Οι ελπίδες ολόκληρου του κόσμου για να βγούμε από τον πανδημικό εφιάλτη που ζούμε είναι ως επί το πλείστον στραμμένες στη δημιουργία ενός εμβολίου. Ωστόσο, οι ειδικοί ανησυχούν για το τι μέλλει γενέσθαι αφού ο Covid-19 θα έχει ηττηθεί.
Στις αρχές του Οκτώβρη, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δημοσίευσε ένα άρθρο με αφορμή ένα παράλληλο event της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, που είχε ως θέμα τη «Βιώσιμη ετοιμότητα για την ασφάλεια και την ανθεκτικότητα στην υγεία: Υιοθετώντας μια κοινωνικά ολιστική προσέγγιση και σπάζοντας τον κύκλο τού “πανικοβαλλόμαστε-και-μετά-ξεχνάμε”». Ήταν ένα virtual event, με οικοδεσπότες τη Φινλανδία, τη Γαλλία και την Ινδονησία, μαζί με τον ίδιο τον ΠΟΥ.
Ο προβληματισμός που διατυπώνεται είναι ότι, όπως έχουν δείξει παρόμοιες κρίσεις στο παρελθόν, όταν μια πανδημία τίθεται τελικά υπό έλεγχο, «οι κυβερνήσεις και οι χορηγοί τείνουν να στρέφουν την προσοχή τους σε άλλα πιεστικά προβλήματα». Πρόκειται δηλαδή για έναν φαύλο κύκλο «πανικοβαλλόμαστε-και -μετά-ξεχνάμε», που είναι ο βασικός λόγος για τον οποίο δεν υπάρχει τελικά ποτέ αποτελεσματική προετοιμασία, πουθενά στον κόσμο, για την αντιμετώπιση μιας υγειονομικής κατάστασης εκτάκτου ανάγκης. «Ο κόσμος πρέπει να σπάσει αυτόν τον κύκλο άπαξ και διά παντός», σημειώνεται.
Παράλληλα, οι ειδικοί τονίζουν ότι η επόμενη πανδημία μπορεί να ξεσπάσει ανά πάσα στιγμή και, για άλλη μια φορά, θα μπορούσε να προέλθει από τα ζώα. Γι΄αυτό, και για να μην επαναληφθεί αυτό που βιώνουμε τώρα, οι κυβερνήσεις πρέπει να αρχίσουν να επενδύουν γενναιόδωρα σε πλάνα που αφορούν την πρόληψη μιας πανδημίας. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να στραφούν σε βιολόγους, ζωολόγους και κτηνιάτρους, ώστε να υπάρχει στενή παρακολούθηση των ζώων με τα οποία έρχονται οι άνθρωποι σε επαφή. Ο κόσμος χρειάζεται, δηλαδή, έναν στρατό από επιστήμονες επιφορτισμένους να προλάβουν το επόμενο ξέσπασμα. Μάλιστα, ο ΠΟΥ σημειώνει ότι περίπου ένα δισεκατομμύριο περιστατικά και εκατομμύρια θάνατοι κάθε χρόνο μπορούν να αποδοθούν σε ασθένειες που ξεκίνησαν από πληθυσμούς ζώων.
Μπορεί λοιπόν να βρισκόμαστε ακόμα εν μέσω της πανδημίας του κορονοϊού, ωστόσο κάποιοι σκέφτονται ήδη την επόμενη και εξετάζουν με ποιον τρόπο μπορούμε να προετοιμαστούμε. Ειδικοί που συμμετέχουν σε φεστιβάλ του Fast Company για την Καινοτομία σημειώνουν ότι τα εργαλεία περιλαμβάνουν κατ’ αρχάς τις επενδύσεις στη συνεργασία δημόσιων και ιδιωτικών φορέων, τη δημιουργία ενός συστήματος που να μπορεί να προειδοποιεί εγκαίρως και την ανάπτυξη της κατάλληλης υποδομής ώστε να αντιμετωπιστεί οτιδήποτε αντίστοιχο.
Επιπλέον, όπως σημειώνει η Megan Murray, καθηγήτρια παγκόσμιας υγείας στο πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, που αυτήν τη στιγμή συμμετέχει στην έρευνα για τη χρήση του εμβολίου της φυματίωσης στην αντιμετώπιση των πιιο σοβαρών συμπτωμάτων του Covid-19, η φαρμακευτική βιομηχανία χρειάζεται κίνητρα για να αναμειχθεί περισσότερο και να συνεργάζεται με τις κυβερνήσεις και τους ακαδημαϊκούς, ώστε να μειωθεί το ρίσκο που αναλαμβάνει όταν ξεκινούν να δημιουργήσουν ένα εμβόλιο.
Ακόμα και τα ζητήματα αποθήκευσης και μεταφοράς έχουν σημασία όταν μιλάμε για εμβόλια, όπως και, φυσικά, η συνεργασία των χωρών μεταξύ τους. Ειδικότερα όσον αφορά τις ασθένειες που ξεκινούν από τα ζώα, αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία, γιατί αυτά τα περιστατικά τείνουν να συμβαίνουν σε περιοχές που οι άνθρωποι έρχονται σε στενότερη επαφή με την άγρια ζωή. Η καλύτερη άμυνα έγκειται στον έγκαιρο εντοπισμό, γι’ αυτό ειναι τόσο σημαντικό να υπάρχει διεθνής παρακολούθηση, με έμφαση στις αγροτικές περιοχές, που έχουν και πιο ελλιπή πρόσβαση σε υπηρεσίες περίθαλψης.
Με στοιχεία από Fast Company, ΠΟΥ και ABC News