Culture

Ο σουρεαλιστικός και γκροτέσκος κόσμος του Tim Burton ξετυλίγεται σε μια εντυπωσιακή έκθεση

«Αυτά είναι απλά υπέροχα», είπε ένας καθηγητής καλλιτεχνικών στον έφηβο τότε Tim Burton για τα σχέδιά του. «Συνέχισε έτσι και μη σταματάς ποτέ».

Και αυτός έκανε ακριβώς αυτό: συνέχισε να ζωγραφίζει, σε χαρτοπετσέτες και μενού, σε εκατοντάδες τετράδια, στις σελίδες των Los Angeles Times, ενώ μετέφερε τα σχέδιά του και σε εμβληματικές ταινίες του, όπως τον «Σκαθαροζούμη», τον «Ψαλιδοχέρη»και τον «Τσάρλι και το Εργοστάσιο Σοκολάτας». Μάλιστα, η σκοτεινή και γοτθική αισθητική των σχεδίων του χαρακτηρίστηκε «Burtonesque».


«Οι εικόνες για μένα είναι η ιστορία», είχε πει κάποτε ο Tim Burton μιλώντας για τις ταινίες του, βάζοντας την πλοκή, τους χαρακτήρες και τους διαλόγους σε δεύτερη θέση.

Το Design Museum του Λονδίνου, λοιπόν, φιλοξενεί μια έκθεση αφιερωμένη στην «μπαρτονεσκική» αισθητική του διάσημου σκηνοθέτη, με 600 εκθέματα από το αρχείο του ίδιου του Μπάρτον, από τα κινηματογραφικά στούντιο με τα οποία συνεργάστηκε και από τις ιδιωτικές συλλογές των συνεργατών του. Υπάρχουν μοντέλα, κούκλες, ρούχα, αποσπάσματα ταινιών και πολλά σχέδια του ίδιου – αντικείμενα ενός δημιουργού για τον οποίο το φυσικό και το υλικό ήταν πάντα σημαντικό.

The World of Tim Burton

Η έκθεση ξεκινά με την παιδική ηλικία του Tim Burton στο Μπέρμπανκ, ένα προάστιο του Λος Άντζελες, ένας τόπος που ο ίδιος έχει χαρακτηρίσει ως «ένας αιωρούμενος, κάπως ημικαταπιεστικός, λευκός καμβάς». Ο σκηνοθέτης (γεννημένος το 1958), ήταν ένας μοναχικός έφηβος, ο οποίος έβρισκε καταφύγιο στη ζωγραφική, δημιουργώντας σουρεαλιστικά βασίλεια όπου ζούσαν τέρατα που αργότερα θα ενέπνεαν τις ταινίες που θα τον αναδείκνυαν σε έναν από τους σπουδαιότερους σκηνοθέτες εν ζωή. Μάλιστα, τον γοήτευε η μεταθανάτια ζωή και συχνά πήγαινε στο νεκροταφείο κοντά στο σπίτι του, το Valhalla Memorial Park, για ηρεμία και περισυλλογή.

The World of Tim Burton 2024. Photo Lowri Cooper for the Design Museum
The World of Tim Burton 2024. Photo Rob Harris for the Design Museum
Untitled (Creature Series), 1994. Private Collection © Tim Burton
Untitled (Dogs in space), 1998 © Tim Burton
Design Museum

Οι πιο ψαγμένοι fans του Tim Burton ξέρουν ότι στον «Ψαλιδοχέρη» ο σκηνοθέτης εμπνεύστηκε από τον τόπο που μεγάλωσε, με σπίτια βαμμένα σε ζαχαρένια χρώματα, με τα οποία το σκιερό, μονόχρωμο ερείπιο που κατοικεί ο ομώνυμος ήρωας έρχεται σε πλήρη αντίθεση.

The World of Tim Burton 2024. Photo Rob Harris for the Design Museum

Στην έκθεση παρουσιάζονται δημιουργίες από τα εφηβικά χρόνια του Tim Burton, όπως το «The Giant Zlig», ένα ανέκδοτο παιδικό βιβλίο εμπνευσμένο από τον διάσημο συγγραφέα παιδικών βιβλίων Dr. Seuss, και το «Crush Litter», μια βραβευμένη αφίσα που σχεδίασε ο ίδιος τη δεκαετία του ’70. Στη συνέχεια, περνάμε στα χρόνια του ως κυκλοθυμικός και λιγομίλητος εικοσάχρονος animator στη Disney και στο ντεμπούτο του στον κινηματογράφο με τη μεγάλου μήκους ταινία «Η μεγάλη περιπέτεια του Πι-Γουή» το 1985, την οποία ακολούθησαν ο «Σκαθαροζούμης»το 1988 και ο «Μπάτμαν» το 1989 και πολλές ακόμα μοναδικές μαύρες κωμωδίες τρόμου.

The World of Tim Burton 2024. Photo Rob Harris for the Design Museum
Surrounded, 1996 © Tim Burton
The World of Tim Burton 2024. Photo Rob Harris for the Design Museum

Η έκθεση επικεντρώνεται και στις αγαπημένες του πηγές έμπνευσης -όπως τον Edgar Allan Poe, τη μελαγχολική συγγραφέα και εικονογράφο Edward Gorey, τον σουρεαλισμό, τις ταινίες του Vincent Price, τις κακόγουστες ταινίες επιστημονικής φαντασίας της δεκαετίας του 1950 κ.ά.-, αλλά και τους συνεργάτες του σκηνοθέτη, όπως η σχεδιάστρια κοστουμιών Colleen Atwood και οι κατασκευαστές μαριονετών και stop-motion animators Mackinnon και Saunders.

Ειδικά αναφορά αξίζουν και τα εμβληματικά ρούχα που έχουν εμφανιστεί στις ταινίες του Tim Burton κι έχουν φορέσει πασίγνωστοι ηθοποιοί του Χόλιγουντ, όπως η μαύρη ολόσωμη φόρμα που φορούσε η Michelle Pfeiffer ως Catwoman στο «Batman Returns», το φόρεμα της Christina Ricci από το «Sleepy Hollow» και αυτά που φορούσε ο Johnny Depp ως «Ψαλιδοχέρης».

The World of Tim Burton 2024. Photo Rob Harris for the Design Museum
Untitled (Boy Series), 2009. Private Collection © Tim Burton
Untitled (Creature Series), 1994 © Tim Burton
The World of Tim Burton 2024. Photo Rob Harris for the Design Museum

Τα εκθέματα είναι τοποθετημένα σε μια εγκατάσταση σε στιλ Tim Burton, σε λευκά ξύλινα πλαίσια που θυμίζουν προαστιακά σπίτια, ένα σκοτεινό δωμάτιο σαν σπηλιά και μια σειρά από παράξενες πόρτες, σε ένα δωμάτιο όπου το δάπεδο έχει ένα εκκεντρικό μοτίβο σκακιέρας.

Τα σχέδια του Tim Burton που θα δει κανείς στην έκθεση διατρέχουν όλη την 50ετή καριέρα του, από την εφηβεία του μέχρι σήμερα, αναδεικνύοντας πώς από τις ατελείωτες μουτζούρες πάνω σε εφημερίδες αναδείχθηκε ένας από τους σκηνοθέτες που έχουν σημαδέψει ανεξίτηλα τον χώρο του σινεμά.

Διάρκεια: Έως 21 Απριλίου 2025.