«Ό,τι καλύτερο παίζει στην Αθήνα τώρα». Με αυτή τη φράση μου σύστησε μια φίλη τον πολυχώρο πολιτισμού που λειτουργεί τους τελευταίους τρεις μήνες στην Κυψέλη με το παράξενο όνομα «Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων». Ο Δημήτρης Αλεξάκης και η Φωτεινή Μπάνου, φιλοξένησαν το OZON στο φωτεινό τους υπόγειο, όπου μιλήσαμε για το σήμερα, το αύριο και την ανάγκη για μια νέα γλώσσα έκφρασης σε μία χώρα, μια πόλη που αλλάζει· κάτι που τελικά δεν είναι και τόσο κακό.
Το «Κέντρον»
Για τον θείο της Φωτεινής το να φτιάξει στο 91Α της οδού Κύπρου ένα Κέντρον Διασκέδασης έμεινε απλά ένα όνειρο. Αντ’ αυτού, τη δεκαετία του ’70 ξεκίνησε να επιδιορθώνει εκεί τις πρώτες ασπρόμαυρες τηλεοράσεις που έφταναν στην Αθήνα. Στην είσοδο κρέμασε μία μεγάλη, μαύρη ταμπέλα με τη λευκή επιγραφή «Κέντρον Ελέγχου Τηλεοράσεων». Το 2010, όταν η Φωτεινή με το Δημήτρη πήγαν να δουν αυτό το, για μια δεκαετία εγκαταλελειμμένο πλέον, ψηλοτάβανο ημιυπόγειο, αποφάσισαν αμέσως ότι κάτι πρέπει να κάνουν εκεί. Μωσαϊκό στο δάπεδο, ένα θεωρείο σε σχήμα «Γ», ιδιαίτερο φως, ανέλπιστη θεατρικότητα. Φαντάστηκαν εκεί ένα θεατρικό εργαστήρι για να κάνουν πρόβες και να δοκιμάσουν νέες ιδέες. Το πρώτο πράγμα που αποφάσισαν ήταν να κρατήσουν την ταμπέλα του παλιού εργαστηρίου και μαζί μ’ αυτήν κράτησαν και το όνομά του. Υποψιάζομαι όμως ότι αυτός ο χώρος ήταν απ’ την αρχή προορισμένος να είναι Κέντρο. Μη μπορώντας να ξεφύγει απ’ το πεπρωμένο του, το «Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων» εξελίχθηκε σε έναν χώρο που αναζητά και γεννάει το διάλογο, τη συνάντηση και τη συνομιλία με τους καλλιτέχνες, το κοινό, αλλά κυρίως με όλους.
Ο κόσμος όλος στην Κυψέλη
Και εκεί που δεν το περίμενε κανείς, άνοιξε από την Κυψέλη ένα παράθυρο προς τα έξω. Οι μαρτυρίες του ’90 από τα περίχωρα του Παρισιού, που διαβάστηκαν στην παρθενική εκδήλωση του ΚΕΤ, ήταν σαν μια περιγραφή της Αθήνας του σήμερα. Είναι σαν να θέλει να χωρέσει όλο τον κόσμο σε ένα χώρο 60 περίπου θεατών και να αγκαλιάσει την πολλαπλότητά του. Με τον Άρη Ασπρούλη και την Τέτα Αποστολάκη να προστίθενται λίγο αργότερα στην ομάδα του, το ΚΕΤ δημιούργησε ένα πρόγραμμα ανοιχτό στην πολυφωνία και στους θορύβους της πόλης, στους πολιτισμούς και στις ιστορίες που κουβαλάνε οι άνθρωποι της γειτονιάς, ανοιχτό στο πειραματισμό, σε μορφές έκφρασης όπου ο λόγος, η εικόνα και ο ήχος διασταυρώνονται. Μια μίξη μορφών έκφρασης που ο ίδιος ο χώρος ζητάει. Η μουσική και το θέατρο, η αρχιτεκτονική, το βίντεο, ο χορός και η φωτογραφία συνδυάζονται σε ένα κράμα, αλληλεπιδρούν και προσαρμόζονται στον χαρακτήρα και το ξεχωριστό πνεύμα που κουβαλάει το ΚΕΤ. Την ιδιαίτερη ενέργειά του δεν μπορεί να μη τη νοιώσεις τη στιγμή που θα βρεθείς εκεί.
Η νέα γλώσσα
Ο Δημήτρης στο μανιφέστο του ΚΕΤ γράφει «…ένας τόπος όπου μπορεί κανείς να ψάξει τις λέξεις, τις εικόνες, τις νότες που θα περιγράφουν την Αθήνα του σήμερα…». Ο ίδιος είναι δίγλωσσος και η πολυπολιτισμικότητα είναι ο μόνος τρόπος που ξέρει να επικοινωνεί σε όλη του τη ζωή. Σε μία χώρα που βρίσκεται στο επίκεντρο παγκοσμίως και γνωρίζει τόσο θεμελιώδεις αλλαγές στο εσωτερικό της, η ανάγκη να βρεθεί μια νέα γλώσσα είναι επιτακτική. Μία γλώσσα που να μιλάει το νέο και να περιγράφει τον πολιτισμό μας ως κοινωνία σήμερα. Έτσι ένιωσαν τα παιδιά στο ΚΕΤ ότι μπορούν να απαντήσουν έμπρακτα στην κρίση και την ανάγκη αυτή τη μοιράζονται με όσους συναντιούνται εκεί. Όπως στο «Έργαστήρι του Δημιουργού», όπου κάποιες Τετάρτες καλλιτέχνες ανοίγουν τα χαρτιά τους και μιλούν για το έργο τους που δεν έχουν ακόμα ολοκληρώσει. Ένα work in progress, στο οποίο βρισκόμαστε αυτό τον καιρό όλοι και που ένα πέρασμα απ’ την Κυψέλη μπορεί να το κάνει πιο διασκεδαστικό, πιο ομαδικό και πιο δημιουργικό.
Κείμενο Βάνια Μίχα / Φωτογραφία Γιώργος Καπλανίδης