Yoshitomo Nara: Ο Ιάπωνας καλλιτέχνης που έδωσε φωνή στη σιωπηλή επανάσταση των “χαριτωμένων” κοριτσιών.
Που καθόλου χαριτωμένα δεν είναι. Αντίθετα, μοιάζουν έτοιμα να σε καρφώσουν με το βλέμμα τους (ή και με τα αντικείμενα που κρατούν αποφασισμένα), να σε αγνοήσουν επιδεικτικά ή να σε βάλουν σε σκέψεις. Με φουσκωμένα μάγουλα και μεγάλα, σχεδόν θυμωμένα μάτια, τα κορίτσια του Yoshitomo Nara δεν είναι ούτε γλυκά ούτε χαριτωμένα -είναι φορείς μιας υπόγειας, εσωτερικής αντίστασης που φέρει μαζί της βαθύτατο πόνο.
Ver esta publicación en Instagram
Διάβασε ακόμη: Η Tate Modern στο Λονδίνο αφιερώνει το πρόγραμμά της για το 2026 σε τρεις κορυφαίες γυναίκες καλλιτέχνιδες
Πόλεμος, μοναξιά και αντίσταση μέσα από μεγάλα μάτια: Η σιωπηλή δύναμη της τέχνης του Yoshitomo Nara
Γεννημένος το 1959 στην επαρχία Aomori της Ιαπωνίας, ο Yoshitomo Nara μεγάλωσε σε μια χώρα που ακόμη κουβαλούσε το συλλογικό τραύμα της Χιροσίμα και της Φουκουσίμα. Από νωρίς στράφηκε στην τέχνη. Μετά τις σπουδές του στο Aichi University of the Arts, μετακόμισε στη Γερμανία το 1988, φοιτώντας στην Kunstakademie Düsseldorf. Έπειτα από αρκετά χρόνια στην Κολωνία, επέστρεψε στην Ιαπωνία το 2000. Οι εμπειρίες του αυτές, η μοναξιά, η μετανάστευση και η ζωή σε άλλο τόπο, η γλώσσα, η μουσική -που από μικρός αγαπούσε- και η εφηβική απομόνωση, επηρέασαν βαθιά τη ψυχοσύνθεση και επακόλουθα το καλλιτεχνικό του έργο.
Τα έργα του χαρακτηρίζονται από φιγούρες κοριτσιών με έντονα συναισθήματα. Το βλέμμα τους είναι η καρδιά του έργου: ένα μείγμα οργής, αντίστασης, αποστασιοποίησης και καθαρής ευαισθησίας. Ο ίδιος εξομολογείται ότι μέσα από τα έργα του προσπαθεί να αγγίξει τον πιο ειλικρινή εαυτό του -αυτό που μένει στον καμβά είναι ό,τι δεν μπορεί να σβηστεί.
Ver esta publicación en Instagram
Τα κορίτσια του Yoshitomo Nara δεν είναι ποτέ αθώα. Κάνουν άσεμνες χειρονομίες, κρατούν μαχαίρια, τσιγάρα, όπλα, κόκαλα και ό,τι άλλο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως απειλή, για να δηλώσουν ότι είναι έτοιμα να υπερασπιστούν τον εαυτό τους. Δεν φοβούνται να κοιτάξουν τον θεατή κατάματα, να τον προκαλέσουν, να του αντισταθούν και να αντισταθούν παράλληλα στην κοινωνική αδικία.
Ver esta publicación en Instagram
Πέρα από τις ζωγραφιές του, δημιουργεί επίσης κεραμικά, μπρούτζινα και ξύλινα τρισδιάστατα έργα. Αγαπά να χρησιμοποιεί καθημερινά αντικείμενα, όπως φθαρμένους φακέλους και χαρτιά σημειώσεων, για τα σχέδιά του. Ακόμα και οι φωτογραφίες του -εικόνες από ταξίδια ή απλές στιγμές του- αποπνέουν ποίηση.
Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία της καλλιτεχνικής του πορείας είναι η επιρροή της μουσικής. Από 9 χρονών άκουγε ξένη μουσική, χωρίς να καταλαβαίνει τη γλώσσα. Έπλαθε εικόνες, φανταζόταν κόσμους και δημιουργούσε εσωτερικά τοπία βασισμένα στα εξώφυλλα των δίσκων. Αυτή η φαντασία ζει ακόμα στα έργα του, ίσως πρόκειται για μία εικαστική pop-rock αφήγηση με πολιτικό υπόβαθρο.
Σήμερα, ο Nara είναι διεθνώς καταξιωμένος, αλλά παραμένει χαμηλών τόνων. Δεν περιορίζεται από την «παράδοση της τέχνης»· είναι ένας περιπλανώμενος δημιουργός, που συνδέεται με τον κόσμο μέσα από την απλότητα. Οι φιγούρες του είναι καθρέφτες: αντικατοπτρίζουν την παιδικότητα, την απογοήτευση, την ελπίδα και την αντίσταση του θεατή (ή του δημιουργού τους).
Ο ίδιος ο καλλιτέχνης έχει δηλώσει πως αυτά τα παιδιά είναι η φωνή του εσωτερικού του παιδιού. Δεν είναι ούτε cartoon ούτε κούκλες. Είναι σύμβολα αντίστασης, τραύματος, αλλά και ελπίδας. Είναι πορτρέτα μιας εσωτερικής κραυγής -αυτής που δεν ακούγεται ποτέ, αλλά τη νιώθουν βαθιά όλοι οι πληγωμένοι.
Ver esta publicación en Instagram
Και κάπως έτσι, τα «χαριτωμένα» κορίτσια του Yoshitomo Nara συνεχίζουν να μας κοιτούν κατάματα -ζητώντας να ακουστούν.
Εικόνες: yoshitomonara.com & yoshitomonara.org