Από τη Frida Kahlo μέχρι τον Basquiat, τον Hockney και τον Picasso, οι στιλάτοι καλλιτέχνες απέδειξαν ότι τα ρούχα τους δεν ήταν ποτέ απλώς ρούχα. Ήταν δηλώσεις, σύμβολα και προεκτάσεις του ίδιου τους του έργου.
Η φράση «το στιλ δεν είναι απλώς ρούχα» συνοψίζει μια βαθιά αλήθεια για τον κόσμο της τέχνης. Για πολλούς δημιουργούς, από τη Φρίντα Κάλο μέχρι τον Μπασκιά και τον Πικάσο, ο τρόπος που ντύνουν τον εαυτό τους εκφράζει αναπόσπαστα την καλλιτεχνική τους ταυτότητα. Το ύφασμα, το χρώμα και η φόρμα λειτουργούν ως προέκταση του ίδιου του έργου τους. Σαν μια αυτοπροσωπογραφία που δεν χρειάζεται καμβά.
Το στιλ, όπως και η τέχνη, είναι μια μορφή γλώσσας. Μιλά χωρίς λόγια, υποδηλώνει αξίες, επιθυμίες, πολιτικές θέσεις, ακόμη και συναισθηματικές καταστάσεις. Δεν είναι τυχαίο πως η ιστορία της τέχνης είναι γεμάτη με καλλιτέχνες που κατασκεύασαν συνειδητά τη δημόσια εικόνα τους μέσα από το ντύσιμο.
Από τη Φρίντα Κάλο έως τον Μπασκιά: Τα ρούχα ως δήλωση ταυτότητας
Η Φρίντα Κάλο, πιθανότατα το πιο εμβληματικό παράδειγμα, χρησιμοποίησε την ενδυμασία ως πολιτική και πολιτισμική δήλωση. Τα παραδοσιακά φορέματα τεχουάνα που φορούσε δεν ήταν απλώς αισθητική επιλογή, αλλά συμβολική σύνδεση με τις ιθαγενείς ρίζες του Μεξικού. Συγχρόνως ήταν μια μορφή φεμινιστικής αντίστασης. Μέσα από το ρούχο της, η Φρίντα Κάλο ανακατασκεύασε το σώμα της -σημαδεμένο από τον πόνο και την ασθένεια- μετατρέποντάς το σε έργο τέχνης και πολιτική πράξη.
View this post on Instagram
Ο Ζαν-Μισέλ Μπασκιά από την άλλη, εξέφραζε την αστική του ταυτότητα μέσα από την ένδυση. Φορούσε κουστούμια Armani γεμάτα μπογιές, second-hand μπουφάν και μπλούζες σκισμένες. Η εμφάνισή του ήταν τόσο χαοτική όσο και οι πίνακές του. Μια αισθητική του δρόμου, αντισυστημική και ποιητικά ακατέργαστη. Τα ρούχα που επέλεγε λειτουργούσαν ως σχόλιο πάνω στην έννοια της «καλλιτεχνικής αυθεντίας». Μπορούσε να εμφανιστεί σε επίσημη εκδήλωση με λεκιασμένο κουστούμι και να μετατρέψει αυτό το «λάθος» σε αισθητική στάση.
View this post on Instagram
Το στιλ ενδυμασία ως προέκταση της δημιουργίας
Η Λουίζ Μπουρζουά, μια από τις πιο συναρπαστικές μορφές του 20ού αιώνα, αντιμετώπιζε την ενδυμασία με σχεδόν ψυχαναλυτικό τρόπο. Φυλούσε κάθε ρούχο που είχε φορέσει, ακόμη και παιδικά της ρούχα. Μετέπειτα τα χρησιμοποιούσε στις εγκαταστάσεις και τα γλυπτά της. Έτσι, η ίδια της η ντουλάπα μετατράπηκε σε αρχειακό υλικό μνήμης.
View this post on Instagram
Παρόμοια, ο Ντέιβιντ Χόκνεϊ με τα πολύχρωμα πουκάμισα και τα έντονα σακάκια του, μετέφερε την αισιοδοξία και το pop πνεύμα της ζωγραφικής του στο ντύσιμό του. Οι αποχρώσεις που φορούσε δεν ήταν τυχαίες, αφού τα χρώματα των ρούχων του ταίριαζαν με τον καμβά του.
Ακόμη και ο Φράνσις Μπέικον, που προτιμούσε αυστηρά, κομψά κοστούμια και γραβάτες, έδινε μέσα από το ντύσιμό του μια αντίθεση στο χάος του εσωτερικού του κόσμου και του εργαστηρίου του. Όπως έλεγε, «το ουσιώδες είναι να φαίνεσαι συνηθισμένος, αλλά καλύτερος».
Η μόδα στο μουσείο: Όταν οι ντουλάπες γίνονται εκθέματα
Τα τελευταία χρόνια, μεγάλα μουσεία έχουν αναδείξει τη σχέση μεταξύ μόδας και τέχνης, Επιπλέον, συχνά, παρουσίασαν τα ρούχα των καλλιτεχνών ως έργα τέχνης από μόνα τους. Οι επισκέπτες δεν έβλεπαν απλώς υφάσματα, αλλά ιστορίες από τη ζωή τους.
View this post on Instagram
Αυτό το ενδιαφέρον επιβεβαιώνει ότι η ένδυση είναι φορέας πολιτισμικής μνήμης. Όπως σημειώνει η επιμελήτρια Ανναμπέλ Τενέζ, το ντύσιμο είναι ταυτόχρονα κοινωνικό και καλλιτεχνικό φαινόμενο. Kάθε επιλογή, ακόμη και η πιο απλή, είναι πράξη αυτοέκρασης. Ακόμη και η επιθυμία να είσαι «αόρατος» κοινωνικά είναι μια σκόπιμη αισθητική απόφαση.
Διαβάστε ακόμα ποια είναι τα 10 πιο σέξι ερωτικά θρίλερ όλων των εποχών.
Ο σύγχρονος θεωρητικός Τσάρλι Πόρτερ, στο βιβλίο του What Artists Wear (Penguin, 2021), επισημαίνει ότι η ενδυμασία των καλλιτεχνών δεν είναι διακοσμητική. Το σώμα ντύνει τον εαυτό του όπως ο καμβάς γεμίζει χρώμα και δημιουργεί έναν τόπο αυτο-αναπαράστασης. Από την μπλε μαρινιέρα του Πικάσο μέχρι τις μπογιατισμένες φόρμες του Γιόζεφ Μπόις, οι καλλιτέχνες μετατρέπουν το ένδυμα σε σκηνή όπου η τέχνη συναντά τη ζωή.
Ακολούθησέ μας στο Instagram για να μαθαίνεις γρήγορα τα νέα που σε ενδιαφέρουν!