις συνδεθεί με καλλιτέχνες που πειραματίζονταν με τη σεξουαλική τους ταυτότητα. Υπήρχε κάτι που σε τραβούσε σε τέτοιους ανθρώπους;
Για μένα η ζωή είναι ένας μεγάλος πειραματισμός. Η σεξουαλική ταυτότητα ήταν ένα πεδίο πειραματισμού και οι άνθρωποι που άσκησαν έλξη πάνω μου αντιμετώπιζαν τη σεξουαλική ταυτότητα σαν κάτι ευμετάβλητο. Οι δημιουργικοί άνθρωποι έχουν την τάση να παράγουν έργο βγαλμένο από πειραματικές εμπειρίες και εμένα με γοήτευαν όλα αυτά χωρίς διακρίσεις. Λάτρεψα την ενέργεια, τη μουσική, την εμφάνιση …
Στις αρχές της δεκαετίας του ’70 ήταν το Glam Rock και το Λονδίνο. Μετά η Punk και το New Wave στη Νέα Υόρκη. Βρισκόσουν πάντα στο σωστό μέρος τη σωστή στιγμή. Πώς κατάφερνες να βρίσκεσαι εκεί που συνέβαινε καθετί καινούργιο;
Ακολουθώντας το πολιτιστικό ρεύμα. Από τα τέλη της δεκαετίας του ‘70, το glam μεταλλασσόταν σε punk, και η σχέση μου με τη Νέα Υόρκη έγινε σημαντικότερη από τη σχέση μου με το Λονδίνο. Απλώς πήγαινα στον τόπο που βρισκόταν η πιο ενδιαφέρουσα δράση.
Πόσο δύσκολο είναι να κάνεις το rock ‘n’ roll ρουτίνα; Πόσο διασκεδαστική είναι τελικά η υπερβολική διασκέδαση;
Σε κάποιο σημείο το ‘sex, drugs and rock ‘n’ roll’ εξελίχθηκε σε τρόπο ζωής και υπάρχουν πολλοί θάνατοι που το αποδεικνύουν. Εγώ μόνο, έχω πολλούς νεκρούς φίλους. Μεταξύ 1971 και 1976 έγραψα πολλά μικρά άρθρα συμπεριλαμβανομένης και της τελευταίας συνέντευξης του Syd Barrett που περιγράφει την εποχή με φράσεις όπως: ‘Έχω πολύ ακανόνιστο κεφάλι’ ή ‘Η ζωή μου όλη είναι σκόνη και κιθάρες’. Το θαύμα βέβαια είναι ότι ο David, ο Lou και ο Iggy είναι ακόμα ζωντανοί, πράγμα αρκετά παράλογο.
Τα τελευταία χρόνια φωτογραφίζεις τη νέα γενιά του rock ‘n’ roll. Στη διάρκεια αυτών των χρόνων, πώς έχει εξελιχθεί για σένα η διαδικασία της φωτογράφησης;
Λατρεύω να φωτογραφίζω και για μένα η φωτογραφία είναι ένα είδος θεραπείας. Πιστέυω πως ο εσωτερικός μας μηχανισμός πρέπει να γεμίζει σε τακτική βάση, αλλιώς κάτι δεν πάει καλά. Μου αρέσουν συγκροτήματα, όπως οι Yeah Yeah Yeahs, οι Scissor Sisters, οι Killers, οι Queens of the Stone Age και οι Foo Fighters. Τώρα πλέον έχω μάθει να επικοινωνώ με το θέμα μου γρήγορα, κάτι που υποθέτω πως έρχεται με την εμπειρία. Παραμένω φανατικός του rock ‘n’ roll και καμιά φορά όταν φωτογραφίζω είναι σαν να παίζω μουσική.
Μίλησε μας για το νέο σου βιβλίο.
Αυτή τη στιγμή βάζω τις τελευταίες πινελιές στα περιεχόμενα του νέου μου βιβλίου που πρόκειται να εκδοθεί το φθινόπωρο. Θα περιλαμβάνει ένα ευρύτερο φάσμα φωτογραφιών εκτός από την glam και punk περίοδο, αν και θα υπάρχουν και αυτά, και θα προχωρά σε σύγχρονους χαρακτήρες, όπως οι Gossip, η Alicia Keys, ή η Lady Gaga. Όλα με πολύ δραματική ματιά, με κοινό παρονομαστή πάντοτε την ευαισθησία.
Link: mickrock